ՄիԳ-15
ՄիԳ-15 | |
---|---|
![]() | |
Տեսակ | թռչող ապարատների ընտանիք |
Ենթատեսակ | first-generation jet fighter? և land-based fighter monoplane? |
Օգտագործվում է ինչպես | air superiority fighter? |
Արտադրող | ՄիԳ |
Առաջին թռիչք | դեկտեմբերի 30, 1947 |
Շահագործման սկիզբ | 1949 |
Շահագործման ավարտ | 2006[1] |
Շահագործողներ | Afghan Air Force?[2] և Ալբանիա |
Միավոր արտադրված | 15 560 |
ՆԱՏՈ-ի կոդ | Fagot |
![]() |
ՄիԳ-15 (արտադրանք Ս (изделие С), ինքնաթիռ Ի-310 (И-310), ըստ ՆԱՏՕ-ի կոդիֆիկացիայի Fagot - խորհրդային կործանիչ է, մշակվել է Ա. Ի. Միկոյանի և Գուրևիչի կոնստրուկտորական բյուրոյում 1940-ական թվականների վերջին։ Ամենալայն արտադրված ռեակտիվ մարտական ինքնաթիռն է ավիացիայի պատմության մեջ, ընդունվել է ծառայության շատ երկրներում։
Մշակում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նոր կործանիչի նախագծումը սկսվեց 1946 թ. վերջին։ Համաձայն պահանջներին փաստաթղթերի օդանավի նպատակներ էին պահպանել ակտիվ օդային պայքար թշնամու կործանիչների և ռմբակոծիչների հետ, հակառակորդի օդային արշավների արտացոլում, ցամաքային թիրախներին հարվածներ, հետախուզական առաջադրանքների կատարում և ռազմական գործողությունների հսկողությունը։
1947 թ. դեկտեմբերի 30-ին փորձարկիչ օդաչու Վ. Ն. Յուգանովը բարձրացրեց օդ Ս ինքնաթիռը։ Գործարանի փորձերը շարունակվել են մինչև մայիսի 1948 թ. դեկտեմբերին։
Տարբերակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՄիԳ-15 «ՍՎ» (МиГ-15 «СВ») — ՆՍ-23 (НС-23) ատրճանակներ փոխարինվել են ՆՌ-23-ով (НР-23), կատարվել են այլ փոփոխություններ,
- ՄիԳ-15 «ՍՕ» (МиГ-15 «СО») — շարունակվել են բարելավման փոփոխություններ,
- ՄիԳ-15 «ՍՇ» (МиГ-15 «СШ») — ՆՍ-23 (НС-23) ատրճանակներ փոխարինվել են ՆՌ-3-23-ով (НР-3-23), կատարվել են այլ փոփոխություններ,
- ՄիԳ-15 «ՍՈւ» (МиГ-15 «СУ») — շարունակվել են բարելավման փոփոխություններ, տեղադրված են Վ-1-25-Շ-3 (В-1-25-Ш-3) ատրճանակ։
Օտարերկրյա արտադրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՄիԳ-15 ՈւՏԻ МиГ-15УТИ (JianJiao-2 կամ JJ-2)[3], ինքնաթիռներ ունեցել են WP-5 (Wopen-5) շարժիչներ, որոնք սովետակամ ВК-1 պատճեն էին։
- Լեհաստան
1952 թ. սկասաց ՄիԳ-15 արտադրվում էին в Լեհաստանում WSK ավիագործարանում Մելեցում։ Շարժիչներ նրանց համար արտադրում էր գործարան Ժեշուվում, Lis-1 и Lis-2 մակնիշի տակ (համապատասխան РД-45Ф и ВК-1 էին)։
- Lim-1 — ՄիԳ-15 պատճեն (արտադրված է 227 ինքնաթիռներ)
- Lim-1A — ՄիԳ-15-ի հերախուզական տարբերակ АФА-21 տեսախցիկուվ,
- SBLim-1 — ՄիԳ-15 երկուտեղանի տարբերակ РД-45 շարժիչով,
- Lim-2 — ՄիԳ-15բիս (արտադրված է 500 ինքնաթիռներ)
- Lim-2A — ՄիԳ-15բիս հերախուզական տարբերակ АФА-21 տեսախցիկուվ,
- SBLim-2 — ՄիԳ-15 երկուտեղանի տարբերակ ВК-1 շարժիչով։
Lim-1 մեկ մասը բարելաված էր և ստացավ ոչ պաշտոնյա անվանում Lim-1.5։ Լեհական ինքնաթիռներ արտասահման չեին մատակարարվում։
