Արտեմ Միկոյան

Արտեմ Միկոյան;
	Արտեմ Միկոյանին նվիրված հայկական նամականիշ
Ի ծնե	Արտեմ Հովհաննեսի Միկոյան
Ծնվել է	օգոստոսի 5, 1905 թ.
Ծննդավայր	Սանահին, Ռուսական Կայսրություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 9, 1970 թ. (65 տարեկանում)
Վախճանի վայր	Մոսկվա
Ազգություն	հայ
Գործունեություն	ճարտարագետ, ավիակոնստրուկտոր, ինժեներատեխնիկական ծառայության գեներալ-գնդապետ
Կրթություն	Ժուկովսկու անվան զինօդային ճարտարագիտական ակադեմիա
Աշխատավայր	ՄիԳ
Պարգևներ	, , , , , , , , ; , , , , , , , , , , , , , , , ; և

Արտեմ Միկոյան (Անուշավան Հովհաննեսի Միկոյան) (հուլիսի 23 (օգոստոսի 5), 1905^[3], Սանահին, Բորչալուի գավառ, Ռուսական կայսրություն^[3] - դեկտեմբերի 9, 1970(1970-12-09)^[1]^[2]^[3], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[3]), աշխարհահռչակ ավիակոնստրուկտոր, ինժեներատեխնիկական ծառայության գեներալ-գնդապետ, ՄԻԳ ռազմական օդանավերի ստեղծողը։

ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս (2002 թ.), Սոցիալիստական աշխատանքի կրկնակի հերոս, Ստալինյան մրցանակի վեցանգամյա դափնեկիր, Լենինյան մրցանակի դափնեկիր։ ԽՄԿԿ անդամ 1925 թվականից։ Գերագույն խորհրդի 3-8 գումարումների պատգամավոր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անուշավան Հովհաննեսի Միկոյանը ծնվել է 1905 թվականի հուլիսի 23֊ին (օգոստոսի 5֊ին), Սանահին գյուղում։ Անուշավանն ուներ երկու քույր (Ոսկեհատ և Աստղիկ) և երկու եղբայր (Երվանդ և Անաստաս)։ Նրա հայրը՝ Հովհաննես Ներսեսի Միկոյանը (1856-1918 թթ.), աշխատում էր Մանեսի պղնձաձուլական գործարանում։ Մայրը՝ Թալիդա Օթարի Միկոյանը (1867-1960 թթ.), տնային տնտեսուհի էր։

Նախնական կրթությունը ստացել է գյուղական դպրոցում (երկու դասարան)։ Ապա, հոր մահից հետո, մայրն Անուշավանին ուղարկել է Թիֆլիս։ Այստեղ նա կրթությունը շարունակել է տեղի հայկական դպրոցում։

1923 թվականին տեղափոխվել է Դոնի Ռոստով՝ ավագ եղբոր՝ Անաստասի մոտ։ Ցերեկները որպես խառատ է աշխատել գյուղատնտեսական մեքենաների «Красный Аксай» գործարանում, իսկ երեկոները հաճախել է ՊՏՈՒ֊ի երեկոյան դպրոցը։ 1924 թվականինի տեղափոխվել է Մոսկվա, որտեղ նորից որպես խառատ աշխատանքի է անցնում «Динамо» գործարանում, և շարունակում է այդտեղ աշխատել ընդհուպ մինչև 1928 թվականը։ 1928 թվականի դեկտեմբերին զորակոչվել է ԲԳԿԲ֊ի շարքերը։ 1929 թվականի օգոստոսին տեղափոխվել է Օրյոլ քաղաքի Իվանովո֊Վոզնեսենսկի զինվորական դպրոցը։

Բանակային ծառայությունից հետո կուսկոմի քարտուղար է աշխատել Մոսկվայի «Компрессор» գործարանում։ 1931 թվին Միկոյանը ուսումնառության է ուղարկվում Ն․ Ե․ Ժուկովսկու անվան ռազմաօդային ակադեմիա։

1935 թվականին արտադրական պրակտիկայի է գործուղվում Խարկով քաղաք։ Ակադեմիայի այլ ուկնդիրների հետ միասին նա կառուցում է իր առաջին ինքնաթիռը՝ թեթև «Октябрёнок»֊ը, որը արժանանում է Գլխավոր աէրոակումբի բարձր գնահատականին։ 1936 թվականի գարնանը Միկոյանը սկսում է աշխատել դիպլոմային նախագծի վրա։ 1937 թվականի հոկտեմբերի 22-ին պաշտպանում է դիպլոմային աշխատանքը, և նրան շնորհվում է ԲԳԿԲ֊ի ՌՕՈՒ֊ի ռազմական ինժեներ֊մեխանիկի կոչում։

Աշխատանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միկոյանի ղեկավարությամբ (Մ․ Ի․ Գուրևիչի և Վ․ Ա․ Ռոմոդինի հետ համատեղ) ստեղծվել են Մեծ Հայրենական պատերազմին մասնակցած ՄիԳ֊1 և ՄիԳ֊3 կործանիչները։ Պատերազմից հետո Միկոյանի֊Գուրևիչի ԿԲ֊ում ստեղծվել են ՄիԳ֊9, ՄիԳ-15, ՄիԳ-17, ՄիԳ-19, ՄիԳ-21, ՄիԳ-23, ՄիԳ-25, ՄիԳ-27, ՄիԳ-29, ՄիԳ-31, և ՄիԳ-35 կործանիչները։

Միկոյանի֊Գուրևիչի ԿԲ֊ում ստեղծված ինքնաթիռներով գրանցվել է 55 համաշխարհային ռեկորդ։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիալիստական աշխատանքի կրկնակի հերոս (1956, 1957 թթ.),
6 Լենինի շքանշաններ,
Կարմիր դրոշի շքանշան,
Հայրենական պատերազմի 1-ին աստիճանի շքանշան,
2 Կարմիր աստղի շքանշաններ,
Լենինյան մրցանակ (1962 թ.),
Գյումրու պատվավոր քաղաքացի (1968)^[4]
6 Ստալինյան մրցանակներ (1941 թ., 1947 թ., 1948 թ., 1949 թ., 1952 թ., 1953 թ.)

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտեմ Միկոյանի թանգարանը Սանահին գյուղում

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միկոյան եղբայրների տուն-թանգարան

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^2,0 ^2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Ռուսական մեծ հանրագիտարան (ռուս.) — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
↑ «Գյումրու պատվավոր քաղաքացիները»։ www.gyumricity.am։ Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 6

[_e29013f69ce3344b-1] 1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_e1d82c003f3c03a7-2] 2,0 ^2,1 Munzinger Personen (գերմ.)

[_df5580459a8e25a9-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Ռուսական մեծ հանրագիտարան (ռուս.) — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.

[4] «Գյումրու պատվավոր քաղաքացիները»։ www.gyumricity.am։ Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 6

[3]

[1]

[2]

[4]