«Շուռնուխ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ →‎ԼԳԲՏ անձանց միջադեպ: որոշյալ հոդ ենթավերնագրերին
Տող 20. Տող 20.
Շուռնուխը հիմնադրվել է 1990 թվականին պատմական ''Շոռնոխո'' ավերակ գյուղի տեղում։ Մատենագիտության մեջ գյուղն անվանվում է նաև Շոռնուխ, Շոռնուխա, Շորնուխո եւ այլն: Պատմական [[Մեծ Հայք]]ի [[Սյունիք աշխարհ]]ի [[Բաղք|Բաղք (Քաշունիք)]] գավառի Շոռնոխո ավերակ գյուղի տարածքը (ավերման ժամանակը հայտնի չէ) [[ադրբեջանցիներ]]ով բնակեցվել է [[1930]] թվականին: 19-րդ դարավերջին այդտեղ ավերակներ են եղել, այդ թվում նաև եկեղեցու ավերակներ: 1989 թվականից ի վեր գյուղում այլևս ադրբեջանցիներ չեն եղել․ այն վերաբնակեցվել է հայերով<ref>{{cite news |url=https://syuniacyerkir.am/aytselutyun-syunyats-ashkharhi-bkhen-gavari-srbavayrer-oronts-psaky-noravanqn-e |title=Այցելություն Սյունյաց աշխարհի Բղեն գավառի սրբավայրեր, որոնց պսակը Նորավանքն է |language=Armenian |work=Սյունյաց Երկիր |date=2019-12-28 |accessdate=2021-01-03 |quote= Ադրբեջանցիներով բնակեցվել է 1930-ին՝ պատմական Շոռնոխո ավերակ գյուղի տեղում։ }}</ref>:
Շուռնուխը հիմնադրվել է 1990 թվականին պատմական ''Շոռնոխո'' ավերակ գյուղի տեղում։ Մատենագիտության մեջ գյուղն անվանվում է նաև Շոռնուխ, Շոռնուխա, Շորնուխո եւ այլն: Պատմական [[Մեծ Հայք]]ի [[Սյունիք աշխարհ]]ի [[Բաղք|Բաղք (Քաշունիք)]] գավառի Շոռնոխո ավերակ գյուղի տարածքը (ավերման ժամանակը հայտնի չէ) [[ադրբեջանցիներ]]ով բնակեցվել է [[1930]] թվականին: 19-րդ դարավերջին այդտեղ ավերակներ են եղել, այդ թվում նաև եկեղեցու ավերակներ: 1989 թվականից ի վեր գյուղում այլևս ադրբեջանցիներ չեն եղել․ այն վերաբնակեցվել է հայերով<ref>{{cite news |url=https://syuniacyerkir.am/aytselutyun-syunyats-ashkharhi-bkhen-gavari-srbavayrer-oronts-psaky-noravanqn-e |title=Այցելություն Սյունյաց աշխարհի Բղեն գավառի սրբավայրեր, որոնց պսակը Նորավանքն է |language=Armenian |work=Սյունյաց Երկիր |date=2019-12-28 |accessdate=2021-01-03 |quote= Ադրբեջանցիներով բնակեցվել է 1930-ին՝ պատմական Շոռնոխո ավերակ գյուղի տեղում։ }}</ref>:


== Բնակչությունը ==
== Բնակչություն ==
Շուռնուխի ազգաբնակչության փոփոխությունը.<ref name=hay_gyux>{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20140912150541/http://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf|title=Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 160|date= |accessdate=2014 Հունիսի 25}}</ref>
Շուռնուխի ազգաբնակչության փոփոխությունը.<ref name=hay_gyux>{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20140912150541/http://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf|title=Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 160|date= |accessdate=2014 Հունիսի 25}}</ref>
{{Wikidata/Population}}
{{Wikidata/Population}}


== Տնտեսությունը ==
== Տնտեսություն ==
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։


