Հայրավանք
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հայրավանք (այլ կիրառումներ)
| Հայրավանք | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | վանք |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Տեղագրություն | Հայաստան Գեղարքունիքի մարզ, Հայրավանք գյուղ |
| Դավանանք | Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցի |
| Թեմ | Գեղարքունիքի թեմ |
| Ներկա վիճակ | Կանգուն |
| Մասն է | Բնակատեղի |
| Կազմված է | Եկեղեցի, Գավիթ և Գերեզմանոց |
| Ժառանգության կարգավիճակ | մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1] |
| Ճարտարապետական ոճ | հայկական ճարտարապետություն |
| Կառուցման սկիզբ | 9-րդ դար |
| Կառուցման ավարտ | 12-րդ դար |
| Հիմնադրված | 9-րդ դար |
 | |
 | |
Հայրավանք[2], Հայր Հովհաննու վանք, Մարդաղավնյաց վանք, ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Հայրավանք գյուղի հյուսիսարևելյան կողմում, Սևանա լճի ափին։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայրավանքի Սբ. Ստեփանոս եկեղեցին կառուցվել է 9-րդ դարում, ունի քառակոնք կենտրոնագմբեթ հորինվածք և համարվում է հայկական ճարտարապետության եզակի նմուշներից, կառուցված է բազալտից, իսկ կամարները, ութանիստ թմբուկով գմբեթը՝ սրբատաշ տուֆից։
1211 թվականին եղբայրներ Հովհաննես և Ներսես վարդապետները նորոգել են եկեղեցին ու կառուցել երկսյուն, երդիկավոր ութանիստ, շթաքարեզարդ գմբեթով գավիթ։
Հայրավանքի պարսպապատ փոքրիկ բակում կան 16-րդ տապանաքարեր ու խաչքարեր, իսկ պարսպից դուրս խցերի և տնտեսական շենքերի ավերակներն են։ Հայրավանքը գործել է մինչև 19-րդ դարը։ 1980-ական թվականներին վանքը նորոգվել է, եկեղեցու գմբեթը՝ վերակառուցվել։
Ավանդություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայրավանքի «Մարդաղավնյաց» անունը կապված է կաթողիկոս Ղազար Ա Ջահկեցու գրի առած մի ավանդության հետ, ըստ որի, 1381-ին՝ Լենկթեմուրի արշավանքի ժամանակ, Հայրավանքի վանահայր Հովհանը Քրիստոսի Խաչափայտի մասունքով խաչի զորությամբ բռնակալի գերեվարած հազարավոր հայերի փոխակերպել է աղավնու և ազատ արձակել։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայրավանքի ընդհանուր տեսքը
Հայրավանքը ամռանը
Խաչքար Հայրավանքի տարածքում
Հայրավանքը երեկոյան
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ «Հայրավանք»։ Պատմական Հետք - Տուրեր Հայաստանում և Արտերկրում (hy-AM)։ Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 5
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ղ. Ջահկեցի, Գիրք Աստուածաբանական որ կոչի Դրախտ ցանկալի, Վաղպատ, 1734
- Ղ. Ալիշան, Սիսական, Վենետիկ, 1893
- Քրիստոնյա Հայաստան հանր., Երևան, 2002
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հայրավանք կատեգորիայում։ |