Հոռոմայրի վերին հուշարձանախմբի վիմական արձանագրություններ
Ներկայացված է Լոռու մարզի Օձուն գյուղից[1] 1.5 կմ հարավարևելյան ուղղությամբ՝ Օձուն - Այգեհատ ճանապարհից ձախ, ձորաեզրին գտնվող Հոռոմայրի վերին հուշարձանախմբի` Ձորաեզրի վանքի արձանագրությունները։
Արձանագրություն 1[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
Վանքի պատմության գրավոր սկզբնաղբյուրները վիմական արձանագրություններն են։
Գավթի մեջ հարավային եկեղեցու մուտքի կամարին փորագրված է[2]։
- Ի ԹՈՒԻՆ ՈԾԵ (1206 ԹՎԱԿԱՆ)։ Ի ԹԱԳԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆՆ ԼԱՇԱՅԻՆ, ՅԱՄԻՐՍՊԱՍԱԼԱՐՈՒԹԵԱՆՆ ԶԱՔԱՐԷԻ ԵՒ ՈՐ
- ԴԻՈՅ ԻՒՐՈՅ ՇԱՀՆՇԱՀԻ ԵՒ ԵՂԲԱՒՐ ԻՒՐՈՅ ԻՒԱՆԷԻ. ԵՍ ՀԱՅՐ ՍԱՄՈՒԷԼ ԵՒ ԱՅԼ ՄԻ
- ԱԲԱՆՔՍ ՇԻՆԵՑԱՔ ԶԵԿԵԿԵՂԵՑԻՍ ՎԱՍՆ ՅԵՐԿԱՐԱԿԵՆԴԱՆՈՒԹԵԱՆ ՊԱՏՐՈՆԱՑ ՄԵՐՈՅ,
- Ի ՅԻՇԱՏԱԿ ՀՈԳԻՈՑ ՄԵՐՈՑ ԵՒ ԾՆՈՂԱՑ ՄԵՐՈՑ։ ՈՐՔ ԵՐԿՐՊԱԳԷՔ ՄԵԶ ՅԱՂԱԻԹՍ [Յ]ԻՇԵՍՋԻՔ։
Արձանագրության հեղինակ հայր Սամուելի անունը, որպես Հոռոմայրի առաջնորդ, բազմիցս հանդիպում է ժայռալանջի հուշարձանախմբի վիմական հիշատակարաններում։ Արձանագրությունն ամենայն պարզությամբ տեղեկացնում է Ձորաեզրի վանական շենքերը Հոռոմայրի միաբանության նախաձեռնությամբ կառուցված լինելու մասին։
Արձանագրություն 2[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձորաեզրի վանքի հարավային եկեղեցու հյուսիսային պատին Սամուելի նվիրատվական արձանագրությունն է[3]։
- ԵՍ ԴԱՒԻԹ ԶԻՄ ՀՈԳՈ Պ-
- ԱՇԱՐ Ի ՍՈՒՐԲ ՆՇԱՆՍ ԵՏՈՒ
- ԵՒ ՍԱՄՈՒԷԼ ԵՒ ԱՅԼ ՄԻԱԲԱՆՔՍ ԵՏ-
- ՈՒՆ ԻՆՁ :Ա: ԱԻՐ ԺԱՄ Ի ԴԱԻԹԻ ՄԱՐԳԱՐԷԻ
- ՍԱԻՆԻՆ։ ՈՎ ԽԱՓԱՆԷ ԻՄ ՄԵՂԱ-
- ՑՆ ՊԱՐՏԱԿԱՆ Է ԱՌԱՋԻ ԱՅ
Արձանագրության մեջ Սամուելը փորագրել է, որ նվիրատվություն է արված Սուրբ Նշան վանքին։ Արձանագրությունից երևում է, որ Սամուել վանահայրը լիակատար իրավասությամբ արարողություններ է նշանակում երկու վանքերում հավասարապես։
Արձանագրություն 3[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքուստ հարավային եկեղեցու արևելյան պատին կա արձանագրություն, որտեղ նշվում է Հոռոմայրի վանքի միաբանների կարծիքը երկու եկեղեցիների մասին[4]։
- ԶՎԱՐԴԵՎԱՐԻՆ ԱԻՐՆ ԱՄԵՆԱՅՆ ԵԿԵՂԵՑԻՔՍԺԱՄՆ ՍԱՄՈՒԷԼԻ ԱՐՆԵՆ Զ-
- ՆԵՐՔԻՆ ԵՒ ԶՎԵՐԻՆ ՈՐՈՅՆԱԻՐՆ ՊԱԿԱՍ ԼԻՆԻ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱԻՐՆ ԼԻՑԻ ՀԱՅՐ
- ԵԿԵՂԵՑՊԱՆ։ ՈՐ ԽԱՓԱՆԷ ԱՌԱՋԻ ԱՅ ԻՄ ՄԵՂԱՑՍ ՊԱՐՏԱԿԱՆ Է ԱՅՆ ԱԻՐՆ (ԱԻՐՆ) ՅԻՄ ԱՆՈՒՆ
Արձանագրությունում վանական համալիրի երկու խմբերն տարբերակված է «ներքի և վերի» արտահայտությամբ, որով և ընդգծվում է դրանց միևնույն վանքի առանձնամասեր համարելու իրողությունը։
Բերված արձանագրության համաձայն` 1206 թվականին Ձորաեզրի հարթակի վրա Հոռոմայրի առաջնորդ Սամուելը եկեղեցի է կառուցում։ Արձանագրության մեջ եկեղեցի բառը եզակի է օգտագործված։
Արձանագրություն 4[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
Արձանագրությունը փորագրված է հարավային եկեղեցու արևելյան պատուհանի պսակը կազմող միակտոր քարի վրա ներսի կողմից, լույսին հանդիման։ Արձանագրության հեղինակը Ձորաեզրի հուշարձանախմբի հարավային եկեղեցին կառուցող քարգործ վարպետն է։ Արձանագրությունն ունի թվական, որն ամենավաղն է վանքի երկու հատվածների բոլոր վիմական վավերագրերի մեջ։
- ԳՐԻԳՈՐ ՔԱ
- ՐԳՈՐԾ ՅՂԹ
Արձանագրված այս քարի տեղադրությունը արևելյան պատուհանի վերնամասում, ուր արտաքին պատի վրա գտնվում է նույնատիպ մի քարից պատրաստված պատուհանի քանդակազարդ պսակը, մատնանշում է, որ չի բացառվում նաև, որ եկեղեցին կառուցող ճարտարապետը լինի։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Brothers, Baghdasaryan. «Հոռոմայր վանքային հալալիր». www.findarmenia.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
- ↑ Ս. Ջալալյան, Ճանապարհորդութիւն հ Ա, 1877 թվական, էջ 101
- ↑ Ս. Ջալալյան, Ճանապարհորդութիւն հ Ա, 1877 թվական, էջ 275
- ↑ Ս. Ջալալյան, Ճանապարհորդութիւն հ Ա, 1877 թվական, էջ 276
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հոռոմայրի վերին հուշարձանախմբի վիմական արձանագրություններ կատեգորիայում։ |