Մաթոսավանք
| Մաթոսավանք | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | վանք |
| Երկիր |
 Հայաստան |
| Տեղագրություն |
Հայաստան Տավուշի մարզ, Դիլիջանի մոտ |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Թեմ | Գուգարաց |
| Հոգևոր կարգավիճակ | Վանք, եկեղեցի |
| Ճարտարապետական նկարագրություն | |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական |
| Կառուցման ավարտ | 1251 թ. |
  | |
| Կոորդինատներ: 40°45′19.080000099994″ հս․ լ. 44°48′29.160000100011″ ավ. ե. / 40.75530000002777342° հս․. լ. 44.80810000002777826° ավ. ե. | |
| armeniapedia.org/index.php?title=Մաթոսավանք | |
Մաթոսավանք, Հայ առաքելական եկեղեցու վանքային համալիր Հայաստանի Տավուշի մարզի Դիլիջան քաղաքից 4 կմ արևմուտք` Ջուխտակ վանքի դիմացի լեռնալանջին` Շամախյան գյուղից ոչ հեռու։
Բովանդակություն
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համալիրը բաղկացած Է միմյանց կից փոքր եկեղեցիներից, գավթից և գրատնից։ Հուշարձանախմբից հարավ-արևելք գտնվում Է գերեզմանոցը։ Եկեղեցին կառուցվել Է 1205 թվականին կիսամշակ խոշոր քարերով։ Թաղակապ ծածկով փոքր շինություն Է, մուտքը` արևմտյան կողմից, ճակատակալ քարին փորագրված Է հիմնադրման արձանագրությունը։ Մուտքի երկու կողմերին ագուցված են քանդակազարդ խաչքարեր։ Գավիթը արևմուտքից կից Է եկեղեցուն։ Քառակուսի հատակագծով թաղածածկ, կիսամշակ քարերով, ներսից կրաշաղախով սվաղված շինություն է։ Լուսավորվում Է արևմտյան պատի լուսամուտից։ Կան մի քանի տապանաքարեր։ Գրատունը հյուսիսային կողմից հաղորդակից Է գավթին։ Նույնպես թաղակապ, 4X3,5 մ չափերի շինություն է։ Մուտք ունի նաև արևելյան կողմից։ Լուսամուտները բացվում են հարավային պատի մեջ։
Ունի երկու տաճար և մեկ գավիթ։ Վանքի համալիրի մեջ մտնում է Ս. Աստվածածին եկեղեցին, որը կառուցել է Ավագ Զաքարյանը, Իվանե Զաքարյանի որդին, 1247 թ։ Այժմ կիսավեր է։ Պատերի վրա կան քանդակազարդ խաչքարեր և արձանագրություններ։ Երբեմն նաև կոչվում է Պղնձահանք (Պղնձահանքի) Ս. Աստվածածին եկեղեցի։[1]
Ներկա վիճակը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չնայած այն հանգամանքին, որ Մաթոսավանքը գտնվում է պետության կողմից պահպանվող հանրապետական նշանակության հուշարձանների ցանկում և ունի ՀՀ Կառավարության կողմից տրված «10.3.145» համարի վկայական,[2] այնուամենայնիվ տարեց տարի ավերվում է՝ չարժանանալով ՀՀ Մշակույթի նախարարության ուշադրությանն ու հոգատարությանը։ Այս ամենին բացասական առումով լրացնում է վանքի այցելուների վանդալիզմի դրսևորումները, որի պատճառով քանդվում են շինության պատերը, խաչքարերը վերածվում են վառված և մոմի հաստ շերտով պատված քարերի, շրջակա միջավայրը դառնում է հակահիգենիկ վայր։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գավթի ներսը, 2000-ական թթ. վերջ
Արտաքին տեսքը, 2000-ական թթ. վերջ
Գավթի ներքին մուտքը, 2000-ական թթ. վերջ
Եկեղեցու ներսում տեղադրված խաչքարեր, 2000-ական թթ. վերջ
Մաթոսավանքից բացվող տեսարան
Խաչքար Մաթոսավանքի բակում
Մաթոսավանքը
Մաթոսավանքի գմբեթը
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ի.Բ. Էլլարյան, Աղստևի հովտի պատմության և կուլտուրայի հուշարձաններ, Երևան, «Հայաստան», 1980 — 47-50, էջեր 47-50 — 154 էջ։
- ↑ ՀՀ հուշարձանների տեղեկատվական շտեմարան
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Մաթոսավանք կատեգորիայում։ |
