Բարաք Օբամա

Փոխել հղումները
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Բարակ Օբամաից)
Բարաք Օբամա
անգլ.՝ Barack Obama[2][3]
 
Կուսակցություն՝ Դեմոկրատական կուսակցություն
Կրթություն՝ Մենթենգ 01 պետական տարրական դպրոց (1971)[2][3], Փունահոու դպրոց (1979)[2][3], Օքսիդենթալ քոլեջ (1981)[2][3], Կոլումբիայի համալսարան (1983), Հարվարդի իրավունքի դպրոց (1991)[2][3], Noelani Elementary School? (1967)[3], Centaurus High School?, University of Chicago Law School? (2002)[4], Հարվարդի համալսարան (1991)[4], Նելսոնի ավագ դպրոց և King College Prep High School?
Գիտական աստիճան՝ Բակալավր[2][3] և Իրավագիտության դոկտոր[5]
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, փաստաբան, քաղաքական հրապարակախոս, community organizer, պետական գործիչ, իրավաբան, պոդքաստեր, ակադեմիկոս, հիշատակագիր և միջազգային ֆորումի մասնակից
Ազգություն աֆրոամերիկացի
Դավանանք բողոքականություն, Կոնգրեգացիոն Եկեղեցի[6], Կոնգրեգացիոնալիզմ և United Church of Christ?
Ծննդյան օր օգոստոսի 4, 1961(1961-08-04)[1][7][8][…] (62 տարեկան)
Ծննդավայր , Հավայի, ԱՄՆ[1]
Դինաստիա Բարաք Օբամայի ընտանիք[2][3]
Քաղաքացիություն  ԱՄՆ[1][9][10][…] և  Քենիա[11][12]
Ի ծնե անուն անգլ.՝ Barack Hussein Obama II[1]
Հայր Բարաք Հուսեյն Օբամա (ավագ)[1]
Մայր Էնն Դանհամ[1]
Ամուսին Միշել Օբամա[13][14]
Զավակներ Սաշա Օբամա[2][3] և Մալիա Օբամա[2][3]
 
Կայք՝ barackobama.com
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Բրիտանական կայսրութւան շքանշանի ասպետ-կոմանդոր,

Աբդուլազիզ արքայի մեդալ (2009)

, Ռաջամիտրաբհորնի շքանշան,
, Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ, Գրեմմի մրցանակ Լավագույն արտասանած խոսք ալբոմի համար,
, Պատվի նախագահական շքանշան,

Տարվա մարդ՝ ըստ Թայմ ամսագրի (2008)

,

Տարվա մարդ՝ ըստ Թայմ ամսագրի (2012)

, Գրեմմի մրցանակ Լավագույն արտասանած խոսք ալբոմի համար,

NAACP Image Award՝ լավագույն փաստագրական գրական ստեղծագործության համար (2007, 2021)

,

NAACP Image Award - նախագահի մրցանակ (2005)

,

Գերմանական լրատվամիջոցների պարգև (2016)

, Սիկատունայի շքանշան, Ազգային գիտական մեդալ,

honorary doctorate from the University of Notre Dame?

,

Հյուսիսարևմտյան համալսարանի պատվավոր դոկտոր

,

honorary doctor of the University of Johannesburg?

,

Romy

,

Primetime Emmy Award for Outstanding Narrator? (սեպտեմբերի 3, 2022)

,

Financial Times-ի տարվա մարդ (2008)

,

Phoenix Award? (2008)

,

Audie Award for Narration by the Author? (2022)

 և

Խիզախության դրսևորման մրցանակ (2017)

Բարաք Հուսեյն Օբամա II (անգլ.՝ Barack Hussein Obama, օգոստոսի 4, 1961(1961-08-04)[1][7][8][…], , Հավայի, ԱՄՆ[1]), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների 44-րդ նախագահ (2009 թվականի հունվարի 20-ից մինչև 2017 թվականի հունվարի 20-ը)[15]։ Օբաման առաջին սևամորթ ամերիկացին է, որն առաջադրվել է որպես ԱՄՆ նախագահի թեկնածու որևէ ամերիկյան կուսակցությունից։

Կոլումբիայի համալսարանի և Հարվարդի օրենսգիտության դպրոցի շրջանավարտ, ուր նա եղել է առաջին սևամորթ անձը, որ նախագահել է «Harvard Law Review»-ին։ Օբաման ընտրվել է որպես համայնքի կազմակերպիչ և որպես քաղաքացիական իրավունքների դատախազ Իլինոյսի սենատում երեք ժամկետների համար՝ 1997-2004 թթ։ Եվ միաժամանակ, 1992-2004 թթ Օբաման դասավանդել է սահմանադրական իրավունք Չիկագոյի համալսարանում։ 2000 թ.-ին ձախողվեց ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի անդամ դառնալու նրա առաջին փորձը։ Այս դեպքից հետո, 2003 թվականի հունվարին Օբաման դրեց իր թեկնածությունը ԱՄՆ սենատի անդամ ընտրվելու համար և 2004 թ. նոյեմբերին ընտրվեց սենատում՝ շահելով քվեների 70 %։ Օբաման 2005 թվականի հունվարից 2008 թվականի նոյեմբերը Միացյալ Նահանգների կրտսեր սենատորն էր Իլինոյսից, որից հրաժարվել է նախագահ (2009 թ. հունվարի 20) ընտրվելու կապակցությամբ։

Օբաման (2009 թվականի հոկտեմբերի 9-ին) Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր է։

Օբամա Պենսիլվանիա 2008 թվականի նախագահական ընտրությունների արշավ

Վաղ կյանք և կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օբաման ծնվել է 1961 թվականի օգոստոսի 4-ին[16] Հոնոլուլուի Կապիոլանիի կանանց և երեխաների բժշկական կենտրոնում[17][18][19][20]։ Նա միակ նախագահն է, որը ծնվել է 48 սահմանակից նահանգներից դուրս[21]։ Մայրն ամերիկացի է, իսկ հայրը՝ քենիացի։ Մայրը՝ Էնն Դանհեմը (1942-1995), ծնվել է Կանզասի Ուիչիտո քաղաքում, ունի անգլիական, ուելսական, գերմանական, շվեյցարական և իռլանդական արմատներ։ 2007 թվականին պարզվեց, որ նրա ապուպապը՝ Ֆալմութ Քիրնին, 1850 թվականին Իռլանդիայի Մոնիգալ գյուղից գաղթել է ԱՄՆ[22]։ 2012 թվականի հուլիսին «Ancestry.com» կայքը պարզեց, որ ամենայն հավանականությամբ Դանհեմը սերում է Ջոն Փանչի տոհմից՝ աֆրիկացի ստրուկ, որը 17-րդ դարում ապրել է Վիրջինիա գաղութում[23][24]։ Օբամայի հայրը՝ Բարաք Օբամա ավագը (1934–1982)[25][26], սերում էր Նյանգոմա Կոգելո գյուղի լուո ժողովրդից[27][28]։ Ազգանունը՝ Օբաման, առաջացել է նրա լուոական ծագումից[29]։ Օբամայի ծնողները ծանոթացել են 1960 թվականին Մանոայի հավայական համալսարանում ընթացող ռուսերեն լեզվի դասերին, որտեղ հայրն օտարերկրացի ուսանող էր, որը սովորում էր կրթաթոշակով[30][31]։ Զույգն ամուսնացել է Հավայիի Վաիլուկու քաղաքում 1961 թվականի փետրվարի 2-ին՝ Օբամայի ծնվելուց վեց ամիս առաջ[32][33]։

1961 թվականի օգոստոսի վերջին՝ նրա ծնվելուց մի քանի շաբաթ անց, Բարաքը մոր հետ տեղափոխվում է Սիեթլի Վաշինգտոնի համալսարան, որտեղ ապրում են մեկ տարի։ Այդ ժամանակահատվածում Բարաքի հայրը 1962 թվականի հունիսին Հավայիում ստանում է տնտեսագետի բակալավրի աստիճան։ Այնուհետև ուսումը կրթաթոշակով շարունակում է Հարվարդի համալսարանում, որտեղ ստանում է տնտեսագիտության մագիստրոսի աստիճան։ 1964 թվականի մարտին Օբամայի ծնողներն ամուսնալուծվում են[34], և Օբամա ավագը վերադառնում է Քենիա, որտեղ ամուսնանում է երրորդ անգամ և սկսում աշխատել Ֆինանսների նախարարությունում որպես ավագ տնտեսական վերլուծաբան[35]։ Հայրը որդուն Հավայիում այցելել է միայն մեկ անգամ՝ 1971 թվականի Սուրբ ծննդին[36]։ Երբ Օբաման 21 տարեկան էր, հայրը զոհվում է ավտովթարից (1982)[37]։ Հիշելով իր վաղ մանկությունը՝ Օբաման ասել է. «Այն, որ հայրս ոչնչով նման չէր ինձ շրջապատող մարդկանց. այն, որ նա ձյութի պես սև էր, իսկ մայրս՝ կաթի նման սպիտակ, ուշագրավ բան չէր ինձ համար»[31]։ Նա նկարագրել է երիտասարդ տարիքում իր մղած պայքարը՝ փորձել կողմնորոշվել և հասկանալ, թե ինչպես է հասարակությունը ընկալում իր բազմազգ ժառանգությունը[38]։

1963 թվականին Դանհեմը Հավայիի համալսարանում ծանոթացավ Լոլո Սուտորոյի հետ. վերջինս ինդոնեզիացի էր, Արևելք-Արևմուտք կենտրոնի աշխարհագրության բաժնի ասպիրանտ։ 1965 թվականի մարտի 15-ին զույգն ամուսնացավ Մոլոկաի կղզում[39]։ Երկու անգամ մեկ տարով J-1 վիզան երկարացնելուց հետո Լոլոն 1966 թվականին վերադարձավ Ինդոնեզիա։ 1967 թվականին՝ 16 ամիս անց, կինն ու խորթ որդին ևս տեղափոխվեցին Ինդոնեզիա։ Սկզբնական շրջանում ընտանիքը բնակվում էր Հարավային Ջակարտայի Թեբեթ շրջանի Մենթենգ Դալամ թաղամասում, իսկ 1970 թվականից բնակվում էին Կենտրոնական Ջակարտայի Մենթենգ շրջանի ավելի բարեկեցիկ թաղամասում[40]։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օբամայի առաջադիմության թերթիկը Սուրբ Ֆրանցիսկոս Ասիսիի ինդոնեզական կաթոլիկ տարրական դպրոցում ուսանելիս։ Օբաման դպրոց էր ընդունվել որպես «Բարրի Սուտորո» (թիվ 1) և սխալմամբ գրանցվել էր որպես Ինդոնեզիայի քաղաքացի (թիվ 3) և մուսուլման (թիվ 4)[41]։

