Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս
Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս, պետական պարգև նախկին ԽՍՀՄ-ում, գերազանցության բարձրագույն աստիճան։ Համաձայան Հայկական սովետական հանրագիտարանի, տվյալ կոչումը շնորհվել է այն անձանց, որոնք ենթադրաբար ցուցաբերել են «աշխատանքային հերոսություն, առանձնապես ակնառու նորարարական գործունեությամբ զգալի ավանդ ներմուծել հանրային արտադրության արդյունավետության բարձրացման գործում, աջակցել ժողովրդական տնտեսության, գիտության, մշակույթի վերելքին, ԽՍՀՄ-ի հզորության ու փառքի աճին»։ Սահմանվել է ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի 1938 թ.-ի դեկտեմբերի 27-ի հրամանագրով՝ որպես պատվավոր կոչում։ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի Նախագահության 1940 թ.-ի մայիսի 22-ի հրամանագրով Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսին հատուկ տարբերակելու նպատակով սահմանվել էր «Մուրճ ու մանգաղ» ոսկե մեդալը։ Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսի կոչում շնորհվել է ԽՍՀՄ շքանշանների, մեդալների և պատվավոր կոչումների ընդհանուր կանոնադրությամբ (1979 թ.) սահմանված կարգով։ Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսին հանձնվում էր նաև ԽՍՀՄ բարձրագույն պարգևը՝ Լենինի շքանշան և ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության շնորհագիր։
Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսը կրկին «աշխատանքային հերոսություն» ցուցաբերելու համար, կարող էր վերստին պարգևատրվել Լենինի շքանշանով և «Մուրճ ու մանգաղ» ոսկե մեդալով։ Նրան միաժամանակ հանձնվում էր ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության շնորհագիր։ Սոցիալիստ, աշխատանքի կրկնակի հերոսի, ինչպես նաև Սովետական Միության հերոսի և Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսի կոչումներին արժանացածի ծննդավայրում կամ, ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության որոշմամբ, այլ վայրում կանգնեցվում էին նրանց բրոնզե կիսանդրին։
Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունում (1920-1991 թթ.) Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսի կոչման է արժանացել 218 մարդ (1984), այդ թվում՝ 40 կին։ Առավել հայտնի կրկնակի հերոսներից են եղել Վիկտոր Համբարձումյանը, Արտեմ Միկոյանը, Սամվել Քոչարյանցը և այլք։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 33)։ 
|