Խոտ (Սյունիքի մարզ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Խոտ (այլ կիրառումներ)

Գյուղ
Խոտ
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ՍյունիքիՍյունիքի մարզ
Համայնք	Տաթև (համայնք)
Մակերես	17,97 կմ²
ԲԾՄ	1470 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	942 մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	խոտեցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Փոստային ինդեքս	3209
Խոտ (Սյունիքի մարզ) (Հայաստան) Խոտ (Սյունիքի մարզ) (Սյունիքի մարզ)
Խոտ Վիքիպահեստում

Խոտ, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզում, Գորիսից 8 կմ հարավ, Որոտան գետի ձախ կողմում, սարավանդի վրա, բարձրությունը ծովի մակարդակից` 1470 մ։ Հեռավորությունը Կապան մարզկենտրոնից կազմում է մոտ 69 կմ։

Գյուղը նույն անվան տակ ընդգրկված է եղել Ցարական Ռուսաստանի Ելիզավետպոլի նահանգի Զանգեզուրի գավառում։ Խորհրդային տարիներին մասն է կազմել Հայկական ԽՍՀ Զանգեզուրի գավառի, իսկ 1930 թվականից` Գորիսի շրջանի։ 1995 թվականից մտնում է ՀՀ Սյունիքի մարզի մեջ, 2015 թվականից մասն է խոշորացված Տաթև համայնքի։

Պատմություն

Ներկայիս Խոտ գյուղը հիմնվել է Հին Խոտ գյուղի տեղափոխումով։ Հին Խոտը գտնվում է ներկայիս գյուղի կողքին՝ առավել ցածրադիր վայրում։ Հին Խոտը Սյունիքի մարզի հնագույն բնակավայրերից էր։ Այն տեղակայված է Որոտանի ձախ ափի խիստ զառիթափ լեռնալանջին՝ շրջապատված այգիներով և անմատչելի ժայռերով։ 1205 թվականին Խազբակի որդի Դլեն իշխանը Խոտ գյուղը և Խոտագետի մեծ այգին նվիրում է Տաթևի վանքին, որից հետագայում վերցնում են, իսկ 1274 թվականին կրկին վերադարձվում է վանքին։

Մինչև 1993 թվականը Խոտն ուներ սահմանամերձ գյուղի կարգավիճակ։

Բնակչություն

Ըստ Հայաստանի Հանրապետության 2011 թվականի մարդահամարի արդյունքների` Խոտի մշտական բնակչությունը կազմել է 942, առկա բնակչությունը` 819 մարդ։ Գյուղը բնակեցված է եղել և շարունակում է բնակեցված լինել հայերով, բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև.

Տարի	1831	1873	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2004	2011
Բնակիչ	173	739	938	788	675	600	739	830	855	890	961	942

Տնտեսություն

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, մեղվաբուծությամբ, այգեգործությամբ և դաշտավարությամբ։

Գյուղատնտեսությամբ զբաղվում է 209 գյուղացիական տնտեսություն։ Համայնքում 2011 թ. կատարվել է հացահատիկային մշակաբույսերի 280 հա աշնանացան։

Անասնագլխաքանակը 2012 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ կազմում է.

• խոշոր եղջերավոր անասուններ՝ 705 գլուխ,
• մանր եղջերավոր անասուններ՝ 146 գլուխ,
• խոզեր՝ 40 գլուխ,
• մեղվաընտանիքներ՝ 211։

Հողային և այլ բնական ռեսուրսներ

1795 հա, այդ թվում՝ - Գյուղատնտեսական նշանակության հողեր՝ 1592 հա, որից՝

• վարելահող՝ 529 հա, բազմամյա տնկարկ՝ 50 հա, խոտհարք՝ 31 հա, արոտ՝ 76 հա, այլ հողատեսք՝ 906 հա
• բնակավայրերի հողեր՝ 98 հա,
• արդյունաբերության, ընդերքօգտագործման և այլ արտադրական նշանակության հողեր՝ 13 հա
• էներգետիկայի, տրանսպորտի, կապի և կոմունալ ենթակառուցվածքների օբյեկտների հողեր՝ 28 հա
• հատուկ պահպանվող տարածքների հողեր՝ 25 հա,
• հատուկ նշանակության հողեր՝ 31 հա,
• ջրային տարածքներ՝ 8 հա

Պատմամշակութային կառույցներ

Հին գյուղի տեղում է գտնվում 1700 թ. «Մրգաձորի խաչ» եկեղեցին, նրա հյուսիսարևելյան մասում, բարձր ձորափին, գտնվում է Խոտի վանքը (V-VI դարեր)։

Գյուղի շրջակայքում կան մ.թ.ա. 2-1 հզ թվագրվող դամբարանադաշտեր, հին գերեզմանոցներ, որից մեկում պահպանված է Կարմիր եկեղեցու (XII դար) ավերակները։ Ըստ ավանդության այդ եկեղեցու զանգերը հայտնի են եղել իրենց զորավոր հնչեղությամբ և սրա հետ էլ կապում են Զանգեզուր անունը։ Ըստ մեկ այլ ավանդության՝ եկեղեցիներից մեկն էլ, հավանաբար Մրգաձորի Խաչ կոչվածը, կառուցել է Շահ-Աբասի հարեմից փախած մի կին։

Տես նաև

• Խոտի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ)

Արտաքին հղումներ

• Էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում Archived 2014-01-31 at the Wayback Machine.
• Համայնքի ղեկավարի Էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում Archived 2014-01-29 at the Wayback Machine.

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 80)։