Վեց տարեկան հասակում Օբաման մոր հետ տեղափոխվում է Ինդոնեզիա՝ խորթ հոր մոտ։ 6-10 տարեկանում «Բարրի» անվան ներքո[41] ընդունվում է տեղի ինդոնեզիական դպրոցներ. երկու տարի հաճախում է Սուրբ Ֆրանցիսկոս Ասիսիի կաթոլիկ տարրական դպրոց, մեկուկես տարի էլ՝ Մենթենգի պետական տարրական դպրոց №01։ Բացի սրանից, նաև տանը լրացուցիչ կրթություն էր ստանում անգլերեն լեզվով Քալվերթ դպրոցի ուսումնական ծրագրի հիման վրա, իսկ մայրը վերահսկում էր տնային ուսուցման գործընթացը[42][43]։ Երեխա ժամանակ, Ջակարտայում անցկացրած չորս տարիների արդյունքում, ազատ խոսել է ինդոնեզերեն[44]։ Ինդոնեզիայում ապրելու ժամանակ Օբամայի խորթ հայրը նրան սովորեցրել է կյանքի կանոնները և թե ինչպես լինել տոկուն[45]։

1971 թվականին Օբաման վերադառնում է Հոնոլուլու՝ մայրական կողմի տատ ու պապի՝ Մեդլին և Սթենլի Դենհամների մոտ։ Կրթաթոշակ ստանալով՝ սկսում է հաճախել մասնավոր նախապատրաստական՝ Փունահոուի դպրոցը, որն ավարտում է 1979 թվականին[46]։ Ավագ դպրոցում Օբաման շարունակում էր կրել «Բարրի» մականունը, որն այդպես էլ մնաց մինչև 1980 թվականը՝ Քենիա այցելելը[47]։ 1972-1975 թվականներին, երբ մայրը Հավայիի համալսարանում ասպիրանտ էր մարդաբանության բաժնում, Օբաման խորթ քրոջ՝ Մայա Սուտորոյի և մոր հետ բնակվում էր Հավայիում։ Երբ 1975 թվականին մայրն ու քույրը վերադարձան Ինդոնեզիա, որպեսզի մայրը կարողանար գործնականում զբաղվել մարդաբանությամբ, Օբաման նախընտրեց մնալ Հավայիում[48] Obama chose to stay in Hawaii when his mother and half-sister returned to Indonesia in 1975, so his mother could begin anthropology field work.[49]։ Մայրը հետագա քսան տարիների մեծ մասն անցկացրեց Ինդոնեզիայում. 1980 թվականին ամուսնալուծվեց Լոլո Սուտորոյից, 1992 թվականին ստացավ դոկտորական աստիճան, իսկ 1995 թվականին ձվարանների և արգանդափողի քաղցկեղի անհաջող բուժման հետևանքով մահացավ Հավայիում[50]։

Հոնոլուլուում ապրած տարիների մասին Օբաման գրել է. «Այն հնարավորությունը, որ տվեց ինձ Հավային՝ փոխադարձ հարգանքի մթնոլորտում ծանոթանալ բազմազան մշակույթների հետ, դարձավ իմ աշխարհայացքի ձևավորման անքակտելի մասը և այն արժեքների հիմքը, որը հոգուս մոտ են»[51]։ Օբաման նաև գրել և խոսել է այն մասին, որ դեռահաս տարիքում օգտագործել է էթանոլ, մարիխուանա և կոկաին՝ «գլխից հանելու համար այն հարցերը, թե ով է եղել ինքը»[52]։ Օբաման եղել է նաև «Choom Gang» խմբի անդամ՝ ընկերական խումբ, որը միասին ժամանակ էր անցկացնում և երբեմն՝ մարիխուանա ծխում[53][54]։

Քոլեջ և հետազոտական աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1979 թվականին ավագ դպրոցն ավարտելուց հետո Օբաման տեղափոխվեց Լոս Անջելես՝ ամբողջական կրթաթոշակով Արևմտյան քոլեջ (անգլ.՝ Occidental College) հաճախելու համար։ 1981 թվականի փետրվարին Օբաման առաջին անգամ հրապարակային ելույթ ունեցավ՝ քոլեջին կոչ անելով հրաժարվել Հարավային Աֆրիկայում ներդրումներ կատարել՝ ի պատասխան այդ երկրում վարվող ապարտհեյդի քաղաքականության[55]։ 1981 թվականի կեսերին Օբաման մեկնեց Ինդոնեզիա՝ այցելելու մորն ու խորթ քրոջը՝ Մայային, ինչպես նաև երեք շաբաթով Պակիստանում գտնվող իր քոլեջի ընկերների ընտանիքներին այցելելու համար[55]։ 1981 թվականի վերջերին՝ երրորդ կուրսում, տեղափոխվեց Նյու Յորքի Կոլումբիայի համալսարան, որտեղ մասնագիտացավ քաղաքագիտության ոլորտում՝ միջազգային հարաբերությունների[56] և անգլերեն գրականության ոլորտներում[57]։ Բնակվում էր կամպուսից դուրս՝ 109-րդ Վեսթ փողոցում[58]։ 1983 թվականին 3,7 միավորով ավարտեց համալսարանը՝ ստանալով բակալավրի աստիճան։ Համալսարանն ավարտելուց հետո Օբաման գրեթե մեկ տարի որպես ֆինանսական հետազոտող և գրող աշխատեց «Business International Corporation»-ում[59][60], այնուհետև 1985 թվականին՝ երեք ամիս աշխատեց որպես «New York Public Interest Research Group»-ի համակարգող Նյու Յորքի քաղաքային քոլեջում[61][62][63]։

Համայնքային կազմակերպիչ և Հարվարդի իրավաբանական դպրոց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոլումբիայի համալսարանն ավարտելուց երկու տարի անց Օբաման, երբ աշխատանքի ընդունվեց որպես «Զարգացող համայնքներ» նախագծի տնօրեն, Նյու Յորքից տեղափոխվեց Չիկագո. վերջինս կրոնական համայնքային կազմակերպություն էր, որն ի սկզբանե ներառում էր ութ կաթոլիկ ծուխ Ռոզլենդից, Վեսթ Փալմանից և Ռիվերդեյլից՝ Չիկագոյի Հարավային հատվածում։ 1985 թվականի հունիսից մինչև 1988 թվականի մայիսը որպես համայնքային կազմակերպիչ է աշխատել այնտեղ[62][64]։ Օգնել է ստեղծել մասնագիտական ուսուցման ծրագիր, քոլեջ ընդունվելու համար նախապատրաստական ծրագիր և վարձակալների իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող կազմակերպություն «Altgeld Gardens Homes»-ում[65]։ Օբաման աշխատել է նաև համայնքային կազմակերպմամբ զբաղվող հաստատությունում՝ Գամալիել հիմնադրամում, որպես խորհրդատու և ուսուցիչ[66]։ 1988 թվականի կեսերին առաջին անգամ երեք շաբաթով մեկնեց Եվրոպա, այնուհետև՝ հինգ շաբաթով Քենիա, որտեղ առաջին անգամ հանդիպեց հորական կողմի իր բարեկամներից շատերին[67][68]։

Արտաքին տեսաֆայլեր
Դերիք Բելը սպառնում է հեռանալ Հարվարդից, ապրիլի 24, 1990 թ., 11:34, Բոստոնի հեռուստատեսության թվային արխիվ[69]։ Ուսանող Բարաք Օբաման ներկայացնում է պրոֆեսոր Դերիք Բելին՝ սկսած 6:25 րոպեից։

Չնայած նրան ամբողջական կրթաթոշակ առաջարկեցին Հյուսիսարևմտյան համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում սովորելու համար՝ Օբաման, բնակվելով հարևան Սոմերվիլում, 1988 թվականի աշնանն ընդունվեց Հարվարդի իրավաբանական դպրոց[70]։ Առաջին կուրսի վերջում նա ընտրվեց «Harvard Law Review»-ի խմբագիր[71], երկրորդ կուրսում՝ ամսագրի նախագահ[65][72]։ Ուսումնառության ընթացքում դարձավ նաև սահմանադրական իրավունքի մասնագետ Լոուրենս Թրայբի օգնականը[73]։ Ամառները վերադառնում էր Չիկագո. 1989 թվականին աշխատել է «Sidley Austin» իրավաբանական ընկերությունում, իսկ 1990 թվականին՝ «Hopkins & Sutter»-ում[74]։ Օբամայի՝ որպես «Harvard Law Review»-ի առաջին սևամորթ խմբագիր դառնալը գրավեց ԶԼՄ-ների ուշադրությունը[65][72] և հանգեցրեց ռասայական հարաբերությունների մասին գրքի հրատարակման և առաջխաղացման համար պայմանագրի կնքմանը[75], որը հետագայում վերածվեց անձնական հուշերի։ Ձեռագիրը հրատարակվեց 1995 թվականի կեսերին՝ «Հորս երազանքները» անվամբ[75]։ 1991 թվականին Օբաման գերազանցությամբ ավարտեց Հարվարդի իրավաբանական դպրոցը՝ ստանալով իրավագիտության դոկտորի աստիճան[76][71]։

Չիկագոյի համալսարանի իրավաբանական դպրոց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991 թվականին Օբաման ընդունեց Չիկագոյի համալսարանի իրավաբանական դպրոցում երկու տարով հրավիրյալ գիտաշխատողի հաստիքը զբաղեցնելու հրավերը, որպեսզի աշխատի իր առաջին գրքի վրա[75][77]։ Այնուհետև նույն համալսարանում 12 տարի սահմանադրական իրավունք դասավանդեց՝ 1992-1996 թվականներին որպես դասախոս, իսկ 1996-2004 թվականներին՝ որպես ավագ դասախոս[78]։

