Իգոր Տամմ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Իգոր Տամմ
ռուս.՝ Игорь Тамм
Igor Tamm.jpg
Ծնվել էհուլիսի 8, 1895(1895-07-08)[1][2][3]
Վլադիվոստոկ, Ռուսական կայսրություն[4]
Մահացել էապրիլի 12, 1971(1971-04-12)[4][5][6][…] (75 տարեկան)
Մոսկվա, ԽՍՀՄ[4]
բնական մահով
ԳերեզմանՆովոդեվիչյան գերեզմանոց
ՔաղաքացիությունFlag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն և Flag of the Soviet Union.svg ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունֆիզիկոս-տեսաբան, գյուտարար և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)Մոսկվայի Ֆիզիկատեխնիկական Ինստիտուտ և Մոսկվայի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտտեսական ֆիզիկա
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատերԷդինբուրգի համալսարան, ՄՊՀ ֆիզիկայի ֆակուլտետ և Մոսկվայի պետական համալսարան[7]
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն
Գիտական ղեկավարԼեոնիդ Մանդելշտամ
Եղել է գիտական ղեկավարՎիտալի Գինզբուրգ[8], Անդրեյ Սախարով[9], Gersh Budker?[10] և Nikita Moiseyev?
Հայտնի աշակերտներVladimir Kadyshevsky?, Լեոնիդ Կելդիշ, Moisey Markov?, Anri Rukhadze?, Q4419204?, Միքայել Տեր-Միքայելյան, Եվգենի Ֆեյնբերգ, Semyon Shubin?, Դմիտրի Բլոխինցև, Վիտալի Գինզբուրգ և Անդրեյ Սախարով
ՊարգևներՍտալինյան մրցանակ Լենինի շքանշան Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ[11][12] Հայրենական պատերազմի I աստիճանի շքանշան «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ[13] Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան և Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ
Երեխա(ներ)Q16406194?
Igor Tamm Վիքիպահեստում

Իգոր Եվգենևիչ Տամմ (ռուս.՝ Игорь Евгеньевич Тамм, հուլիսի 8, 1895(1895-07-08)[1][2][3], Վլադիվոստոկ, Ռուսական կայսրություն[4] - ապրիլի 12, 1971(1971-04-12)[4][5][6][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[4]), խորհրդային ֆիզիկոս, ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս 1953։ Սոցիալիստ, աշխատանքի հերոս 1953 թ.։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Մոսկվայի համալսարանը 1918 թ.-ին։ Դասավանդել է երկրի մի շարք բուհերում (1924—1941 թվականներին և 1954 թվականից՝ Մոսկվայի համալսարանում)։ 1934 թվականից աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ ֆիզիկայի ինստիտուտում։ Աշխատանքները վերաբերում են քվանտային մեխանիկային և դրա կիրառություներին, ճառագայթման տեսությանը, միջուկային մասնիկների փոխազդեցության և տիեզերական ճառագայթների տեսությանը, ջերմամիջուկային սինթեզին։ Մշակել է 1930 բյուրեղներում լույսի ցրման քվանտային տեսությունը, էլեկտրոններից լույսի ցրման տեսությունը, մուծել ձայնային քվանտների (ֆոնոնների) հասկացությունը։ Ստեղծել է (Ս. Պ. Շուբինի հետ համատեղ) մետաղներում ֆոտոէֆեկտի քվանտամեխանիկական տեսությունը 1931 թ., կանխատեսել էլեկտրոնների հատուկ վիճակների գոյության հնարավորությունը բյուրեղների մակերևույթի վրա («Տամմի մակարդակներ»)։ 1934 թ. առաջարկել և մաթեմատիկորեն զարգացրել է միջուկային ուժերի քանակական տեսությունը, որի սխեմայով ստեղծվել է միջուկային ուժերի արդի մեզոնային տեսությունը։ 1937 թ. Իգոր Տամմը Եվգենևիչ Ֆրանկի հետ ստեղծել է Վավիլով-Չերենկովի էֆեկտի տեսությունը։ Մշակել է 1945 թ. միջուկային տարրական մասնիկների փոխազդեցության բացատրության մոտավոր մեթոդ (Տամմի-Դանկովի մեթոդ)։ Ունի ջերմամիջուկային կառավարվող սինթեզի ստացման խնդրին վերաբերող կարևոր աշխատանքներ։ Ստեղծել է ֆիզիկոս-տեսաբանների դպրոց։ Պարգևատրվել է Լենինի և Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշաններով։ ԽՍՀՄ պետական մրցանակ 1946 թ., 1953 թ., նոբելյան մրցանակ 1958 թ.։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.peoples.ru/science/physics/tamm/
  2. ↑ 2,0 2,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
  3. ↑ 3,0 3,1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — Leksikografski zavod Miroslav Krleža, 1999. — 9272 p. — ISBN 978-953-6036-31-8
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Тамм Игорь Евгеньевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Munzinger Archiv (գերմ.) — 1913.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Энциклопедия Брокгауз (գերմ.)
  7. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  8. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  9. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  10. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  11. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1958/
  12. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  13. ↑ Большая золотая медаль РАН имени М.В.Ломоносова — Russian Academy of Sciences.
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 557)։ CC-BY-SA-icon-80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իգոր_Տամմ&oldid=7235229» էջից