==Սահմանային լարվածություն==
==Սահմանային լարվածությունը==
2020 թվականի դեկտեմբերին, երբ [[հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)|2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի]] արդյունքում [[Կովսական]]ն անցավ Ադրբեջանին, Շուռնուխի 12 տների նկատմամբ Ադրբեջանի ներկայացուցիչները հայտ ներկայացրին՝ պնդելով, որ դրանք ընկնում են սահմանի արևելյան կողմում։ [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|
2020 թվականի դեկտեմբերին, երբ [[հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)|2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի]] արդյունքում [[Կովսական]]ն անցավ Ադրբեջանին, Շուռնուխի 12 տների նկատմամբ Ադրբեջանի ներկայացուցիչները հայտ ներկայացրին՝ պնդելով, որ դրանք ընկնում են սահմանի արևելյան կողմում։ [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|
Խորհրդային ժամանակաշրջանի]] քարտեզներով սահմանների [[Սահմանների դեմարկացիա և դելիմիտացիա|դեմարկացիան]] գյուղացիների շրջանում դժգոհություններ է հարուցել, որոնք կուլմինացվել են [[Գորիս]] տանող ճանապարհը փակելով և ՀՀ վարչապետ [[Նիկոլ Փաշինյան]]ի մուտքը չթույլատրելով<ref>{{cite news |url=https://jam-news.net/azerbaijani-armed-forces-demand-the-release-of-12-houses-in-the-village-of-shurnukh-demarcation-of-the-armenian-azerbaijani-border/ |title=Armenia says that Azerbaijan laying claims to half of Armenian village |work=JAMnews |location=Yerevan |date=2020-12-24 |accessdate=2021-01-03}}</ref> ։
Խորհրդային ժամանակաշրջանի]] քարտեզներով սահմանների [[Սահմանների դեմարկացիա և դելիմիտացիա|դեմարկացիան]] գյուղացիների շրջանում դժգոհություններ է հարուցել, որոնք կուլմինացվել են [[Գորիս]] տանող ճանապարհը փակելով և ՀՀ վարչապետ [[Նիկոլ Փաշինյան]]ի մուտքը չթույլատրելով<ref>{{cite news |url=https://jam-news.net/azerbaijani-armed-forces-demand-the-release-of-12-houses-in-the-village-of-shurnukh-demarcation-of-the-armenian-azerbaijani-border/ |title=Armenia says that Azerbaijan laying claims to half of Armenian village |work=JAMnews |location=Yerevan |date=2020-12-24 |accessdate=2021-01-03}}</ref> ։