1992 թվականի ապրիլից հոկտեմբեր Օբաման ղեկավարել է Իլինոյսի «Քվեարկելու նախագիծը», որը ընտրողների գրանցմանն ուղղված արշավ էր. իրականացվում էր տասը աշխատակցի և 700 կամավորների օգնությամբ։ Օբաման հասավ նրան, որ նահանգի 400 000 չգրանցված աֆրոամերիկացի քվեարկողներից 150 000-ը գրանցվեց, որի արդյունքում «Crain's Chicago Business» շաբաթաթերթը 1993 թվականին Օբամային ներառեց իր «40 under Forty» ցանկում՝ որպես ազդեցիկ դեմք իր մասնագիտական ոլորտում[79]։

Ընտանիք և անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդված՝ Բարաք Օբամայի ընտանիք

2006 թվականին մի հարցազրույցի ժամանակ Օբաման ընդգծեց իր մեծ ընտանիքի բազմազանությունը. «Կարծես փոքրիկ ՄԱԿ լինի։ Բարեկամներ ունեմ, որ նման են Բեռնի Մաքին։ Բարեկամներ էլ ունեմ, որ նման են Մարգարետ Թետչերին»[80]։ Օբաման խորթ քույր ունի՝ Մայա Սուտորո Ինը, ում հետ մեծացել է, յոթ խորթ եղբայր էլ ունի քենիացի հոր կողմից, որոնցից վեցը ողջ են[81]։ Օբամայի մայրը վաղ է մահացել, իսկ մորական կողմի տատը՝ Մեդլին Դանհեմը[82], մահացել է 2008 թվականի նոյեմբերի 2-ին[83]՝ Օբամայի նախագահ ընտրվելուց երկու օր առաջ։ Օբաման ունի նաև իռլանդական արմատներ. 2011 թվականի մայիսին Մանիգոլում ծանոթացել է իր իռլանդացի զարմիկների հետ[84]։ «Հորս երազանքները» հուշագրության մեջ Բարաք Օբաման մոր ընտանիքի արմատները կապում է բնիկ ամերիկացի սերունդների հետ։ Բացի այդ, նա հնարավոր է համարում նաև հեռու բարեկամական կապը Ջեֆերսոն Դևիսի հետ, որն Ամերիկայի Համադաշնային Նահանգների նախագահն էր Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ։ Ընդհանուր նախնիներ ունի նաև Ջորջ Ու. Բուշի և Դիք Չեյնիի հետ[85][86][87]։

1980-ական թվականներին Չիկագոյում որպես համայնքային կազմակերպիչ աշխատելու ժամանակ Օբաման ապրել է մարդաբան Շեյլա Միյոսի Ջագերի հետ։ Երկու անգամ ամուսնության առաջարկություն է արել նրան, սակայն նա ու ծնողները մերժել են[88] He proposed to her twice, but both Jager and her parents turned him down.[88][89]։ Այս հարաբերությունների մասին հանրությանը հայտնի դարձավ միայն 2017 թվականի մայիսին՝ նախագահի պաշտոնը թողնելուց մի քանի ամիս անց[89]։

Օբաման կնոջ՝ Միշելի և դուստրերի՝ Սաշայի և Մալիայի հետ՝ Սպիտակ տան Կանաչ սենյակում, 2009 թ.։

1989 թվականի հունիսին Չիկագոյի «Sidley Austin» իրավաբանական ընկերությունում աշխատելիս, Օբաման ծանոթացավ Միշել Ռոբինսոնի հետ[90]։ Ռոբինսոնը երեք ամսով նշանակվել էր որպես իր խորհրդական և սկզբնական շրջանում մերժում էր ժամադրության հրավերները[91]։ Օբաման և Միշելը սկսեցին ժամադրվել ավելի ուշ այդ ամռանը, նշանվեցին 1991 թվականին և ամուսնացան 1992 թվականի հոկտեմբերի 3-ին[92]։ Երեխայի վիժումից հետո Միշելը դիմեց արտամարմնային բեղմնավորման[93]։ Զույգի առաջին դուստրը՝ Մալիա Էննը, ծնվել է 1998 թվականին[94], իսկ երկրորդ դուստրը՝ Նատաշան («Սաշա»)՝ 2001 թվականին[95]։ Օբամայի դուստրերը հաճախել են Չիկագոյի համալսարանի լաբորատոր դպրոցները։ 2009 թվականի հունվարին, երբ նրանք տեղափոխվեցին Վաշինգտոն, աղջիկները սկսեցին հաճախել Սայդուել Ֆրենդս դպրոցը[96]։ Օբամաները երկու պորտուգալական ջրաշուն ունեին. առաջինը՝ արու Բոն էր, որին նվիրել էր սենատոր Թեդ Քենեդին[97], իսկ երկրորդը՝ էգ Սանին էր, որը ձեռք բերեցին 2013 թվականին[98]։ Բոն անկեց քաղցկեղից 2021 թվականի մայիսի 8-ին[99]։

Օբաման Չիկագո Ուայթ Սոքս բեյսբոլի թիմի երկրպագու է, և երբ դեռ սենատոր էր, 2005 թվականի Ամերիկյան լիգայի առաջնությունում թիմի առաջին նետումը կատարեց[100]։ 2009 թվականին Բեյսբոլի բարձրագույն լիգայի բոլոր աստղերի խաղին կրկին առաջին նետումը կատարեց՝ Ուայթ Սոքսի ժակետով[101]։ Նա նաև Ֆուտբոլի ազգային լիգայում հանդես եկող «Չիկագո Բերս» թիմի երկրպագու է, սակայն երիտասարդ տարիքում երկրպագել է նաև Փիթսբուրգ Սթիլերզ թիմին, և նախագահի պաշտոնը ստանձնելուց 12 օր անց՝ Սուպերբոուլ XLIII-ի ժամանակ, հենց այս թիմին էր երկրպագում[102]։ 2011 թվականին Օբաման Սպիտակ տուն հրավիրեց Չիկագո Բերսի թիմի 1985 թվականի կազմին։ Սուպերբոուլում տարած հաղթանակից հետո թիմը չէր հրավիրվել Սպիտակ տուն՝ «Չելենջեր» տիեզերանավի աղետի պատճառով[103]։ Օբաման բասկետբել է խաղում, ընդգրկված է եղել ավագ դպրոցի թիմում[104]. ձախլիկ է[105]։

2005 թվականին Օբամա ընտանիքը գրքից ստացած շահույթով Չիկագոյի Հայդ Պարկ թաղամասից տեղափոխվեց Քենվուդի թաղամասում գտնվող 1,6 մլն դոլարանոց տուն (2022 թվականի դրությամբ համարժեք է 2,4 մլն դոլարի)[106]։ Հարակից հողամասի գնումը և կառուցապատողի՝ արշավը հովանավորող ընկերոջ՝ Թոնի Ռեզքոյի կնոջ կողմից դրա մի մասի վաճառքն Օբամային, գրավեց ԶԼՄ-ների ուշադրությունը, քանի որ որոշ ժամանակ անց Ռեզքոյին մեղադրեցին և դատապարտեցին քաղաքական կոռուպցիայի համար, որը կապված չէր Օբամայի հետ[107]։

2007 թվականի դեկտեմբերին «Money» ամսագիրը Օբամայի կարողությունը գնահատել է 1,3 մլն դոլար (2022 թվականի դրությամբ համազոր է 1,8 մլն դոլարի)[108]։ 2009 թվականի հարկային հայտարարագրում ընտանեկան եկամուտը նշվել է 5,5 մլն դոլար, որը 2007 թվականին 4,2 մլն էր, իսկ 2005 թվականին՝ 1,6 մլն։ 2009 թվականի եկամուտը հիմնականում գոյացել է նրա գրքերի վաճառքից[109][110]։ 2010 թվականին իր 1,7 միլիոն դոլար եկամտից Օբաման 14%-ը հատկացրել է ոչ հասարակական կազմակերպություններին, այդ թվում՝ 131 000 դոլար՝ Ֆիշեր Հաուս բարեգործական հիմնադրամին, որն օգնում է վիրավոր վետերանների ընտանիքներին բնակություն հաստատել այնտեղ, որտեղ վետերանը բուժում է ստանում[111][112]։ Ըստ Օբամայի 2012 թվականի հայտարարագրի՝ նրա կարողությունը կազմել է 10 մլն դոլար[113]։

Կրոնական հայացքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օբաման բողոքական քրիստոնյա է, ում կրոնական հայացքները ձևավորվել են հասուն տարիքում[114]։ Իր «Հույսի հանդգնությունը» գրքում նա գրել է, որ «չի մեծացել կրոնական միջավայրում»։ Իր մորը, որի ծնողները հավատացյալ չեն եղել, նկարագրել է որպես կրոնից կտրված, բայց «շատ առումներով ամենահոգևոր մարդը, որին ճանաչել է» և «աշխարհիկ հումանիզմի միայնակ վկան»։ Երբ ծնողները ծանոթացել են, հայրը «երդվյալ աթեիստ» է եղել, իսկ խորթ հորը Օբաման նկարագրում է որպես «մի մարդու, որը կրոնը համարել է ոչ այնքան օգտակար բան»։ Օբաման բացատրում է, թե ինչպես է քսան տարեկանում աշխատելով սևամորթների եկեղեցիների հետ՝ որպես համայնքի կազմակերպիչ, հասկացել «աֆրոամերիկյան կրոնական ավանդույթի ուժը՝ խթանելու սոցիալական փոփոխություններ»[115]։

Օբամաները Վաշինգտոնի Աֆրիկյան մեթոդիստական եպիսկոպոսական եկեղեցում, 2013 թվականի հունվար

2008 թվականի հունվարին Օբաման «Christianity Today» ամսագրին ասել է. «Ես քրիստոնյա եմ և ես բարեպաշտ քրիստոնյա եմ։ Ես հավատում եմ քավող մահին և Հիսուս Քրիստոսի հարությանը։ Ես կարծում եմ, որ հավատքն ինձ հնարավորություն է տալիս մաքրվել մեղքերից և հավիտենական կյանք ունենալ»[116]։ 2010 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Օբաման հայտարարություն տարածեց՝ մեկնաբանելով իր կրոնական հայացքները՝ ասելով.

