Ալի Խամենեի

Ալի Խամենեի; Ali Hoseini-Khamenei
Ծնվել է	հուլիսի 7, 1939 (85 տարեկան)
Ծննդավայր	Մաշհադ Իրան
Քաղաքացիություն
Ազգություն	Իրանցի
Մայրենի լեզու	ադրբեջաներեն
Կրոն	Իսլամ
Կրթություն	Ռուսաստանի ժողովուրդների բարեկամության համալսարան
Մասնագիտություն	ֆաքիհ, քաղաքական գործիչ, թարգմանիչ, գրող և բանաստեղծ
Աշխատանք	Իրանի Հոգևոր Առաջնորդ
Ամուսին	Mansoureh Khojaste Bagherzadeh?
Ծնողներ	Ջավադ Խամենեի (Հայր) Խադջի Միրդամատի (Մայր)
Զբաղեցրած պաշտոններ	Իրանի բարձրագույն ղեկավար, Իսլամական սահմանադրական խորհրդի անդամ, Իրանի նախագահ, Commander-in-Chief of the Iranian Armed Forces? և commanding officer?
Կուսակցություն	Combatant Clergy Association? և Իսլամական հանրապետական կուսակցություն
Երեխաներ	Մուստաֆա, Մասուդ, Մոջտաբա, Մեյսամ, Բոշրա, Խոդա
Կայք	khamenei.ir
	Ստորագրություն;
	Ali Khamenei Վիքիպահեստում

Սեյեդ Ալի Հոսեյնի Խամենեի (պարս.՝ سید علی حسینی خامنه‌ای, ապրիլի 19, 1939(1939-04-19)^[1]^[2]^[3], հուլիսի 15, 1939(1939-07-15)^[4]^[5]^[6]^[…], հուլիսի 16, 1939(1939-07-16)^[7]^[8]^[9] կամ 1940^[10]^[11]^[12]^[…], Մաշհադ, Իրան), իրանցի հոգևորական և քաղաքական գործիչ, Իրանի գերագույն հոգևոր առաջնորդ 1989 թվականից, Իրանի նախագահ 1981-1989 թվականներին։

Կենսագրություն

Ալի Խամենեին ծնվել է 1939 թվականի հուլիսի 17-ին Իրանի Մաշհադ քաղաքում։ Նա եղել է ընտանիքի ութ երեխաներից երկրորդը։ Հայրն ազգությամբ ազարի (ադրբեջանցի) էր, իսկ մայրը՝ պարսիկ։ Ալի Խամենեին Մաշհադում սովորել է շիա իսլամական հոգևոր ակադեմիայում։ 1957 թվականին տեղափոխվել է Իրաքի Նաջաֆ քաղաքը, բայց քիչ ժամանակ անց վերադարձել է հարազատ քաղաքը։ Հաջորդ տարի տեղափոխվել է Ղոմ, որտեղ աշակերտել է այաթոլլահ Հոսեյն Բորուջերդիին և Ռուհոլլահ Խոմեյնիին։ Խոմեյնիի արմատական հայացքները շատ ուժեղ ազդեցություն են ունեցել Ալի Խամենեի վրա, որը սկսել է ընդդիմադիր գործունեություն ծավալել Մոհամադ Ռեզա շահի իշխանության դեմ։ 1964 թվականին շահի հրամանով Ռուհոլլահ Խոմեյնին վտարվել է Իրանից, իսկ Ալի Խամենեին բանտարկվել է, սակայն շուտով ազատ է արձակվել և տեղափոխվել Մաշհադ։ 1963 թվականից մինչև 1975 թվականը Ալի Խամենեին բանտարկվել է ավելի քան 5 անգամ^[13]։

Իսլամական հեղափոխություն

Ալի Խամենեին եղել է Իրանի իսլամական հեղափոխության առանցքային դեմքերից մեկը։ Իսլամական հեղափոխությունից հետո Ալի Խամենեին հիմնադրել է «Ջոմհուրի-ե էսլամի» թերթը՝ Իսլամական հանրապետության մասին^[14]։ Այաթոլլահ Մոնտեզերի հրաժարականից հետո Խոմեյնին Ալի Խամենեին նշանակել է Թեհրանի ուրբաթօրյա աղոթքների ղեկավար։

Քաղաքական գործունեություն

Որոշ ժամանակ անց Ալի Խամենեին զբաղեցրեց Պաշտպանության փոխնախարարի պաշտոնը։ Իրան-իրաքյան պատերազմի ժամանակ Ալի Խամենեին բազմիցս այցելել է ռազմաճակատը որպես Պաշտպանության խորհրդարանական կոմիտեի ներկայացուցիչ։