- Չեխոսլովակիա
Չեխոսլովակիայում ՄիԳ-15 արտադրում էր Aero Vodochody ընկերությունը 1953 թ. սկսած։ Շարժիչներ РД-45Ф и ВК-1 նրանց համար արտադրում էր Motorlet գործարանը։
- S-102 — ՄիԳ-15 (853 ինքնաթիռներ)
- CS-102 — ՄիԳ-15ՈւՏԻ (2013 ինքնաթիռներ)
- S-103 — ՄիԳ-15բիս (620 ինքնաթիռներ)
Չեխոսլովակիական ՄիԳ-եր մատակարարվում էին արտասահման[4]
Ծառայություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ 2016 թ., ԿԺԴՀ միակ երկիրն է, որտեղ ՄիԳ-15 շարունակում են ծառայել
Հյուսիսային Կորեա — 1 ՄիԳ-15 ավիագունդ[5]
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր առմամբ ԽՍՀՄ-ում արտադրվել էր 11 073-13 131 ՄիԳ-15, այլ երկրների հեր - մինչև 15 560 ինքնաթիռ, ծառայում էր մոտ 40 երկրներում։
ԽՍՀՄ
Ալբանիա[6][7].
Ալժիր
Անգոլա[8]
Աֆղանստան
Բանգլադեշ
Բուլղարիա
Բուրկինա Ֆասո[8]
Հունգարիա
Գվինեա[9]
Գվինեա Բիսաու[9]
Գերմանիայի դեմոկրատական հանրապետություն
Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն[8]
Եգիպտոս
Ինդոնեզիա
Իրաք
Կամբոջա
Չինաստան[10]
Կուբա
Լիբիա
Մադագասկար[9]
Մալի[9]
Մարոկկո
Մոզամբիկ[11]
Մոնղոլիա
Նիգերիա
Պակիստան
Լեհաստան
Վիետնամ
Սիրիա
Սոմալի[11]
Սուդան[11]
Տանզանիա[12][13]
Ուգանդա[14]
Ֆինլանդիա
Չեխոսլովակիա
Շրի Լանկա[15][16]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ http://lenta.ru/news/2006/11/07/mig/
- ↑ Chant C. The World's Air Forces — Chartwell Books, 1979. — P. 11. — ISBN 978-0-89009-269-9
- ↑ Այլ տվյալներով ՄիԳ-15 ՈւՏԻ в Չինաստանում չեին արտադրվում
- ↑ [1.0] The Mikoyan MiG-15
- ↑ The Military Balance 2016,p.266
- ↑ Albanian Air Force: Mikoyan-Gurevitch MiG-15bis/Shenyang F-2
- ↑ Albanian Air Force: Mikoyan MiG-15UTI/Shenyang FT-2
- ↑ 8,0 8,1 8,2 «Tom Cooper. African MiGs.»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2009-11-11-ին։ Վերցված է 2017-02-25
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 «Tom Cooper. African MiGs.»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2009-11-11-ին։ Վերցված է 2017-02-25
- ↑ [https://web.archive.org/web/20120127174930/http://www.victory.mil.ru/lib/books/memo/krasovsky/06.html Archived 2012-01-27 at the Wayback Machine. С. А. Красовский, «Жизнь в авиации», 3-е изд., Минск, 1976 год]
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Tom Cooper. African MiGs.(չաշխատող հղում)
- ↑ Tom Cooper. African MiGs.(չաշխատող հղում)
- ↑ [FLIGHT International, 8 july 1978, p.150, Tanzanian People’s Defence Forces]
- ↑ [FLIGHT International, 8 july 1978, p.151, Uganda Army Air Force]
- ↑ «Sri Lanka Air Force»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2007-06-04-ին։ Վերցված է 2017-02-25
- ↑ «SLAF Museum: MiG-15UTI»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2007-06-04-ին։ Վերցված է 2017-02-25
|