Ես քրիստոնյա եմ դարձել իմ ընտրությամբ։ Ընտանիքս չի ինձ դրան դրդել. անկեղծ ասած՝ ծնողներս այն մարդկանցից չէին, որ ամեն շաբաթ եկեղեցի են գնում։ Մայրս ինձ հանդիպած ամենահոգևոր մարդն էր, բայց նա ինձ չի մեծացրել եկեղեցուն մոտ։ Այնպես որ ես հանգել եմ քրիստոնեական հավատքին ավելի հասուն տարիքում և այն պատճառով, որ Հիսուս Քրիստոսի պատվիրաններն այն տեսակի կյանքի մասին էին, որը ես կցանկանայի վարել՝ լինել իմ եղբայրների և քույրերի պահապանը, վերաբերվել ուրիշներին այնպես, ինչպես նրանք կվերաբերվեին ինձ[117][118]։


1987 թվականի հոկտեմբերին Օբաման ծանոթացավ Քրիստոսի երրորդություն միասնական եկեղեցու հովիվ Ջերեմիա Ռայթի հետ, իսկ 1992 թվականին դարձավ եկեղեցու անդամ[119]։ 2008 թվականի մայիսին՝ Օբամայի նախագահական առաջին քարոզարշավի ժամանակ, նա հեռացավ Երրորդության եկեցուց, երբ Ռայթի որոշ հայտարարություններ քննադատության արժանացան[120]։ 2009 թվականին Վաշինգտոն տեղափոխվելուց հետո Օբամա ընտանիքը հաճախել է մի քանի բողոքական եկեղեցի, այդ թվում՝ Շայլո բապտիստական եկեղեցի և Սուրբ Հովհաննես եպիսկոպոսական եկեղեցի, ինչպես նաև Քեմփ Դևիդի մշտադալար մատուռ, սակայն ընտանիքի անդամները կանոնավոր կերպով եկեղեցի չեն հաճախում[121][122][123]։

2016 թվականին Օբաման ասաց, որ ոգեշնչվում է մի քանի իրերից, որոնք իրեն հիշեցնում են «բոլոր այն մարդկանց, որոնց ես հանդիպել եմ իմ ճանապարհին»՝ հավելելով. «Դրանք միշտ ինձ հետ են։ Ես սնահավատ չեմ և այնպես չէ, որ կարծում եմ՝ դրանք միշտ պետք է ինձ հետ վերցնեմ»։ Այդ իրերն են Ֆրանցիսկոս պապի նվիրած համրիչը, հինդու աստված Հանումանի արձանիկը, ղպտիական խաչը Եթովպիայից, մի վանականի նվիրած Բուդդայի փոքրիկ արձանը և պոկերի մի մետաղական ֆիշկա, որը Այովայից մի մոտոցիկլավարի հաջողության թալիսմանն է եղել[124][125]։

Փաստաբանի կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքացիական իրավունքների գծով փաստաբան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օբաման աշխատել է «Davis, Miner, Barnhill & Galland» փաստաբանական ընկերությունում, որն ուներ 13 փաստաբան և մասնագիտացած էր քաղաքացիական իրավունքի գծով դատական գործընթացների և թաղամասի տնտեսական զարգացման վրա։ 1993-1996 թվականներին նա այս ընկերությունում աշխատել է որպես փաստաբան, իսկ 1996-2004 թվականներին՝ որպես խորհրդատու։ 1994 թվականին Բայքս-Ռոբերսոնն ընդդեմ «Սիթիբանկ» դաշնային խնայողությունների բանկի գործով փաստաբաններից մեկն էր։ 1994 թվականին կոլեկտիվ հայց էր ներկայացվել, որտեղ Սելմա Բայքս-Ռոբերսոնը գլխավոր հայցվորն էր. վերջինս պնդում էր, որ «Սիթիբանկ» դաշնային խնայողությունների բանկն այնպիսի գործունեություն է ծավալում, որն արգելված է Հավասար վարկային հնարավորությունների մասին օրենքով և Քաղաքացիական իրավունքների մասին 1968 թվականի օրենքով։ Գործը լուծվեց արտադատական ​​կարգով։

1994-2002 թվականներին Օբաման ընդգրկված էր Չիկագոյի Վուդս հիմնադրամի տնօրենների խորհրդի մեջ, որը 1985 թվականին դարձավ առաջին հիմնադրամը, որը ֆինանսավորեց Համայնքների զարգացման նախագիծը։ Օբաման ներգրավված էր նաև Ջոյս հիմնադրամում[62]։ 1995-2002 թվականներին «Chicago Annenberg Challenge» ծրագրի տնօրենների խորհրդում էր, իսկ 1995-1999 թվականներին, որպես հիմնադիր, նախագահել է նաև տնօրենների խորհուրդը[62]։ 2007 թվականին Օբաման կասեցրեց փաստաբանի իր արտոնագիրը[126][127]։

Նախագահ Օբամա (2009–2017)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին 100 օր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օբամայի երդմնակալության արարողությունը Կապիտոլիումում, որն ընդունում է Գերագույն դատարանի նախագահ Ջոն Գլովեր Ռոբերթս կրտսերը, հունվարի 20, 2009 թ.։

Բարաք Օբամայի երդմնակալությունը՝ որպես 44-րդ նախագահ, տեղի ունեցավ 2009 թվականի հունվարի 20-ին։ Պաշտոնավարման առաջին մի քանի օրերին Օբաման գործադիր հրամաններ և նախագահական հուշագրեր ստորագրեց, որոնք հրահանգում էին ԱՄՆ զինված ուժերին՝ միջոցառումներ մշակել Իրաքից զորքի դուրս բերման համար[128]։ Նա հրամայեց փակել Գուանտանամոյի բանտ-ճամբարը[129], սակայն Կոնգրեսը խոչընդոտեց փակմանը` հրաժարվելով տրամադրել անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցները[130][131] և թույլ չտալով տեղափոխել Գուանտանամոյի որևէ կալանավորի[132]։ Օբաման քայլեր ձեռնարկեց նվազեցնելու նախագահական փաստաթղթերի գաղտնիության մակարդակը[133]։ Նա նաև չեղյալ հայտարարեց նախագահ Ջորջ Ու. Բուշի՝ Մեխիկոյում Ռոնալդ Ռեյգանի քաղաքականությունը վերականգնելու վերաբերյալ որոշումը, որն արգելում էր դաշնային օգնություն տրամադրել ընտանիքի պլանավորման միջազգային կազմակերպություններին, որոնք իրականացնում կամ խորհրդատվություն էին տրամադրում աբորտների վերաբերյալ[134]։

Ներքին քաղաքականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օբամայի ստորագրած առաջին օրինագիծը Լիլի Լեդբեթերի` արդար վարձատրության մասին օրենքն էր, որի առաջնային նպատակն էր անդրադառնալ հավասար աշխատանքի դիմաց հավասար վարձատրությանն առնչվող խնդիրներին՝ մասնավորապես ուշադրություն դարձնելով գենդերային հիմքով վարձատրության անհավասարությանը։ Օրենքով երկարացվեց այն ժամանակահատվածը, որի ընթացքում անհատները կարող էին դատական հայցեր ներկայացնել՝ կապված հավասար վարձատրության հետ[135]։ Հինգ օր անց Օբաման ստորագրեց Երեխաների առողջության ապահովագրության պետական ծրագրի վերանայված տարբերակը, որը հնարավորություն էր տալիս ընդլայնել ծրագրի ծածկույթը և առողջապահական ապահովագրություն տրամադրել լրացուցիչ չորս միլիոն չապահովագրված երեխաների[136]։ 2009 թվականի մարտին Օբաման չեղարկեց Բուշի պաշտոնավարման ժամանակ որդեգրած այն քաղաքականությունը, որը սահմանափակում էր սաղմնային ցողունային բջիջների հետազոտությունների ֆինանսավորումը և խոստացավ «խիստ ուղեցույցներ» մշակել այդ հետազոտությունների գծով[137]։

Օբաման ելույթ է ունենում Կոնգրեսի համատեղ նիստում փոխնախագահ Ջո Բայդենի և Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի հետ 2009 թվականի փետրվարի 24-ին։

Իր նախագահության առաջին երկու տարիներին Օբաման Գերագույն դատարանում երկու կանանց նշանակեց։ 2009 թվականի մայիսի 26-ին նա պաշտոնաթող դատավոր Դևիդ Սաութերի պաշտոնում առաջադրեց Սոնյա Սոտոմայորի թեկնածությունը։ Վերջինիս թեկնածությունը հաստատվեց 2009 թվականի օգոստոսի 6-ին[138] և նա դարձավ իսպանական ծագումով Գերագույն դատարանի առաջին դատավորը[139]։ 2010 թվականի մայիսի 10-ին Օբաման պաշտոնաթող դատավոր Ջոն Փոլ Սթիվենսի պաշտոնում առաջադրեց Ելենա Քագանի թեկնածությունը։ Նրա թեկնածությունը հաստատվեց 2010 թվականի օգոստոսի 5-ին. Ամերիկայի պատմության մեջ առաջին անգամ դատարանում միաժամանակ պաշտոնավարող կանանց թիվը հասավ երեքի[140]։

