Սուրբ Շողակաթ մատուռ (Թավրիզ)
| Սուրբ Շողակաթ մատուռ | |
|---|---|
 Շողակաթ մատուռի մուտքը | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Իրան |
| Տեղագրություն | Արևելյան Ադրբեջան |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Թեմ | Ատրպատականի հայոց թեմ (Կիլիկիո Կաթողիկոսություն) |
| Ներկա վիճակ | գործող |
| Մասն է | Թավրիզի Հայկական գերեզմանատուն |
| Ճարտարապետական տիպ | խաչաձև կենտրոնագմբեթ |
| Ճարտարապետական ոճ | Պահլավական ճարտարապետություն |
| Կառուցման ավարտ | 1940 |
| Գմբեթ | 1 հատ |
 | |
 | |
Սուրբ Շողակաթ (պարսկերեն՝ کلیسای شوغاگات مقدس), հայ առաքելական մատուռ Իրանի Արևելյան Ադրբեջան նահանգի Թավրիզ քաղաքում[1]։ Պատկանում է Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսության Ատրպատականի հայոց թեմին։ Մատուռը գտնվում է Թավրիզի հայկական գերեզմանոցին կից՝ Թավրիզի իսլամական արվեստի համալսարանի ճարտարապետության ֆակուլտետի դիմաց։ Հայկական գերեզմանատունը շրջապատված է Շարմ, Մաշրութե-Բուլվար, Բուլվար-Մոլասադրա փողոցներով։
Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցու անունը ծագում է երկնքից ցածր լույսի ճառագայթների իմաստով (Շողակաթ՝ երկնքից «շող է կաթել»)։ Ավանդույթը հասնում է մինչև 4-րդ դար, երբ Մեծ Հայքի թագավոր Տրդատ Գ Մեծը Հռիփսիմյան կույսերին հրամայել է սպանել։ Կույսերի սպանությունից հետո, ըստ ավանդության, երկնքից «շող է կաթել»։ Այդ վայրից ոչ հեռու կառուցվել է Էջմիածնի սուրբ Շողակաթ եկեղեցին (17-րդ դար)։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միջնադարում Թավրիզ քաղաքում հաստատված հայ քրիստոնյաները իրենց հարազատներին թաղում էին Մարալանում գտնվող Մարիամ Նանե եկեղեցու մոտ գտնվող գերեզմանատանը։ 1850-ական թվականներից Ատրպատականի հայոց թեմի առաջնորդ Սահակ եպիսկոպոս Սաթունյանը ձեռք է բերում այն հողատարածքը, որը հետագայում դառնալու էր Թավրիզի նոր հայկական գերեզմանատուն։ Ավելի ուշ՝ 1940 թվականին, այստեղ հիմնվել է մատուռը։ Սուրբ Շողակաթ եկեղեցու շինարարությունը ֆինանսավորվել է կաշվե արտադրության տնօրեն Սիմոն Մանուչեհրյանի կողմից, որի մոր անունը Շողակաթն էր։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցու հատակագծի ձևը խաչագմբեթ կենտրոնանիստ կառույց է։ Սյուները գտնվում են գմբեթի տակ գտնվող միջնամասում, սրահում առանձնացնելով կենտրոնական մեծ հատված։ Շինության մուտքը արևմուտքից է։ Եկեղեցու հյուսիսային, հարավային և արևմտյան պատերին կան հայկական կեղծ մույթ՝ կիսաշրջանաձև կամարներ[2]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Վահան Բայբուրդյան, «Իրանի հայ համայնքը. արդի հիմնախնդիրներ» Archived 2019-04-15 at the Wayback Machine.. Երևան 2013
- ↑ گورستان ارامنه تبریز [Armenian Cemetery of Tabriz, irandeserts.com]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- فهرست کلیساهای ارمنی در ایران Archived 2019-10-06 at the Wayback Machine. [List of Armenian Churches in Iran, daneshnameh.roshd.ir/mavara]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
