Ագարակ (քաղաք)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ագարակ (այլ կիրառումներ)

Քաղաք
Ագարակ
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ՍյունիքՍյունիք
Քաղաքապետ	Մխիթար Զաքարյան
Հիմնադրված է	1949 թ.
Մակերես	6 կմ²
ԲԾՄ	650 մետր
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	5 112 մարդ (2008)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	ագարակցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 (286)
Փոստային ինդեքս	3403
Փոստային դասիչ	3403
Ագարակ (քաղաք) (Հայաստան)
Ագարակ Վիքիպահեստում

Ագարակ, փոքր արդյունաբերական քաղաք է Հայաստանի Սյունիքի մարզի հարավ-արևմտյան մասում, ծովի մակերևույթից 650 մ բարձրության վրա։ Այն Իրանի հետ սահմանից 2-3 կիլոմետր դեպի հյուսիս-արևմուտք է՝ Արաքս գետի ձախ ափին մարզկենտրոնից 80կմ հարավ-արևմուտք։

Բնակչության թիվը կազմում է մոտ հինգ հազար մարդ, որի գերակշռող մեծամասնությունը աշխատում է «Ագարակի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲԸ-ում և նրան սպասարկող մանր հիմնարկ-ձեռնարկություններում։ Քաղաքը հիմնադրվել է 1949 թվականին, որպես բանվորական ավան։ Ագարակի հիմնադրումը կապված է այս տարածքում օգտակար հանածոների հայտնաբերման և մշակման հետ։

Պատմություն

Ագարակ քաղաքը հիմնադրվել է 1949 թվականին՝ պղնձամոլիբդենային հանքավայրի պաշարների շահագործումն իրականացնելու ակնկալիքով։ 1949 թ. գարնանը Արաքս գետի ձախ ափին կառուցվեց առաջին փայտյա տնակը և այդ ժամանակվանից սկսվեց կոմբինատին կից ավանի կառուցումը, որը ՀԽՍՀ Գերագույն սովետի նախագահության 1954 թ. մայիսի 18-ի հրամանագրով դասվեց ՀԽՍՀ քաղաքատիպ ավանների շարքը։

Աշխարհագրություն

Սյունիքի մարզի և Հայաստանի ամենահարավային քաղաքն է, որը երեք կողմից շրջապատված է բարձրաբերձ լեռներով, իսկ մի կողմում սահմանային Արաքս գետն է։ Բնական այս դիրքին լրացնելու են գալիս քաղաքական-աշխարհագրական, տնտեսա-աշխարհագրական և տրանսպորտային դիրքերը։

Ագարակ քաղաքը միաժամանակ սահմանակից է երկու պետական միավորների՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը և Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությանը և բնականաբար նրան է վերապահված Հայաստանի հարավային և միակ դարպասը լինելու մենաշնորհը։

Անկախացումից առաջ Հայաստանի Հանրապետությունը Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ շփում չուներ; 1992 թ. մայիսի 11-ին բացվեց Մեղրու մաքսակետը, որը ներկա վարչական շենքում չէր։ Վերջինս իր տարածքով շահագործման հանձնվեց 1998 թ. ։ Այստեղ տարեկան 27-28 հազար բեռնատար մեքենաների մուտք կա։ Սահմանային փոխշահավետ համագործակցությունը Ագարակին դարձրել է Իրանի և Հայաստանի միջև արդյունավետ գործող մաքսային միակ քաղաքը։

Ագարակով են անցնում Հայաստան Իրան միջպետական ճանապարհը և էլէկտրահաղորդման բարձրավոլտ գծերը, Երևան-Նախիջևան-Բաքու ներկայումս չգործող երկաթգիծը և ավտոճանապարհը։ Ագարակը Հայաստանի ամենացածրադիր քաղաքներից մեկն է, ծովի մակարդակից ունի 700 մ բարձրություն։

Հասարակական կառույցներ

• Ագարակի արվեստի մանկական դպրոց
• Ագարակի մշակույթի պալատ

Բնակչություն

Տարի	1831	1873	1926	1959	1970	1979	2001	2004	2005	2006	2007	2008
Բնակիչ		748	4500	16 805	23 311	23 182	14 835	17 000	17 000	16 800	16 700	16 600

Քույր քաղաքներ

• Սոլիգորսկ, Բելառուս

Տես նաև

• Ագարակ քաղաքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ)

Հայաստան   Աշխարհագրություն