2009 թվականի մարտի 11-ին Օբաման ստեղծեց Սպիտակ տան կանանց և աղջիկների խորհուրդը, որը Միջկառավարական գործերով զբաղվող գրասենյակի մի մասն էր։ Խորհուրդը ստեղծվեց 13506 գործադիր հրամանով և ուներ լայն լիազորություններ՝ Օբամային խորհրդատվություն տրամադրել ամերիկուհիների բարեկեցությանը վերաբերող հարցերում։ Խորհուրդը նախագահում էր Օբամայի ավագ խորհրդական Վալերի Ջարեթը։ 2014 թվականի հունվարի 22-ի կառավարական հուշագրով Օբաման աշխատանքային խումբ ստեղծեց Սպիտակ տանը՝ ուսանողներին սեռական ոտնձգություններից պաշտպանելու համար։ Խումբը լայն իրավասություններ ուներ. նրան խորհրդատվություն էր տրամադրելու ԱՄՆ-ի քոլեջներում և համալսարաններում սեռական ոտնձգությունների հետ կապված հարցերի վերաբերյալ։ Աշխատանքային խմբի համանախագահներն էին փոխնախագահ Ջո Բայդենը և Ջարեթը։ Աշխատանքային խումբը ստեղծվել էր Սպիտակ տան կանանց և աղջիկների հարցերով խորհրդի, ԱՄՆ փոխնախագահի գրասենյակի և ավելի վաղ Ջո Բայդենի կողմից 1994 թվականին Կանանց նկատմամբ բռնության մասին օրենքի մշակման հետ կապված աշխատանքների հիման վրա։

2009 թվականի հուլիսին Բարաք Օբաման սկսեց ներգաղթի օրենքը խստորեն պահպանելուն միտված Առաջնահերթ ապահովման ծրագիրը (PEP), որը նախաձեռնել էր Ջորջ Ու. Բուշը։ Բացի այդ, նա ներկայացրեց «Անվտանգ համայնքներ» ծրագիրը, որը կենտրոնացած էր մատնահետքերի և ներգաղթի կարգավիճակի տվյալների փոխանակման վրա[141]։

2010 թվականի ապրիլին տիեզերական քաղաքականության վերաբերյալ ունեցած իր ելույթում Օբաման հայտարարեց ՆԱՍԱ-ի՝ ԱՄՆ տիեզերական գործակալության աշխատանքում պլանավորված փոփոխությունների մասին։ Օբաման որոշեց չեղարկել մարդուն Լուսին ուղարկելու հետ կապված ծրագրերը՝ ներառյալ դրա իրականացման հետ կապված այլ ծրագրերը՝ հատուկ հրթիռները (Արես-1 և Արես-5), ինչպես նաև «Համաստեղություն» ծրագիրը։ Փոխարենը նա որոշեց միջոցներ հատկացնել երկրագիտության վերաբերյալ գիտական նախագծերին, նոր տեսակի հրթիռների ստեղծմանը և հետազոտական այլ աշխատանքներին, որոնք ուղղված են դեպի Մարս մարդու թռիչքին։ Օբաման նաև շարունակեց աջակցել Միջազգային տիեզերակայան կատարվող թռիչքները[142]։

Օբաման այցելել է Կոլորադոյի համալսարանի հիվանդանոցում Օրորա քաղաքում տեղի ունեցած հրաձգությունից տուժածին, 2012 թ.։

2013 թվականի հունվարի 16-ին՝ Սենդի Հուք տարրական դպրոցում տեղի ունեցած հրաձգությունից մեկ ամիս անց, Օբաման ստորագրեց 23 գործադիր հրաման և նախանշեց մի շարք լայնածավալ առաջարկներ՝ կապված հրազենային զենքի վերահսկման հետ[143]։ Նա կոչ արեց Կոնգրեսին վերականգնել ռազմական նպատակներով օգտագործվող հարձակողական զենքի չեղարկված արգելքը (վերջին մի քանի զանգվածային հրաձգությունների ժամանակ հենց այդպիսի զենքեր էին օգտագործվել), սահմանափակել զինամթերքի պահունակների պարունակությունը մինչև 10 փամփուշտ, մանրակրկիտ ստուգել զենք գնող ցանկացած մարդու, արգելել զրահաբաճկոններ ծակող փամփուշտների պահպանումն ու վաճառքը, ավելի խիստ պատիժներ սահմանել զենքի վաճառքով զբաղվողների՝ հատկապես չարտոնագրված դիլերների համար, որոնք զենք են գնում հանցագործների համար, ինչպես նաև հաստատել Ալկոհոլի, ծխախոտի, հրազենի և պայթուցիկ նյութերի դաշնային բյուրոյի ղեկավարի նշանակումը, որը չէր հաստատվել 2006 թվականից ի վեր[144]։ 2016 թվականի հունվարի 5-ին Օբաման հայտարարեց նոր գործադիր միջոցառումների մասին, որի շրջանակներում պետք է մանրակրկիտ ստուգվեին զենք վաճառողների ավելի լայն շրջանակներ[145]։ 2016 թվականին Նյու Յորք Թայմսի մի հոդվածում Օբաման համեմատեց «առողջ բանականության վրա հիմնված զենքի բարեփոխումների» պայքարը կանանց ընտրական իրավունքի և ամերիկյան պատմության մեջ այլ քաղաքացիական իրավունքների համար պայքարող այլ շարժումների հետ։

2011 թվականին Օբաման ստորագրեց «Patriot» օրենքը («[[Միավորելով և ուժեղացնելով Ամերիկան՝ տրամադրելով համապատասխան գործիքներ, որոնք անհրաժեշտ են ահաբեկչությունները կանխելու և խոչընդոտելու համար|Միավորելով և ուժեղացնելով Ամերիկան՝ տրամադրելով համապատասխան գործիքներ, որոնք անհրաժեշտ են ահաբեկչությունները կանխելու և խոչընդոտելու համար]]» 2001 թվականի օրենք) չորս տարով երկարաձգելու մասին հրամանը[146]։ 2013 թվականին, երբ Էդվարդ Սնոուդենը բացահայտեց Ազգային անվտանգության գործակալության կողմից զանգվածային լրտեսման փաստը, Օբաման այդ արարքը դատապարտեց որպես ոչ հայրենասիրական[147], սակայն կոչ արեց խստացնել Ազգային անվտանգության գործակալության նկատմամբ սահմանափակումները՝ գաղտնիության խախտումների դեմ պայքարելու համար[148][149]։ Օբաման շարունակեց և ընդլայնեց Ջորջ Բուշի կողմից ստեղծված լրտեսական ծրագրերը՝ միաժամանակ իրականացնելով որոշ բարեփոխումներ[150]։ Նա հավանություն տվեց այն օրենքին, որի նպատակն էր սահմանափակել Ազգային անվտանգության գործակալության կողմից հեռախոսային ձայնագրությունների զանգվածային հավաքագրումը և Արտաքին հետախուզության գործերով դատարանում բարձրացնել թափանցիկությունը[150]։

