«Կարճևան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ 46.130.73.93 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել Mariam Tigranyan մասնակցի վերջին տարբե... |
No edit summary |
||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| կարգավիճակ = Գյուղ |
| կարգավիճակ = Գյուղ |
||
| հայերեն անվանում = Կարճևան |
| հայերեն անվանում = Կարճևան |
||
| բնօրինակ անվանում = Карчеван, Karçevan, Գարաչեվան,Կարճավան,Կարճիվան Կարճվան,Կարչեվան,Կիրճեվան,Կրճիվան, Պայծառագյուղ, Պայծառգյուղ, Քարաճևան |
|||
| բնօրինակ անվանում = |
|||
| ենթարկում = |
| ենթարկում = |
||
| երկիր = Հայաստան |
| երկիր = Հայաստան |
||
| Տող 37. | Տող 37. | ||
| հիմնադրման թվական = |
| հիմնադրման թվական = |
||
| տվյալ կարգավիճակում = |
| տվյալ կարգավիճակում = |
||
| առաջին հիշատակում = |
| առաջին հիշատակում = 10-րդ դարից |
||
| այլ անվանումներ = |
| այլ անվանումներ = |
||
| տարածք = 29.04 |
| տարածք = 29.04 |
||
| Տող 64. | Տող 64. | ||
'''Կարճևան''', գյուղ հայկական ԽՍՀ [[Մեղրի]]ի շրջանում, շրջկենտրոնից 6 կմ արևմուտք: Սովետական տնտեսությունն զբաղվում է այգեպտղաբուծությամբ, մեղվաբուծությամբ և անասնապահությամբ: Ունի ութամյա դպրոց, ակումբ, գրադարան, կինո, բուժկայան, մանկապարտեզ: Կարճևանում և շրջակայքում պահպանվել են Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին (12 դար), գյուղատեղի, գերեզմանոցներ, դամբարաններ: |
'''Կարճևան''', գյուղ հայկական ԽՍՀ [[Մեղրի]]ի շրջանում, շրջկենտրոնից 6 կմ արևմուտք: Սովետական տնտեսությունն զբաղվում է այգեպտղաբուծությամբ, մեղվաբուծությամբ և անասնապահությամբ: Ունի ութամյա դպրոց, ակումբ, գրադարան, կինո, բուժկայան, մանկապարտեզ: Կարճևանում և շրջակայքում պահպանվել են Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին (12 դար), գյուղատեղի, գերեզմանոցներ, դամբարաններ: |
||
=== Պատմությունը === |
|||
Գյուղ է Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզում, Մեղրի քաղաքից 12 կմ արևմուտք, երեք կողմերից լեռներով շրջապատված, հովտում, բարձունքի վրա: Ունի գեղեցիկ դիրք, մեղմ ու առողջարար կլիմա: Առանձնատները 1-2 հարկանի են, քարաշեն, թեք տանիքներով ու հարմարավետ: Կարճևանը հիշատակվում է 10-րդ դարից: Այն հայոց Սմբատ Բագրատունի թագավորը (890-914թթ.) գնել և նվիրել է Տաթևի Վանքին: Մտնում էր Մեծ Հայքի Սյունիք աշխարհի Արևիք գավառի մեջ, և երբեմն հիշատակվում է նաև իբրև «մեծ աւան»: Ըստ հին հարկացուցակի (13-րդ դար)՝ Կարճևանը Տաթևի վանքին տարեկան վճարում էր 12 միավոր (դրամ) հարկ, նոր հարկացուցակով (18-րդ դար)՝3400 դահեկան պտղի հարկ: Ըստ հիշատակությունների Կարճևանի հարավ-արևմուտքում գտնվում էր Կարճևանի կամ սուրբ Ստեփանոս վանքը: Նախկինում ուներ իջևանատուն: Գյուղի մոտ են գտնվում Կարճևանի բերդի ավերակները: Եվրոպացի ճանապարհորդ Դյուբուան հիշատակում է, որ 1834 թ-ին Կարճևանի մոտ արծաթ էին արդյունահանում: Ըստ Ղ.Ալիշանի Կարճևանը Դյուբուան շփոթել է Ագարակ գյուղի հետ: |
|||
=== Բնակչությանը: === |
|||
1831-ին ուներ 154,1897-ին՝ 489, 1926-ին՝ 566, 1939-ին՝ 617, 1959-ին՝ 590, 1970-ին՝ 507, 1979-ին՝ 506 բնակիչ, որոնց մի մասի նախնինները գաղթել են Պարսկահայաստանից 1828-1829թթ: |
|||
