«Հայրեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Հայրեն, հայկական միջնադարյան ժողովրդական տաղաչափության տեսակներից մեկը։ Բաղկացած է չորս 15 վանկանի տողից, նույնահանգ է։ Երբեմն տողերը երկատվում են (7-8 վանկ), գրվում ութ տողով։ Հայրենների սովորական թեմաներն են սերը, բերկրանքը, պանդխտությունը և այլն։ Հայրենները մեծ հետք են թողել հայ բանաստեղծական արվեստի վրա։ Դրանց նմանությամբ և անվանումով գրել են հայ միջնադարյան բանաստեղծներ, որոնցից ամենանշանավորը Նահապետ Քուչակն է։ Բայց 15-17դդ որոշ ձեռագրերում պանդխտության և խոհա-խրատական հայրենների մեծ մասի հեղինակ է նշվում Հովհաննես Պլուզ Երզնկացին։ Իսկ սիրային հայրենները հանդիպում են առանց հեղինակային անվան, սակայն1882թ-ին որոշ հեղինակներ և գրականագետներ հայրենների հեղինակ են ճանաչում Նահապետ Քուչակին։ Հայրենները Քուչակի երգերը չեն, դրանք գուսանաժողովրդական երգեր են։ Հայրենները գեղարվեստական բարձր հատկություններով օժտված արժեքներ են, «Հայ քնարերգության ամենասքանչելի գանձերը», ասել է Վալերի Բրյուսովը ^[փա՞ստ]։

դ ք խ Միջնադար

Վաղ միջնադար	Սասանյան Իրան • Քրիստոնեության տարածում • Ժողովուրդների Մեծ Գաղթ • Բյուզանդական կայսրություն • Արևմտյան Հռոմեական կայսրություն • Մարզպանական Հայաստան • Իսլամի տարածում • Արաբական խալիֆայություն • Առաջին Բուլղարական կայսրություն • Ֆրանկական թագավորություն • Ֆրանկական կայսրություն • Բագրատունյաց Հայաստան • Խորվաթիայի թագավորություն • Անգլո-սաքսոնյան Անգլիա • Վիկինգների դարաշրջան • Կիևյան Ռուսիա

Զարգացած միջնադար	Ֆեոդալիզմ • Սրբազան Հռոմեական կայսրություն • Քրիստոնեական եկեղեցու պառակտում • Խաչակրաց արշավանքներ • Կիլիկիայի Հայկական Թագավորություն • Զաքարյան Հայաստան • Երկրորդ Բուլղարական կայսրություն • Հայկական հարստություն • Միջնադարյան Հնդկաստան • Միջնադարյան Չինաստան • Միջնադարյան Ճապոնիա

Ուշ միջնադար	Հարյուրամյա պատերազմ • Ալ և սպիտակ վարդերի պատերազմ • Բուրգունդիա • Կոստանդնուպոլսի անկում • Թուրք-պարսկական պատերազմներ • Օսմանյան կայսրություն • Սեֆյան Իրան • Աշխարհագրական մեծ հայտնագործություններ • Վերածնունդ • Ռեֆորմացիա • Նիդեռլանդական հեղափոխություն • Երեսնամյա պատերազմ