Կրոնական հարցեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Բարաք Օբամայի ծննդյան վկայական(անգլերեն) — 2011.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 https://www.gala.fr/stars_et_gotha/barack_obama
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 https://www.voici.fr/bios-people/barack-obama
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Hoffman R. LinkedIn — 2003.
  5. ↑ 5,0 5,1 https://news.harvard.edu/gazette/story/2008/11/obama-joins-list-of-seven-presidents-with-harvard-degrees/
  6. ↑ http://www.ucc.org/news/obama-inauguration.html
  7. ↑ 7,0 7,1 Barack Obama
  8. ↑ 8,0 8,1 Barack H. Obama Facts
  9. ↑ http://www.nytimes.com/2009/12/15/business/economy/15obama.html
  10. ↑ http://www.nytimes.com/2012/03/28/world/asia/president-obama-talks-missile-defense-at-nuclear-summit-in-south-korea.html?pagewanted=all
  11. ↑ https://archive.nytimes.com/kristof.blogs.nytimes.com/2008/08/29/was-obama-a-kenyan-citizen/
  12. ↑ https://www.factcheck.org/2008/08/obamas-kenyan-citizenship/
  13. ↑ Kantor J. The Obamas’ Marriage — The New York Times, 2009.
  14. ↑ Barack Obama's Marriage License : President Barack Obama - Fact And Fiction
  15. ↑ «Բարաք Օբաման՝ ԱՄՆ-ի հաջորդ նախագահ»։ Ամերիկայի Ձայն։ Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 5–ին 
  16. ↑ «President Barack Obama»։ The White House։ 2008։ Արխիվացված է օրիգինալից October 26, 2009-ին։ Վերցված է December 12, 2008 
  17. ↑ «President Obama's Long Form Birth Certificate»։ whitehouse.gov (անգլերեն)։ 2011-04-27։ Արխիվացված է օրիգինալից July 31, 2023-ին։ Վերցված է 2023-08-04 
  18. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ birth-certificate անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  19. ↑ Maraniss, David (August 24, 2008)։ «Though Obama had to leave to find himself, it is Hawaii that made his rise possible»։ The Washington Post։ էջ A22։ Արխիվացված է օրիգինալից March 28, 2019-ին։ Վերցված է October 28, 2008 
  20. ↑ Nakaso, Dan (December 22, 2008)։ «Twin sisters, Obama on parallel paths for years»։ The Honolulu Advertiser։ էջ B1։ Արխիվացված է օրիգինալից January 29, 2011-ին։ Վերցված է January 22, 2011 
  21. ↑ Barreto Amílcar Antonio, O'Bryant Richard L. (November 12, 2013)։ «Introduction»։ American Identity in the Age of Obama։ Taylor & Francis։ էջեր 18–19։ ISBN 978-1-317-93715-9։ Վերցված է May 8, 2017 
  22. ↑ «On This Day: US President Barack Obama arrives in Ireland for a visit»։ IrishCentral.com (անգլերեն)։ 2022-05-23։ Արխիվացված է օրիգինալից May 16, 2022-ին։ Վերցված է 2022-08-02 
  23. ↑ "Ancestry.com Discovers Ph Suggests" Archived April 2, 2015, at the Wayback Machine., The New York Times. July 30, 2012.
  24. ↑ Hennessey, Kathleen. "Obama related to legendary Virginia slave, genealogists say" Archived March 5, 2016, at the Wayback Machine., Los Angeles Times. July 30, 2012.
  25. ↑ Maraniss (2012), p. 65: He had been born inside the euphorbia hedges of the K'obama homestead on June 18, 1934.
  26. ↑ Liberties (2012), p. 202: The age of his father is questionable since June 18, 1934, is on most of the documents Obama Sr. filled out for his United States student visa; however, Obama II's book Dreams of My Father states his father's birth date was June 18, 1936. Immigration and Naturalization Service records indicate the birth date to be June 18, 1934, thereby making Obama Sr. twenty-seven at the birth of Obama II instead of the annotated twenty-five on the birth certificate.
  27. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ autogenerated2 անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  28. ↑ David R Arnott։ «From Obama's old school to his ancestral village, world reacts to US presidential election»։ NBC News։ Արխիվացված է օրիգինալից October 28, 2020-ին։ Վերցված է January 16, 2020 
  29. ↑ Bearak Max (June 19, 2016)։ «The fascinating tribal tradition that gave Obama his last name»։ Washington Post։ Արխիվացված է օրիգինալից November 7, 2022-ին։ Վերցված է 2022-11-20 
  30. ↑ Jones, Tim (March 27, 2007)։ «Barack Obama: Mother not just a girl from Kansas; Stanley Ann Dunham shaped a future senator»։ Chicago Tribune։ էջ 1 (Tempo)։ Արխիվացված է օրիգինալից February 7, 2017-ին 
  31. ↑ 31,0 31,1 Obama (1995, 2004), pp. 9–10.
    • Scott (2011), pp. 80–86.
    • Jacobs (2011), pp. 115–118.
    • Maraniss (2012), pp. 154–160.
  32. ↑ Ripley, Amanda (April 9, 2008)։ «The story of Barack Obama's mother»։ Time։ Արխիվացված է օրիգինալից August 28, 2013-ին։ Վերցված է April 9, 2007 
  33. ↑ Scott (2011), p. 86.
    • Jacobs (2011), pp. 125–127.
    • Maraniss (2012), pp. 160–163.
  34. ↑ Scott (2011), pp. 87–93.
    • Jacobs (2011), pp. 115–118, 125–127, 133–161.
    • Maraniss (2012), pp. 170–183, 188–189.
  35. ↑ Obama "Dreams from My Father a Story of Race and Inheritance"
  36. ↑ Scott (2011), pp. 142–144.
    • Jacobs (2011), pp. 161–177, 227–230.
    • Maraniss (2012), pp. 190–194, 201–209, 227–230.
  37. ↑ Ochieng, Philip (November 1, 2004)։ «From home squared to the US Senate: how Barack Obama was lost and found»։ The EastAfrican (Nairobi)։ Արխիվացված է օրիգինալից September 27, 2007-ին 
    • Merida, Kevin (December 14, 2007)։ «The ghost of a father»։ The Washington Post։ էջ A12։ Արխիվացված է օրիգինալից August 29, 2008-ին։ Վերցված է June 25, 2008 
    • Jacobs (2011), pp. 251–255.
    • Maraniss (2012), pp. 411–417.
  38. ↑ Serrano, Richard A. (March 11, 2007)։ «Obama's peers didn't see his angst»։ Los Angeles Times։ էջ A20։ Արխիվացված է օրիգինալից November 8, 2008-ին։ Վերցված է March 13, 2007 
    • Obama (1995, 2004), Chapters 4 and 5.
  39. ↑ Scott (2011), pp. 97–103.
    • Maraniss (2012), pp. 195–201, 225–230.
  40. ↑ Maraniss (2012), pp. 195–201, 209–223, 230–244.
  41. ↑ 41,0 41,1 Suhartono Anton (March 19, 2010)։ «Sekolah di SD Asisi, Obama Berstatus Agama Islam»։ Okezone (Indonesian)։ Արխիվացված է օրիգինալից January 28, 2021-ին։ Վերցված է January 21, 2021 
  42. ↑ Maraniss (2012), pp. 216, 221, 230, 234–244.
  43. ↑ «Barack Obama: Calvert Homeschooler?—Calvert Education Blog»։ calverteducation.com։ January 25, 2014։ Արխիվացված է օրիգինալից March 13, 2017-ին։ Վերցված է November 25, 2015 
  44. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ in Jakarta անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  45. ↑ Meacham Jon (August 22, 2008)։ «What Barack Obama Learned from His Father»։ Newsweek։ Արխիվացված է օրիգինալից January 7, 2017-ին։ Վերցված է January 9, 2017 
  46. ↑ Serafin, Peter (March 21, 2004)։ «Punahou grad stirs up Illinois politics»։ Honolulu Star-Bulletin։ Արխիվացված է օրիգինալից March 28, 2019-ին։ Վերցված է March 20, 2008 
  47. ↑ Wolffe Richard (March 22, 2008)։ «When Barry Became Barack»։ Newsweek։ Արխիվացված է օրիգինալից April 18, 2010-ին։ Վերցված է March 21, 2016 
  48. ↑ Scott (2011), pp. 139–157.
    • Maraniss (2012), pp. 279–281.
  49. ↑ Scott (2011), pp. 157–194.
    • Maraniss (2012), pp. 279–281, 324–326.
  50. ↑ Scott (2011), pp. 214, 294, 317–346.
  51. ↑ Reyes, B.J. (February 8, 2007)։ «Punahou left lasting impression on Obama»։ Honolulu Star-Bulletin։ Արխիվացված է օրիգինալից March 28, 2019-ին։ Վերցված է February 10, 2007։ «As a teenager, Obama went to parties and sometimes sought out gatherings on military bases or at the University of Hawaii that were attended mostly by blacks.» 
  52. ↑ Elliott, Philip (November 21, 2007)։ «Obama gets blunt with N.H. students»։ The Boston Globe։ Associated Press։ էջ 8A։ Արխիվացված է օրիգինալից April 7, 2012-ին։ Վերցված է May 18, 2012 
  53. ↑ Karl Jonathan (May 25, 2012)։ «Obama and His Pot-Smoking 'Choom Gang'»։ ABC News։ Արխիվացված է օրիգինալից May 25, 2012-ին։ Վերցված է May 25, 2012 
  54. ↑ «FRONTLINE The Choice 2012»։ PBS։ October 9, 2012։ Արխիվացված է օրիգինալից October 10, 2017-ին։ Վերցված է October 29, 2012 
  55. ↑ 55,0 55,1 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ Occidental անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  56. ↑ Boss-Bicak, Shira (January 2005)։ «Barack Obama '83»։ Columbia College Today։ ISSN 0572-7820։ Արխիվացված է օրիգինալից September 5, 2008-ին։ Վերցված է October 1, 2006 
  57. ↑ «Remarks by the President in Town Hall»։ whitehouse.gov։ June 26, 2014։ Արխիվացված է օրիգինալից February 16, 2017-ին։ Վերցված է October 15, 2016 – via National Archives 
  58. ↑ «The Approval Matrix»։ New York։ August 27, 2012։ Արխիվացված է օրիգինալից May 19, 2020-ին։ Վերցված է February 18, 2020 
  59. ↑ Horsley Scott (July 9, 2008)։ «Obama's Early Brush With Financial Markets»։ NPR։ Արխիվացված է օրիգինալից August 3, 2017-ին։ Վերցված է July 17, 2017 
  60. ↑ Obama, Barack (1998)։ «Curriculum vitae»։ The University of Chicago Law School։ Արխիվացված է օրիգինալից May 9, 2001-ին։ Վերցված է October 1, 2006 
  61. ↑ Scott, Janny (July 30, 2007)։ «Obama's account of New York often differs from what others say»։ The New York Times։ էջ B1։ Արխիվացված է օրիգինալից October 31, 2007-ին։ Վերցված է July 31, 2007 
    • Obama (1995, 2004), pp. 133–140.
    • Mendell (2007), pp. 62–63.
  62. ↑ 62,0 62,1 62,2 62,3 Chassie, Karen, ed. (2007)։ Who's Who in America, 2008։ New Providence, NJ: Marquis Who's Who։ էջ 3468։ ISBN 978-0-8379-7011-0 
