Դիդյե Կելո
Դիդյե Կելո ֆր.՝ Didier Queloz | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | փետրվարի 23, 1966 (58 տարեկան) Ժնև, Շվեյցարիա |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Մասնագիտություն | աստղագետ, աստղաֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս |
Հաստատություն(ներ) | Քեմբրիջի համալսարան, Ժնևի համալսարան, Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց և Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց[1] |
Գործունեության ոլորտ | աստղագիտություն |
Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[2], Միջազգային աստղագիտական միություն և Պապական գիտությունների ակադեմիա[3] |
Ալմա մատեր | Ժնևի համալսարան |
Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն[4] |
Գիտական ղեկավար | Միշել Մայոր |
Եղել է գիտական ղեկավար | Amaury Triaud? |
Պարգևներ | |
![]() |
Դիդյո Պատրիկ Կելո (ֆր.՝ Didier Patrick Queloz, ֆրանսերեն արտասանութամբ՝ didje kəlo), փետրվարի 23, 1966, Ժնև, Շվեյցարիա[10][11]) շվեյցարացի աստղագետ, Քեմբրիջի համալսարանի Բնական փիլիսոփայության Ջեքսոնյան պրոֆեսոր է[12], Քեմբրիջ Թրինիթի քոլեջի գիտաշխատող, ինչպես նաև Ժնևի համալսարանի պրոֆեսոր[13]։ Միշել Մայորի հետ 1995 թվականին նա հայտնաբերել է 51 Pegasi b՝ առաջին արտարեգակնային մոլորակը (Էկզոմոլորակ), որը պտտվում է 51 Pegasi՝ առաջին արեգակնային տիպի աստղի շուրջ[14]։ Այդ հայտնաբերման համար Կելոն 2019 թվականին Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը կիսել են Միշել Մայորի և Ջիմ Փիբլսի հետ[15][16]։ 2021 թվականին Դիդյե Կելոն դարձել է Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոցի Կյանքի ծագման և տարածվածության կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն[17]։
Կրթություն և կարիերա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կելոnն սովորել է Ժնևի համալսարանում, որտեղ 1990 թվականին ստացել է ֆիզիկայի մագիստրոսի կոչում, 1992 թվականին բարձրագույն ուսուցման մագիստրոսի կոչում աստղագիտության և աստղաֆիզիկայի գծով, իսկ դոկտորի կոչում ստացել է 1995 թվականին՝ դոկտորական խորհրդատուն եղել է շվեյցարացի աստղաֆիզիկոս Միշել Մայորը[18]։
The Daily Telegraph-ը հայտնել է, որ Կելոն ասել է, որ «թեև ինքը հավատացյալ չէ, բայց «գիտությունը շատ բան է ժառանգել կրոններից»[19]։
Դիդյե Կելոն ունի ավելի քան 400 գիտական հրապարակումներ, որոնց հղվել է ավելի քան 50․000 մարդ։ Նրա Հիրշի ինդեքսը (H-index) 115 է[20]։
1995 թվականին Միշել Մայորի հետ միասին հայտնաբերել է 51 Pegasi b՝ առաջին արտարեգակնային մոլորակը (Էկզոմոլորակ), որը պտտվում է 51 Pegasi՝ առաջին արեգակնային տիպի աստղի շուր[17]։ Այդ հայտնաբերման համար Մայորը և Կելոն 2019 թվականին ստացել են Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[21][22]։
Մրցանակներ և ճանաչում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 2011 - BBVA հիմնադրամի «Գիտելիքի սահմաններ» մրցանակ[23]
- 2013 -Թոմսոն Ռոյտերսի հղման մրցանակակիր (Ֆիզիկա)[24]
- 2017 - Վոկֆի հիմնադրամի դափնեկիրներ (ֆիզիկա)|[25]
- 2019 — Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[26]
- 2020 - Լոնդոնի արքայական ընկերություն[27]
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
- ↑ 2,0 2,1 https://royalsociety.org/news/2020/04/outstanding-scientists-elected-as-fellows-and-foreign-members-of-the-royal-society/
- ↑ https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2024/03/08/0198/00415.html
- ↑ (not translated to mul), (not translated to mul), (not translated to mul) ՅուԹյուբ(բազմ․) — 2005.