Իրանի նախագահական ընտրություններ

1981 թ. հունիսի 27-ին՝ Իրանում անցկացվեցին Նախագահական Ընտություններ։

Ընտրությունների արդունքներ՝

Թեկնածու	Ձայների Քանակ	%
Ալի Խամենեի	16 003 242	(95.02%)
Ալի Ակբար Պարվարեշ	342 600	(2.03%)
Հասան Հաֆուրիֆարդ	78 559	(0.47%)
Ռեզա Զավերեի	62 133	(0.37%)
Անվավեր Քվեաթերթիկներ	356 266	(2.12%)

Հաջորդ նախագահական ընտրությունները Իրանում անցկացվեցին 1985 թվականի օգոստոսի 16-ին։ Այդ ժամանակ նույնպես Ալի Խամենեին ձայների ճնշող մեծամասնությամբ (85%) վերընտրվեց Իրանի Նախագահի պաշտոնում։

Ալի Խամենեին Իրանի հոգևոր առաջնորդ

1989 թվականի հունիսի 3-ին մահացավ Իրանի հոգևոր առաջնորդ Ռուհոլլա Խոմեինին։ Այնուհետև Իրանի 74 հոգևորականների քվեարկությամբ Ալի Խամենեին ստացավ 60 ձայն և դարձավ Իրանի հոգևոր առաջնորդ։ Ալի Խամենեին իրապես ընդլայնեց հոգևոր առաջնորդի լիազորությունները։ Այժմ Իրանի հոգևոր առաջնորդը ավելի ազդեցիկ է, քան Իրանի Նախագահը։

Արտաքին քաղաքականություն

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների քննադատությունը Ալի Խամենեի ելույթի անբաժանելի մասն են կազմում։ Նա քննադատում է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներին Միջին Արևելքում իմպերիալիստական քաղաքականություն վարելու համար։ Քննադատում է նաև Իսրայելին աջակցելու և Իրաքի հանդեպ ագրեսիա առաջացնելու համար^[15]։

Գրքեր

Ալի Խամենեին Գրել է 10-ից ավելի գրքեր՝

Իսլամական Հուրանի ընդհանուր ծրագիրը
Աղոթքի խորությունը
Համբերության հարցը
Չորս խոշոր գիտության գործիչների մասին
Վիլայեթ
Շիա Իմամների կենսագրությունը
Միասնություն և Նվիրվածություն
Արվեստը Այաթոլլա Խամենեիի տեսանկյունից
Կրոնի պատշաճ ըմբռնումը
Գործոնն է Իմամների կյանքի պայքարը
Անհրաժեշտ է վերադառնալ Հուրանին

Ծանոթագրություններ

↑ La Libre Belgique (ֆր.) — 1915. — ISSN 1379-6992
↑ https://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142#600
↑ BBC Things
↑ WorldCat Entities — OCLC, Inc., 2022.
↑ Encyclopædia Britannica
↑ 中国大百科全书(չին.) — 1 — 中国大百科全书出版社, 1993. — ISBN 978-7-5000-7958-3
↑ Library of Congress Linked Data Service — Library of Congress.
↑ Большая российская энциклопедия. Электронная версия (ռուս.) — Большая российская энциклопедия, 2016.
↑ Munzinger Personen (գերմ.)
↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ Den Store Danske Encyklopædi (դան.) — 1994.
↑ Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ Ալի Խամենեի Կենսագրություն
↑ Ջումհուրյիաթ թերթ
↑ Ալի Խամենեի

Աղբյուրներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալի Խամենեի» հոդվածին։

[_802489a75170af3e-1] La Libre Belgique (ֆր.) — 1915. — ISSN 1379-6992

[_d007a4c1c3ccaca3-2] ttps://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142#600

[_9b3be287e16767c2-3] BBC Things

[_87588689cd602efa-4] WorldCat Entities — OCLC, Inc., 2022.

[_d9d281f49cb7b6bb-5] Encyclopædia Britannica

[_70c509f92b1b70cd-6] 中国大百科全书(չին.) — 1 — 中国大百科全书出版社, 1993. — ISBN 978-7-5000-7958-3

[_e688dd1023357aa8-7] Library of Congress Linked Data Service — Library of Congress.

[_1ea82db2c861a690-8] Большая российская энциклопедия. Электронная версия (ռուս.) — Большая российская энциклопедия, 2016.

[_495b0fae086529cc-9] Munzinger Personen (գերմ.)

[_6bc9ef251a4f2cb3-10] Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_44717e1acf94cc38-11] Den Store Danske Encyklopædi (դան.) — 1994.

[_563a195f31b065bc-12] Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[13] Ալի Խամենեի Կենսագրություն

[14] Ջումհուրյիաթ թերթ

[15] Ալի Խամենեի

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]