Դիդյե Կելո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիդյե Կելո
ֆր.՝ Didier Queloz
Didier Queloz, 2012 (cropped).jpg
Ծնվել էփետրվարի 23, 1966(1966-02-23) (56 տարեկան)
Շվեյցարիա
ՔաղաքացիությունFlag of Switzerland.svg Շվեյցարիա
Մասնագիտությունաստղագետ, աստղաֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Քեմբրիջի համալսարան, Ժնևի համալսարան և Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց
Գործունեության ոլորտաստղագիտություն
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[1]
Ալմա մատերԺնևի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[2]
Գիտական ղեկավարՄիշել Մայոր
Եղել է գիտական ղեկավարAmaury Triaud?
Պարգևներ
Commons-logo.svg Didier Queloz Վիքիպահեստում

Դիդյո Պատրիկ Կելո (ֆր.՝ Didier Patrick Queloz, ֆրանսերեն արտասանութամբ՝ ​didje kəlo), փետրվարի 23, 1966(1966-02-23), Շվեյցարիա[6][7]) շվեյցարացի աստղագետ, Քեմբրիջի համալսարանի Բնական փիլիսոփայության Ջեքսոնյան պրոֆեսոր է[8], Քեմբրիջ Թրինիթի քոլեջի գիտաշխատող, ինչպես նաև Ժնևի համալսարանի պրոֆեսոր [9]։ Միշել Մայորի հետ 1995 թվականին նա հայտնաբերել է 51 Pegasi b՝ առաջին արտարեգակնային մոլորակը (Էկզոմոլորակ), որը պտտվում է 51 Pegasi՝ առաջին արեգակնային տիպի աստղի շուրջ[10]։ Այդ հայտնաբերման համար Կելոն 2019 թվականին Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը կիսել են Միշել Մայորի և Ջիմ Փիբլսի հետ[11][12]։ 2021 թվականին Դիդյե Կելոն դարձել է Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոցի Կյանքի ծագման և տարածվածության կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն[13]։

Կրթություն և կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կելոnն սովորել է Ժնևի համալսարանում, որտեղ 1990 թվականին ստացել է ֆիզիկայի մագիստրոսի կոչում, 1992 թվականին բարձրագույն ուսուցման մագիստրոսի կոչում աստղագիտության և աստղաֆիզիկայի գծով, իսկ դոկտորի կոչում ստացել է 1995 թվականին՝ դոկտորական խորհրդատուն եղել է շվեյցարացի աստղաֆիզիկոս Միշել Մայորը[14]։

The Daily Telegraph-ը հայտնել է, որ Կելոն ասել է, որ «թեև ինքը հավատացյալ չէ, բայց «գիտությունը շատ բան է ժառանգել կրոններից»[15]։

Դիդյե Կելոն ունի ավելի քան 400 գիտական ​​հրապարակումներ, որոնց հղվել է ավելի քան 50․000 մարդ։ Նրա Հիրշի ինդեքսը (H-index) 115 է[16]։

1995 թվականին Միշել Մայորի հետ միասին հայտնաբերել է 51 Pegasi b՝ առաջին արտարեգակնային մոլորակը (Էկզոմոլորակ), որը պտտվում է 51 Pegasi՝ առաջին արեգակնային տիպի աստղի շուր[17]։ Այդ հայտնաբերման համար Մայորը և Կելոն 2019 թվականին ստացել են Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[17][18]։

Մրցանակներ և ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 https://royalsociety.org/news/2020/04/outstanding-scientists-elected-as-fellows-and-foreign-members-of-the-royal-society/
  2. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=EKcvtvy4DdE
  3. ↑ http://www.wolffund.org.il/index.php?dir=site&page=winners&name=&prize=3016&year=2017&field=3008
  4. ↑ Թվիթթեր(բազմ․) // (untranslated) — (untranslated), 2006.
  5. ↑ The Nobel Prize in Physics 2019 // nobelprize.org — Royal Swedish Academy of Sciences, 2019.
  6. ↑ Vonarburg Barbara (25 April 2015)։ «Didier Queloz»։ PlanetS (en-US)։ National Centre of Competence in Research։ Վերցված է 9 October 2019 
  7. ↑ Johnston Hamish (8 October 2019)։ «James Peebles, Michel Mayor and Didier Queloz share Nobel Prize for Physics»։ Physics World (en-GB)։ Վերցված է 9 October 2019 
  8. ↑ Cavendish Աստղաֆիզիկա. պրոֆեսոր Դիդիե Քելոզ www.astro.phy.cam.ac.uk, մուտք գործել է 2020 թվականի փետրվարի 3-ին
  9. ↑ Cambridge Press Release: Professor Didier Queloz wins 2019 Nobel Prize in Physics for first discovery of an exoplanet www.cam.ac.uk, accessed 3 February 2020
  10. ↑ Mayor Michel, Queloz Didier (November 1995)։ «A Jupiter-mass companion to a solar-type star»։ Nature 378 (6555): 355–59։ Bibcode:1995Natur.378..355M։ doi:10.1038/378355a0 
  11. ↑ /physics/2019/summary/ «Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ 2019»։ Վերցված է 8 հոկտեմբերի 2019 
  12. ↑ Nobel Prize in Physics Awarded for Studies of Earth’s Place in the Universe
  13. ↑ swissinfo.ch/ilj Keystone-SDA/ETH Zurich/SWI։ «Nobel winner Queloz to head new research centre in Zurich»։ SWI swissinfo.ch (անգլերեն)։ Վերցված է 2021-05-21 
  14. ↑ Curriculum Vitae Didier Queloz - website of the University of Geneva
  15. ↑ Bodkin Henry (2019-10-08)։ «Cambridge University planet hunter says mankind could find alien life in 30 years as he wins Nobel prize»։ The Telegraph (en-GB)։ ISSN 0307-1235։ Վերցված է 2019-10-29 
  16. ↑ «Didier Queloz»։ Google Scholar (en-US) 
  17. ↑ Michel Mayor and Didier Queloz A Jupiter-mass companion to a solar-type star(անգլ.) // Nature. — 1995. — Т. 378. — № 6555. — С. 355—359. — doi:10.1038/378355a0 — Bibcode: 1995Natur.378..355M
  18. ↑ «Finder of New Worlds — The New York Times»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-28-ին։ Վերցված է 2017-09-30 
  19. ↑ «BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Awards»։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-07-08-ին։ Վերցված է 2016-09-27 
  20. ↑ «2013 Predictions | ScienceWatch { { !»  Thomson Reuters |access-date=2016-09-26 |archive-date=2017-06-12 |archive-url=https://web.archive.org /web/20170612051626/http://sciencewatch.com/nobel/2013-predictions |deadlink=no}}
  21. ↑ { ref-en}} עמוד הבית - קרן וולף
  22. ↑ «Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ 2019 թ.» (անգլերեն)։ NobelPrize.org։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-10-08-ին։ Վերցված է 2019-10-08 
  23. ↑ «Didier Queloz»։ Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-23-ին։ Վերցված է 2022-11-12 
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դիդյե_Կելո&oldid=8563476» էջից