  63. ↑ Fink Jason (November 9, 2008)։ «Obama stood out, even during brief 1985 NYPIRG job»։ Newsday։ Արխիվացված է օրիգինալից May 6, 2011-ին։ Վերցված է March 13, 2014 
  64. ↑ Lizza Ryan (March 19, 2007)։ The agitator: Barack Obama's unlikely political education։ The New Republic 236 (12): 22–26, 28–29։ ISSN 0028-6583։ Արխիվացված է օրիգինալից November 12, 2010-ին։ Վերցված է August 21, 2007 
    • Secter Bob, McCormick John (March 30, 2007)։ «Portrait of a pragmatist»։ Chicago Tribune։ էջ 1։ Արխիվացված է օրիգինալից December 14, 2009-ին։ Վերցված է May 18, 2012 
    • Obama (1995, 2004), pp. 140–295.
    • Mendell (2007), pp. 63–83.
  65. ↑ 65,0 65,1 65,2 Matchan Linda (February 15, 1990)։ «A Law Review breakthrough»։ The Boston Globe։ էջ 29։ Արխիվացված է օրիգինալից January 22, 2009-ին։ Վերցված է June 15, 2008 
  66. ↑ Obama Barack (August–September 1988)։ Why organize? Problems and promise in the inner city։ Illinois Issues 14 (8–9): 40–42։ ISSN 0738-9663  reprinted in:
    Knoepfle, Peg, ed. (1990)։ After Alinsky: community organizing in Illinois։ Springfield, IL: Sangamon State University։ էջեր 35–40։ ISBN 978-0-9620873-3-2։ «He has also been a consultant and instructor for the Gamaliel Foundation, an organizing institute working throughout the Midwest.» 
  67. ↑ Obama Auma (2012)։ And then life happens: a memoir։ New York: St. Martin's Press։ էջեր 189–208, 212–216։ ISBN 978-1-250-01005-6 
  68. ↑ Obama (1995, 2004), pp. 299–437.
    • Maraniss (2012), pp. 564–570.
  69. ↑ «Ten O'Clock News; Derrick Bell threatens to leave Harvard»։ WGBH Educational Foundation, American Archive of Public Broadcasting (Boston and Washington, D.C.: WGBH and the Library of Congress)։ April 24, 1990։ Արխիվացված է օրիգինալից November 8, 2016-ին։ Վերցված է September 23, 2016 
  70. ↑ Joey Del Ponte, Somerville Scout Staff։ «Something in the Water»։ Somerville Scout (January/February 2014)։ էջ 26։ Արխիվացված է օրիգինալից January 1, 2020-ին։ Վերցված է January 1, 2020։ «Barack Obama lived in the big, ivy-covered brick building at 365 Broadway ... From 1988 to 1991, the future president resided in a basement apartment while attending Harvard Law School.» 
  71. ↑ 71,0 71,1 Levenson Michael, Saltzman Jonathan (January 28, 2007)։ «At Harvard Law, a unifying voice»։ Boston Globe։ էջ 1A։ Արխիվացված է օրիգինալից August 3, 2016-ին։ Վերցված է June 15, 2008 
  72. ↑ 72,0 72,1 Butterfield, Fox (February 6, 1990)։ «First black elected to head Harvard's Law Review»։ The New York Times։ էջ A20։ Արխիվացված է օրիգինալից April 10, 2008-ին։ Վերցված է June 15, 2008 
  73. ↑ «Obama Made A Strong First Impression At Harvard»։ NPR (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից December 20, 2022-ին։ Վերցված է 2022-12-20 
  74. ↑ Aguilar, Louis (July 11, 1990)։ «Survey: Law firms slow to add minority partners»։ Chicago Tribune։ էջ 1 (Business)։ Արխիվացված է օրիգինալից September 29, 2008-ին։ Վերցված է June 15, 2008 
  75. ↑ 75,0 75,1 75,2 Scott, Janny (May 18, 2008)։ «The story of Obama, written by Obama»։ The New York Times։ էջ A1։ Արխիվացված է օրիգինալից April 1, 2009-ին։ Վերցված է June 15, 2008 
    • Obama (1995, 2004), pp. xiii–xvii.
  76. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ Juris Doctor անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  77. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ Fellow անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  78. ↑ «Statement regarding Barack Obama»։ University of Chicago Law School։ March 27, 2008։ Արխիվացված է օրիգինալից June 8, 2008-ին։ Վերցված է June 5, 2008 
  79. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ Forty անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  80. ↑ «Keeping Hope Alive: Barack Obama Puts Family First»։ The Oprah Winfrey Show։ October 18, 2006։ Արխիվացված է օրիգինալից April 17, 2009-ին։ Վերցված է June 24, 2008 
  81. ↑ Fornek Scott (September 9, 2007)։ «Half Siblings: 'A Complicated Family'»։ Chicago Sun-Times։ Արխիվացված է օրիգինալից January 18, 2010-ին։ Վերցված է June 24, 2008  See also: «Interactive Family Tree»։ Chicago Sun-Times։ September 9, 2007։ Արխիվացված է օրիգինալից July 3, 2008-ին։ Վերցված է June 24, 2008 
  82. ↑ Fornek Scott (September 9, 2007)։ «Madelyn Payne Dunham: 'A Trailblazer'»։ Chicago Sun-Times։ Արխիվացված է օրիգինալից March 4, 2009-ին։ Վերցված է June 24, 2008 
  83. ↑ «Obama's grandmother dies after battle with cancer»։ CNN։ November 3, 2008։ Արխիվացված է օրիգինալից November 3, 2008-ին։ Վերցված է November 4, 2008 
  84. ↑ Smolenyak Megan (May 9, 2011)։ «Tracing Barack Obama's Roots to Moneygall»։ The Huffington Post։ Արխիվացված է օրիգինալից September 15, 2018-ին։ Վերցված է February 18, 2020 
  85. ↑ Obama (1995, 2004), p. 13. For reports on Obama's maternal genealogy, including slave owners, Irish connections, and common ancestors with George W. Bush, Dick Cheney, and Harry S. Truman, see: Nitkin David, Merritt Harry (March 2, 2007)։ «A New Twist to an Intriguing Family History»։ The Baltimore Sun։ Արխիվացված է օրիգինալից September 30, 2007-ին։ Վերցված է June 24, 2008 
  86. ↑ Jordan Mary (May 13, 2007)։ «Tiny Irish Village Is Latest Place to Claim Obama as Its Own»։ The Washington Post։ Արխիվացված է օրիգինալից April 5, 2019-ին։ Վերցված է June 24, 2008 
  87. ↑ «Obama's Family Tree Has a Few Surprises»։ CBS 2 (Chicago)։ Associated Press։ September 8, 2007։ Արխիվացված է օրիգինալից June 2, 2008-ին։ Վերցված է June 24, 2008 
  88. ↑ 88,0 88,1 Hosie Rachel (May 3, 2017)։ «Before Michelle: The story of Barack Obama's proposal to Sheila Miyoshi Jager»։ The Independent։ Արխիվացված է օրիգինալից May 9, 2017-ին։ Վերցված է May 11, 2017 
  89. ↑ 89,0 89,1 Tobias Andrew J. (May 3, 2017)։ «Oberlin College professor received unsuccessful marriage proposal from Barack Obama in 1980s, new biography reveals»։ The Plain Dealer։ Արխիվացված է օրիգինալից May 3, 2017-ին։ Վերցված է May 11, 2017 
  90. ↑ Obama (2006), pp. 327–332. See also: Brown Sarah (December 7, 2005)։ «Obama '85 masters balancing act»։ The Daily Princetonian։ Արխիվացված է օրիգինալից February 20, 2009-ին։ Վերցված է February 9, 2009 
  91. ↑ Obama (2006), p. 329.
  92. ↑ Fornek, Scott (October 3, 2007)։ «Michelle Obama: 'He Swept Me Off My Feet'»։ Chicago Sun-Times։ Արխիվացված է օրիգինալից December 8, 2009-ին։ Վերցված է April 28, 2008 
  93. ↑ Riley-Smith Ben (November 9, 2018)։ «Michelle Obama had miscarriage, used IVF to conceive girls»։ The Telegraph։ Արխիվացված է օրիգինալից January 10, 2022-ին։ Վերցված է November 15, 2018 
  94. ↑ Martin Jonathan (July 4, 2008)։ «Born on the 4th of July»։ Politico։ Արխիվացված է օրիգինալից July 10, 2008-ին։ Վերցված է July 10, 2008 
  95. ↑ Obama (1995, 2004), p. 440, and Obama (2006), pp. 339–340. See also: «Election 2008 Information Center: Barack Obama»։ Gannett News Service։ Արխիվացված է օրիգինալից February 21, 2009-ին։ Վերցված է April 28, 2008 
  96. ↑ «Obamas choose private Sidwell Friends School»։ International Herald Tribune։ November 22, 2008։ Արխիվացված է օրիգինալից January 29, 2009-ին։ Վերցված է July 2, 2015 
  97. ↑ Cooper Helene (April 13, 2009)։ «One Obama Search Ends With a Puppy Named Bo»։ The New York Times։ Արխիվացված է օրիգինալից April 16, 2009-ին։ Վերցված է December 22, 2010 
  98. ↑ Feldmann Linda (August 20, 2013)։ «New little girl arrives at White House. Meet Sunny Obama. (+video)»։ Christian Science Monitor։ Արխիվացված է օրիգինալից December 19, 2013-ին։ Վերցված է August 20, 2013 
  99. ↑ Wang Amy (May 8, 2021)։ «Obamas announce death of dog Bo, 'a true friend and loyal companion'»։ The Washington Post։ Արխիվացված է օրիգինալից May 9, 2021-ին։ Վերցված է May 8, 2021 
  100. ↑ Silva Mark (August 25, 2008)։ «Barack Obama: White Sox 'serious' ball»։ Chicago Tribune։ Արխիվացված է օրիգինալից August 29, 2008-ին 
  101. ↑ «Obama throws ceremonial first pitch at All-Star game»։ CNN Politics։ Արխիվացված է օրիգինալից December 22, 2022-ին։ Վերցված է 2022-12-20 
  102. ↑ Branigin William (January 30, 2009)։ «Steelers Win Obama's Approval»։ The Washington Post։ Արխիվացված է օրիգինալից August 5, 2017-ին։ Վերցված է August 21, 2017։ «But other than the Bears, the Steelers are probably the team that's closest to my heart.» 
  103. ↑ Mayer Larry (October 7, 2011)։ «1985 Bears honored by President Obama»։ Chicago Bears։ Արխիվացված է օրիգինալից May 7, 2013-ին։ Վերցված է November 4, 2012 
  104. ↑ Kantor Jodi (June 1, 2007)։ «One Place Where Obama Goes Elbow to Elbow»։ The New York Times։ Արխիվացված է օրիգինալից April 1, 2009-ին։ Վերցված է April 28, 2008  See also: «The Love of the Game» (video)։ Real Sports with Bryant Gumbel (HBO)։ April 15, 2008։ Արխիվացված է օրիգինալից October 16, 2011-ին։ Վերցված է October 12, 2011 
  105. ↑ Stolberg Sheryl Gay, Kirkpatrick, David D., Shane, Scott (January 22, 2009)։ «On First Day, Obama Quickly Sets a New Tone»։ The New York Times։ էջ 1։ Արխիվացված է օրիգինալից January 23, 2009-ին։ Վերցված է September 7, 2012 
  106. ↑ Zeleny Jeff (December 24, 2005)։ «The first time around: Sen. Obama's freshman year»։ Chicago Tribune։ Արխիվացված է օրիգինալից May 13, 2011-ին։ Վերցված է April 28, 2008 
