Հայրավանք

Հայրավանք;
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	վանք
Երկիր	Հայաստան
Տեղագրություն	Հայաստան Գեղարքունիքի մարզ, Հայրավանք գյուղ
Դավանանք	Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցի
Թեմ	Գեղարքունիքի թեմ
Ներկա վիճակ	Կանգուն
Մասն է	Բնակատեղի
Կազմված է	Եկեղեցի, Գավիթ և Գերեզմանոց
Ժառանգության կարգավիճակ	մշակութային հուշարձան Հայաստանում
Ճարտարապետական ոճ	հայկական ճարտարապետություն
Կառուցման սկիզբ	9-րդ դար
Կառուցման ավարտ	12-րդ դար
Հիմնադրված	9-րդ դար

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հայրավանք (այլ կիրառումներ)

Հայրավանք^[2], Հայր Հովհաննու վանք, Մարդաղավնյաց վանք, Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզի Հայրավանք գյուղի հյուսիսարևելյան կողմում, Սևանա լճի ափին։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրավանքի Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին կառուցվել է 9-րդ դարում, ունի քառակոնք կենտրոնագմբեթ հորինվածք և համարվում է հայկական ճարտարապետության եզակի նմուշներից, կառուցված է բազալտից, իսկ կամարները, ութանիստ թմբուկով գմբեթը՝ սրբատաշ տուֆից։

1211 թվականին եղբայրներ Հովհաննես և Ներսես վարդապետները նորոգել են եկեղեցին ու կառուցել երկսյուն, երդիկավոր ութանիստ, շթաքարեզարդ գմբեթով գավիթ։

Հայրավանքի պարսպապատ փոքրիկ բակում կան 16-րդ տապանաքարեր ու խաչքարեր, իսկ պարսպից դուրս խցերի և տնտեսական շենքերի ավերակներն են։ Հայրավանքը գործել է մինչև 19-րդ դարը։ 1980-ական թվականներին վանքը նորոգվել է, եկեղեցու գմբեթը՝ վերակառուցվել։

Ավանդություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրավանքի «Մարդաղավնյաց» անունը կապված է կաթողիկոս Ղազար Ա Ջահկեցու գրի առած մի ավանդության հետ, ըստ որի, 1381-ին՝ Լենկթեմուրի արշավանքի ժամանակ, Հայրավանքի վանահայր Հովհանը Քրիստոսի Խաչափայտի մասունքով խաչի զորությամբ բռնակալի գերեվարած հազարավոր հայերի փոխակերպել է աղավնու և ազատ արձակել։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրավանքի ընդհանուր տեսքը
Հայրավանքը ամռանը
Խաչքար Հայրավանքի տարածքում
Հայրավանքը երեկոյան

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
↑ «Հայրավանք»։ Պատմական Հետք - Տուրեր Հայաստանում և Արտերկրում (hy-AM)։ Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 5