- ↑ http://www.wolffund.org.il/index.php?dir=site&page=winners&name=&prize=3016&year=2017&field=3008
- ↑ X(բազմ․) // X — X Corp., 2006.
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2019 // nobelprize.org — Royal Swedish Academy of Sciences, 2019.
- ↑ https://clarivate.com/citation-laureates
- ↑ https://www.mcgill.ca/desautels/files/desautels/channels/attach/amu-dhc-2021-ok-digital.pdf
- ↑ Vonarburg, Barbara (2015 թ․ ապրիլի 25). «Didier Queloz». PlanetS (ամերիկյան անգլերեն). National Centre of Competence in Research. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
- ↑ Johnston, Hamish (2019 թ․ հոկտեմբերի 8). «James Peebles, Michel Mayor and Didier Queloz share Nobel Prize for Physics». Physics World (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
- ↑ Cavendish Աստղաֆիզիկա. պրոֆեսոր Դիդիե Քելոզ www.astro.phy.cam.ac.uk, մուտք գործել է 2020 թվականի փետրվարի 3-ին
- ↑ Cambridge Press Release: Professor Didier Queloz wins 2019 Nobel Prize in Physics for first discovery of an exoplanet www.cam.ac.uk, accessed 3 February 2020
- ↑ Mayor, Michel; Queloz, Didier (1995 թ․ նոյեմբեր). «A Jupiter-mass companion to a solar-type star». Nature. 378 (6555): 355–59. Bibcode:1995Natur.378..355M. doi:10.1038/378355a0. S2CID 4339201.
- ↑ /physics/2019/summary/ «Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ 2019». Nobel Media AB. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
{{cite web}}
: Check|url=
value (օգնություն) - ↑ Nobel Prize in Physics Awarded for Studies of Earth’s Place in the Universe
- ↑ swissinfo.ch/ilj, Keystone-SDA/ETH Zurich/SWI. «Nobel winner Queloz to head new research centre in Zurich». SWI swissinfo.ch (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 21-ին.
- ↑ Curriculum Vitae Didier Queloz - website of the University of Geneva
- ↑ Bodkin, Henry (2019 թ․ հոկտեմբերի 8). «Cambridge University planet hunter says mankind could find alien life in 30 years as he wins Nobel prize». The Telegraph (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0307-1235. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
- ↑ «Didier Queloz». Google Scholar (ամերիկյան անգլերեն).
- ↑ Michel Mayor and Didier Queloz A Jupiter-mass companion to a solar-type star(անգլ.) // Nature. — 1995. — Т. 378. — № 6555. — С. 355—359. — —
- ↑ «Finder of New Worlds — The New York Times». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
- ↑ «BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Awards». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
- ↑ «2013 Predictions | ScienceWatch { { !». Thomson Reuters |access-date=2016-09-26 |archive-date=2017-06-12 |archive-url=https://web.archive.org /web/20170612051626/http://sciencewatch.com/nobel/2013-predictions |deadurl=no}}
- ↑ { ref-en}} עמוד הבית - קרן וולף
- ↑ «Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ 2019 թ.» (անգլերեն). NobelPrize.org. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
- ↑ «Didier Queloz». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|մուտքի ամսաթիվ=
ignored (օգնություն)
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դիդյե Կելո» հոդվածին։ |
|
- Փետրվարի 23 ծնունդներ
- 1966 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- Ժնև քաղաքում ծնվածներ
- Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամներ
- Ժնևի համալսարանի շրջանավարտներ
- Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Շվեյցարացի ֆիզիկոսներ
- 20-րդ դարի աստղագետներ
- Շվեյցարացի գիտնականներ
- Քեմբրիջի համալսարանի շրջանավարտներ
- Բրիտանական ակադեմիայի անդամներ
- 21-րդ դարի շվեյցարացիներ
- 20-րդ դարի ֆիզիկոսներ