==ԼԳԲՏ անձանց միջադեպ ==
==ԼԳԲՏ անձանց միջադեպը ==
Ինը [[ԼԳԲՏ]] ակտիվիստներ և նրանց ընկերներ Շուռնուխում երեսուն տեղացի տղամարդկանց կողմից ծեծի են ենթարկվել 2018 թվականի օգոստոսի 3-ին` ԼԳԲՏ հայերի վրա վատթարագույն հարձակումն ըստ ակտիվիստների: Հարձակվողների շարքում է եղել նաև գյուղապետ Հակոբ Արշակյանը: Օգոստոսի 4-ին Գորիսի ոստիկանությունը հայտարարել է քրեական գործի հարուցման և ձերբակալությունների մասին։ [[Հայաստանում ԱՄՆ-ի դեսպանատուն]]ը դատապարտել է հարձակումը՝ միաժամանակ հիշեցնելով, որ պետությունը պատասխանատու է բոլոր հայերի անվտանգության ապահովման համար<ref>{{cite news |last=Jardine |first=Bradley |url=https://eurasianet.org/nine-armenian-teenagers-wounded-in-anti-lgbt-attack |title=Nine Armenian teenagers wounded in anti-LGBT attack |work=Eurasianet |publisher=eurasianet.org |date=2018-08-06 |accessdate=2021-01-03 }}</ref>։ Միջադեպից հետո գյուղապետ Հակոբ Արշակյանն իր տված հարցազրույցում հայտնել է, որ ինը հոգանոց խումբը փորձել է իրենց վրա ուշադրություն գրավել ու աղմկել: Ըստ Արշակյանի` նրանց աղմուկից դժգոհ բնակիչները դուրս են եկել փողոց, որից հետո նրանք փոխադարձ վիրավորանքներ են հասցրել միմյանց<ref>{{cite news |last= Նիկողոսյան |first=Ալինա |url=https://www.civilnet.am/news/2018/08/06/%D5%87%D5%B8%D6%82%D5%BC%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%AD%E2%80%A4-%D5%AB%D5%B6%D5%B9%D5%BA%D5%A5%D5%BD-%D5%A7-%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%81%D5%A5%D5%AC-%D5%A2%D5%BC%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8/342616 |title=Շուռնուխ․ ինչպես է տեղի ունեցել բռնությունը |work=Civilnet|publisher=civilnet.am |date=2018-08-06 |accessdate=2021-01-06}}</ref>:
Ինը [[ԼԳԲՏ]] ակտիվիստներ և նրանց ընկերներ Շուռնուխում երեսուն տեղացի տղամարդկանց կողմից ծեծի են ենթարկվել 2018 թվականի օգոստոսի 3-ին` ԼԳԲՏ հայերի վրա վատթարագույն հարձակումն ըստ ակտիվիստների: Հարձակվողների շարքում է եղել նաև գյուղապետ Հակոբ Արշակյանը: Օգոստոսի 4-ին Գորիսի ոստիկանությունը հայտարարել է քրեական գործի հարուցման և ձերբակալությունների մասին։ [[Հայաստանում ԱՄՆ-ի դեսպանատուն]]ը դատապարտել է հարձակումը՝ միաժամանակ հիշեցնելով, որ պետությունը պատասխանատու է բոլոր հայերի անվտանգության ապահովման համար<ref>{{cite news |last=Jardine |first=Bradley |url=https://eurasianet.org/nine-armenian-teenagers-wounded-in-anti-lgbt-attack |title=Nine Armenian teenagers wounded in anti-LGBT attack |work=Eurasianet |publisher=eurasianet.org |date=2018-08-06 |accessdate=2021-01-03 }}</ref>։ Միջադեպից հետո գյուղապետ Հակոբ Արշակյանն իր տված հարցազրույցում հայտնել է, որ ինը հոգանոց խումբը փորձել է իրենց վրա ուշադրություն գրավել ու աղմկել: Ըստ Արշակյանի` նրանց աղմուկից դժգոհ բնակիչները դուրս են եկել փողոց, որից հետո նրանք փոխադարձ վիրավորանքներ են հասցրել միմյանց<ref>{{cite news |last= Նիկողոսյան |first=Ալինա |url=https://www.civilnet.am/news/2018/08/06/%D5%87%D5%B8%D6%82%D5%BC%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%AD%E2%80%A4-%D5%AB%D5%B6%D5%B9%D5%BA%D5%A5%D5%BD-%D5%A7-%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%81%D5%A5%D5%AC-%D5%A2%D5%BC%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8/342616 |title=Շուռնուխ․ ինչպես է տեղի ունեցել բռնությունը |work=Civilnet|publisher=civilnet.am |date=2018-08-06 |accessdate=2021-01-06}}</ref>:


21:37, 8 հունվարի 2021-ի տարբերակ

Գյուղ
Շուռնուխ
ադրբ.՝ Şurnuxu
անգլ.՝ Shurnukh
ԵրկիրԿաղապար:Դրոշավորում/Հայաստան, Ադրբեջան
ՄարզՍյունիքի
ԳյուղապետՀակոբ Արշակյան
Այլ անվանումներՇոռնոխո
Մակերես8.83 կմ²
ԲԾՄ1550 մ
Պաշտոնական լեզուհայերեն և ադրբեջաներեն
Բնակչություն224 մարդ (2010)
Խտություն25 մարդ/կմ²
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
ՏեղաբնականունՇուրնուխեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Շուռնուխ (Աշխարհ)##
Շուռնուխ (Աշխարհ)

Շուռնուխ, գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզում, մարզկենտրոնից՝ 45 կմ հյուսիս-արևելք, Գորիս-Կապան ավտոմայրուղու վրա, Շուռնուխ գետի ափին։

