Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Արուճ)
Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
| Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի[1] |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Տեղագրություն | Հայաստան Արագածոտնի մարզ, Արուճ |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Թեմ | Արագածոտնի թեմ |
| Հոգևոր կարգավիճակ | Կանգուն քանդված է միայն գմբեթը |
| Ներկա վիճակ | Չգործող |
| Ժառանգության կարգավիճակ | ՀՀ պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձան[2] |
| Ճարտարապետական նկարագրություն | |
| Ճարտարապետական տիպ | Բազիլիկա |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական |
| Կառուցման ավարտ | 660-ական թթ. |
| Հիմնադրված | 7-րդ դար |
| Գմբեթ | 1 |
| Կոորդինատներ: 40°17′20.680800100013″ հս․ լ. 44°4′50.059200099988″ ավ. ե. / 40.28907800002777861° հս․. լ. 44.08057200002777165° ավ. ե. | |
Արուճ գյուղի գլխավոր վանքային համալիրը Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին է, որը գտնվում է Արագած լեռան արևմտյան լանջի ստորոտում, Արագածոտնի մարզում։ Արուճի տաճարը (Ս.Գրիգոր եկեղեցի) հայկական հոգևոր և ճարտարապետական նշանավոր կոթողներից է։[3] Ըստ շինարարական արձանագրությանի Արուճի եկեղեցին կառուցել է Գրիգոր Ա Մամիկոնյանը VIIդ. 60-ական թթ։ Տաճարը գտնվում է թեև կանգուն, բայց կիսավեր վիճակում։ Նախկինում ներիսց պատված է եղել Համբարձման տեսարանը ներկայացնող որմնանկարներով, որոնք այժմ գրեթե անհետացել են։ Արուճում պահպանվել են նաև բրոնզի դարի դամբարանների, հին ամրոցի, քարավանատան (XIIIդ) և այլ հուշարձանների ավերակներ։ Ավագ խորանի գմբեթարդում մոտ 7 մ բարձրությամբ պատկերված է Քրիստոսը՝ ձախ ձեռքին մագաղաթագալար։ Պատվանդանի տակ գրված է նկարչի անունը՝ Ստեփանոս։ Մատենագրական աղբյուրներում հիշատակված պալատը, որ նույնպես կառուցել է Գրիգոր Մամիկոնյանը տաճարի հարավարևելյան կողմում, բացվել է 1948-1951 թթ-ի պեղումների ժամանակ։ Վաղ միջնադարի աշխարհիկ ճարտարապետության այս հուշարձանախումբը բաղկացած է երկու առանձին շենքերից, որոնցից մեկը սյունազարդ է և իր հատակագծով ու մանրամասներով (սյուներ, խարիսխներ, խոյակներ) նման է Դվինի կաթողիկոսարանին։ Երկրորդ շենքը գտնվում է առաջինից արևելք։
Իր չափերով Արուճի եկեղեցին վաղ միջնադարյան Հայաստանի ամենամեծ պատմամշակությային կոթողներից է։[4]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քարտեզը
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Արուճ) կատեգորիայում։ |