  107. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ corruption charges անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  108. ↑ Harris Marlys (December 7, 2007)։ «Obama's Money»։ CNNMoney։ Արխիվացված է օրիգինալից April 24, 2008-ին։ Վերցված է April 28, 2008 
    See also:Goldfarb Zachary A (March 24, 2007)։ «Measuring Wealth of the '08 Candidates»։ The Washington Post։ Արխիվացված է օրիգինալից December 12, 2018-ին։ Վերցված է April 28, 2008 
  109. ↑ Zeleny Jeff (April 17, 2008)։ «Book Sales Lifted Obamas' Income in 2007 to a Total of $4.2 Million»։ The New York Times։ Արխիվացված է օրիգինալից April 16, 2009-ին։ Վերցված է April 28, 2008 
  110. ↑ Shear Michael D., Hilzenrath David S. (April 16, 2010)։ «Obamas report $5.5 million in income on 2009 tax return»։ The Washington Post։ Արխիվացված է օրիգինալից January 26, 2011-ին։ Վերցված է December 22, 2010 
  111. ↑ Solman Paul (April 18, 2011)։ «How Much Did President Obama Make in 2010?»։ PBS NewsHour։ Արխիվացված է օրիգինալից May 2, 2011-ին։ Վերցված է January 27, 2012 
  112. ↑ Solman Paul (April 27, 2011)։ «The Obamas Gave $131,000 to Fisher House Foundation in 2010; What Is It?»։ PBS NewsHour։ Արխիվացված է օրիգինալից January 29, 2014-ին։ Վերցված է January 27, 2012 
  113. ↑ Wolf Richard (May 16, 2012)։ «Obama worth as much as $10 million»։ USA Today։ Արխիվացված է օրիգինալից May 16, 2012-ին։ Վերցված է June 16, 2012 
  114. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ Christian անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  115. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ social change անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  116. ↑ Pulliam Sarah, Olsen Ted (January 23, 2008)։ «Q&A: Barack Obama»։ Christianity Today։ Արխիվացված է օրիգինալից April 28, 2019-ին։ Վերցված է January 4, 2013 
  117. ↑ Babington Charles, Superville Darlene (September 28, 2010)։ «Obama 'Christian By Choice': President Responds To Questioner»։ The Huffington Post։ Associated Press։ Արխիվացված է օրիգինալից May 11, 2011-ին 
  118. ↑ «President Obama: 'I am a Christian By Choice ... The Precepts of Jesus Spoke to Me'»։ ABC News։ September 29, 2010։ Արխիվացված է օրիգինալից July 13, 2012-ին։ Վերցված է December 27, 2016 
  119. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ Trinity անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  120. ↑ «Obama's church choice likely to be scrutinized»։ NBC News։ Associated Press։ November 17, 2008։ Արխիվացված է օրիգինալից March 21, 2013-ին։ Վերցված է January 20, 2009 
  121. ↑ Parker Ashley (December 28, 2013)։ «As the Obamas Celebrate Christmas, Rituals of Faith Become Less Visible»։ The New York Times։ Արխիվացված է օրիգինալից December 30, 2013-ին։ Վերցված է January 15, 2017 
  122. ↑ Gilgoff Dan (June 30, 2009)։ «TIME Report, White House Reaction Raise More Questions About Obama's Church Hunt»։ U.S. News & World Report։ Արխիվացված է օրիգինալից June 25, 2017-ին։ Վերցված է January 15, 2017 
  123. ↑ «First Lady: We Use Sundays For Naps If We're Not Going To Church»։ CBS DC։ Associated Press։ April 22, 2014։ Արխիվացված է օրիգինալից January 16, 2017-ին։ Վերցված է January 15, 2017 
  124. ↑ «Revealed: Obama always carries Hanuman statuette in pocket»։ The Hindu (en-IN)։ January 16, 2016։ Արխիվացված է օրիգինալից April 14, 2021-ին։ Վերցված է April 8, 2021 
  125. ↑ «Obama Reveals Personal Faith-Related Items, Including Rosary Beads, Buddha Statuette»։ NBC News (անգլերեն)։ January 15, 2016։ Արխիվացված է օրիգինալից December 20, 2022-ին։ Վերցված է 2022-12-20 
  126. ↑ Gore D'Angelo (June 14, 2012)։ «The Obamas' Law Licenses»։ FactCheck.org։ Արխիվացված է օրիգինալից July 18, 2012-ին։ Վերցված է July 16, 2012 
  127. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ DavisMiner անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  128. ↑ Gearan Anne, Baldor Lolita C. (January 23, 2009)։ «Obama asks Pentagon for responsible Iraq drawdown»։ Pittsburgh Post-Gazette։ Associated Press։ Արխիվացված է օրիգինալից February 23, 2020-ին։ Վերցված է February 23, 2020 
  129. ↑ Glaberson William (January 21, 2009)։ «Obama Orders Halt to Prosecutions at Guantánamo»։ The New York Times։ Արխիվացված է օրիգինալից April 16, 2009-ին։ Վերցված է February 3, 2009 
  130. ↑ «Senate blocks transfer of Gitmo detainees», NBC News, Associated Press, May 20, 2009, Արխիվացված է օրիգինալից November 4, 2014-ին, Վերցված է March 22, 2011 
  131. ↑ Serbu Jared (January 7, 2011), «Obama signs Defense authorization bill», Federal News Radio, Արխիվացված է օրիգինալից December 12, 2018-ին, Վերցված է March 22, 2011 
  132. ↑ Northam Jackie (January 23, 2013)։ «Obama's Promise To Close Guantanamo Prison Falls Short»։ NPR։ Արխիվացված է օրիգինալից March 26, 2013-ին։ Վերցված է April 22, 2013 
  133. ↑ Savage Charlie (2009-12-30)։ «Obama Curbs Secrecy of Classified Documents»։ The New York Times (en-US)։ ISSN 0362-4331։ Արխիվացված է օրիգինալից December 20, 2022-ին։ Վերցված է 2022-12-20 
  134. ↑ Meckler Laura (January 24, 2009)։ «Obama lifts 'gag rule' on family-planning groups»։ The Wall Street Journal։ էջ A3։ Արխիվացված է օրիգինալից July 23, 2015-ին։ Վերցված է September 21, 2012 
    • Stein Rob, Shear Michael (January 24, 2009)։ «Funding restored to groups that perform abortions, other care»։ The Washington Post։ էջ A3։ Արխիվացված է օրիգինալից November 11, 2012-ին։ Վերցված է September 21, 2012։ «Lifting the Mexico City Policy would not permit U.S. tax dollars to be used for abortions, but it would allow funding to resume to groups that provide other services, including counseling about abortions.» 
  135. ↑ Stolberg Sheryl Gay (January 30, 2009)։ «Obama Signs Equal-Pay Legislation»։ The New York Times։ Արխիվացված է օրիգինալից January 30, 2009-ին։ Վերցված է June 15, 2009 
  136. ↑ Levey Noam N. (February 5, 2009)։ «Obama signs into law expansion of SCHIP health care program for children»։ Chicago Tribune։ Արխիվացված է օրիգինալից April 30, 2009-ին։ Վերցված է June 15, 2009 
  137. ↑ «Obama overturns Bush policy on stem cells»։ CNN։ March 9, 2009։ Արխիվացված է օրիգինալից March 30, 2010-ին։ Վերցված է April 18, 2010 
  138. ↑ Desjardins Lisa, Keck Kristi, Mears Bill (August 6, 2009)։ «Senate confirms Sotomayor for Supreme Court»։ CNN։ Արխիվացված է օրիգինալից September 25, 2011-ին։ Վերցված է August 6, 2009 
  139. ↑ Hamby Peter, Henry Ed, Malveaux Suzanne, Mears Bill։ «Obama nominates Sotomayor to Supreme Court»։ Արխիվացված է օրիգինալից September 15, 2017-ին։ Վերցված է September 13, 2014 
  140. ↑ Sherman Mark (October 4, 2010)։ «New Era Begins on High Court: Kagan Takes Place as Third Woman»։ Associated Press։ Արխիվացված է օրիգինալից October 10, 2017-ին։ Վերցված է November 13, 2010 
  141. ↑ «Obama Administration Implements Priority Enforcement Program, Limits Interior Enforcement»։ www.numbersusa.com (անգլերեն)։ 2015-06-24։ Արխիվացված է օրիգինալից May 25, 2023-ին։ Վերցված է 2023-05-25 
  142. ↑ Block Robert, Matthews Mark K. (January 27, 2010)։ «White House won't fund NASA moon program»։ Los Angeles Times։ Արխիվացված է օրիգինալից October 26, 2019-ին։ Վերցված է January 30, 2011։ «President Obama's budget proposal includes no money for the Ares I and Ares V rocket or Constellation program. Instead, NASA would be asked to monitor climate change and develop a new rocket» 
  143. ↑ Mardell Mark (January 16, 2013)։ «US gun debate: Obama unveils gun control proposals»։ BBC News։ Արխիվացված է օրիգինալից January 16, 2013-ին։ Վերցված է January 16, 2013 
  144. ↑ «What's in Obama's Gun Control Proposal»։ The New York Times։ January 16, 2013։ Արխիվացված է օրիգինալից February 21, 2013-ին։ Վերցված է February 12, 2013 
  145. ↑ «Obama announces gun control executive action (full transcript)»։ CNN։ January 5, 2016։ Արխիվացված է օրիգինալից February 21, 2016-ին։ Վերցված է January 7, 2016 
  146. ↑ «Obama, in Europe, signs Patriot Act extension»։ NBC News։ May 27, 2011։ Արխիվացված է օրիգինալից August 10, 2019-ին։ Վերցված է August 8, 2019 
  147. ↑ Wolf Z. Byron (August 13, 2013)։ «Fact-checking Obama's claims about Snowden»։ CNN։ Արխիվացված է օրիգինալից August 8, 2019-ին։ Վերցված է August 8, 2019 
  148. ↑ Hosenball, Mark (April 3, 2014)։ «Obama's NSA overhaul may require phone carriers to store more data»։ Reuters։ Արխիվացված է օրիգինալից June 2, 2022-ին։ Վերցված է August 8, 2019 
  149. ↑ Ackerman Spencer (January 17, 2014)։ «Obama to overhaul NSA's bulk storage of Americans' telephone data»։ The Guardian։ Արխիվացված է օրիգինալից August 12, 2019-ին։ Վերցված է August 12, 2019 
  150. ↑ 150,0 150,1 Roth Kenneth (2017-01-09)։ «Barack Obama's Shaky Legacy on Human Rights»։ Human Rights Watch (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից February 2, 2021-ին։ Վերցված է 2022-06-26 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆեյսբուք (անգլ.) · Ֆեյսբուք · LinkedIn (անգլ.) · Թվիթթեր (անգլ.)
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Apple Music · Ինստագրամ (անգլ.) · ՅուԹյուբ (անգլ.)
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բարաք_Օբամա&oldid=8903047» էջից