Շուռնուխը հիմնադրվել է 1990 թվականին պատմական Շոռնոխո ավերակ գյուղի տեղում։ Մատենագիտության մեջ գյուղն անվանվում է նաև Շոռնուխ, Շոռնուխա, Շորնուխո եւ այլն: Պատմական Մեծ Հայքի Սյունիք աշխարհի Բաղք (Քաշունիք) գավառի Շոռնոխո ավերակ գյուղի տարածքը (ավերման ժամանակը հայտնի չէ) ադրբեջանցիներով բնակեցվել է 1930 թվականին: 19-րդ դարավերջին այդտեղ ավերակներ են եղել, այդ թվում նաև եկեղեցու ավերակներ: 1989 թվականից ի վեր գյուղում այլևս ադրբեջանցիներ չեն եղել․ այն վերաբնակեցվել է հայերով[1]:

Բնակչությունը

Շուռնուխի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[2]

Տարի Բնակչություն
1897 84 մարդ
1926 101 մարդ
1939 351 մարդ
1959 363 մարդ
1970 363 մարդ
1979 324 մարդ
2001 148 մարդ
2011 207 մարդ [3]


Տնտեսությունը

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։

Սահմանային լարվածությունը

2020 թվականի դեկտեմբերին, երբ 2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի արդյունքում Կովսականն անցավ Ադրբեջանին, Շուռնուխի 12 տների նկատմամբ Ադրբեջանի ներկայացուցիչները հայտ ներկայացրին՝ պնդելով, որ դրանք ընկնում են սահմանի արևելյան կողմում։ Խորհրդային ժամանակաշրջանի քարտեզներով սահմանների դեմարկացիան գյուղացիների շրջանում դժգոհություններ է հարուցել, որոնք կուլմինացվել են Գորիս տանող ճանապարհը փակելով և ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի մուտքը չթույլատրելով[4] ։

ԼԳԲՏ անձանց միջադեպը

Ինը ԼԳԲՏ ակտիվիստներ և նրանց ընկերներ Շուռնուխում երեսուն տեղացի տղամարդկանց կողմից ծեծի են ենթարկվել 2018 թվականի օգոստոսի 3-ին` ԼԳԲՏ հայերի վրա վատթարագույն հարձակումն ըստ ակտիվիստների: Հարձակվողների շարքում է եղել նաև գյուղապետ Հակոբ Արշակյանը: Օգոստոսի 4-ին Գորիսի ոստիկանությունը հայտարարել է քրեական գործի հարուցման և ձերբակալությունների մասին։ Հայաստանում ԱՄՆ-ի դեսպանատունը դատապարտել է հարձակումը՝ միաժամանակ հիշեցնելով, որ պետությունը պատասխանատու է բոլոր հայերի անվտանգության ապահովման համար[5]։ Միջադեպից հետո գյուղապետ Հակոբ Արշակյանն իր տված հարցազրույցում հայտնել է, որ ինը հոգանոց խումբը փորձել է իրենց վրա ուշադրություն գրավել ու աղմկել: Ըստ Արշակյանի` նրանց աղմուկից դժգոհ բնակիչները դուրս են եկել փողոց, որից հետո նրանք փոխադարձ վիրավորանքներ են հասցրել միմյանց[6]:

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ «Այցելություն Սյունյաց աշխարհի Բղեն գավառի սրբավայրեր, որոնց պսակը Նորավանքն է». Սյունյաց Երկիր (Armenian). 2019-12-28. Վերցված է 2021-01-03-ին. «Ադրբեջանցիներով բնակեցվել է 1930-ին՝ պատմական Շոռնոխո ավերակ գյուղի տեղում։»{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  2. ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 160» (PDF). Վերցված է 2014 Հունիսի 25-ին.
  3. ↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
  4. ↑ «Armenia says that Azerbaijan laying claims to half of Armenian village». JAMnews. Yerevan. 2020-12-24. Վերցված է 2021-01-03-ին.
  5. ↑ Jardine, Bradley (2018-08-06). «Nine Armenian teenagers wounded in anti-LGBT attack». Eurasianet. eurasianet.org. Վերցված է 2021-01-03-ին.
  6. ↑ Նիկողոսյան, Ալինա (2018-08-06). «Շուռնուխ․ ինչպես է տեղի ունեցել բռնությունը». Civilnet. civilnet.am. Վերցված է 2021-01-06-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շուռնուխ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Շուռնուխ&oldid=7603716» էջից