Կարճևանի բնակիչները աչքի են ընկնում բարեկրթությամբ, հյուրասիրությամբ: Արտակարգ մաքրասեր են, բնակարանները հարդարում ու կահավորում են ճաշակով:Նրանք լավագույն գինեգործներ են, նախկին շերամապահներ: |
|||
=== Պետական տնտեսությունը === |
|||
ՀՍՍՀ-ի ժամանակաշրջանում գյուղի պետական տնտեսությունը Կուրիս և Գուդեմնիս գյուղերի հետ միասին զբաղվել է խաղողագործությամբ, պտղաբուծությամբ, բանջարաբուծությամբ, շերամապահությամբ: Գյուղում եղել է թռչնաբուծական ֆաբրիկա: |
|||
Ներկայումս հողերի զգալի մասը չեն մշակվում և անգործության են մատնվել և չորացել են: Դրա պատճառներից են ինչպես հարակից գործող պղնձամոլիբդենային հանքարդյունաբերության վնասակար ազդեցությունը շրջանի էկոլոգիական վիճակի վրա ինչպես նաև ոռոգման խնդիրները: |
|||
=== Հասարակական կյանքը === |
|||
Գյուղը ունի ութամյա դպրոց, ակումբ-գրադարան, կինոդահլիճ, մանկապարտեզ: Գյուղն ունի անշուք մի եկեղեցի Սուրբ Աստվածածին անունով |
|||
=== Կոմունիկացիաներ === |
|||
Խմելու ջուրը ջրմուղով բերվում է 2-3կմ հեռավորությունից: Գյողի այգիներին կենդանություն է տվել Կարճևանի ջրանցքը, որը սնվել է Մեղրու գետից: Ներկայումս այն չի գործում: |
|||
=== Անվանի գործիչներ: === |
|||
Կարճևանում են ծնվել գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ԳԱ թղթակից անդամ Ա.Ա.Մաթևոսյանը, ՀՍՍՀ վաստակավոր արտիստ՝ Սուրեն Սարգսյանը: |
|||
== Տես նաև == |
== Տես նաև == |
||
* [[Կարճեվանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ)]] |
* [[Կարճեվանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ)]] |
||
11:28, 18 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Կարճևան | |||
| Карчеван, Karçevan, Գարաչեվան,Կարճավան,Կարճիվան Կարճվան,Կարչեվան,Կիրճեվան,Կրճիվան, Պայծառագյուղ, Պայծառգյուղ, Քարաճևան | |||
 | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Սյունիքի | ||
| Շրջան | Մեղրու | ||
| Գյուղապետ | Արմեն Ավետիսյան | ||
| Առաջին հիշատակում | 10-րդ դարից | ||
| Մակերես | 29.04 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 920 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 292 մարդ (2010) | ||
| Խտություն | 10 մարդ/կմ² | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր, | ||
| Կրոնական կազմ |  Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Տեղաբնականուն | կարճևանցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +374 (286) | ||
| |||
Կարճևան, գյուղ հայկական ԽՍՀ Մեղրիի շրջանում, շրջկենտրոնից 6 կմ արևմուտք: Սովետական տնտեսությունն զբաղվում է այգեպտղաբուծությամբ, մեղվաբուծությամբ և անասնապահությամբ: Ունի ութամյա դպրոց, ակումբ, գրադարան, կինո, բուժկայան, մանկապարտեզ: Կարճևանում և շրջակայքում պահպանվել են Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին (12 դար), գյուղատեղի, գերեզմանոցներ, դամբարաններ:
Պատմությունը
Գյուղ է Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզում, Մեղրի քաղաքից 12 կմ արևմուտք, երեք կողմերից լեռներով շրջապատված, հովտում, բարձունքի վրա: Ունի գեղեցիկ դիրք, մեղմ ու առողջարար կլիմա: Առանձնատները 1-2 հարկանի են, քարաշեն, թեք տանիքներով ու հարմարավետ: Կարճևանը հիշատակվում է 10-րդ դարից: Այն հայոց Սմբատ Բագրատունի թագավորը (890-914թթ.) գնել և նվիրել է Տաթևի Վանքին: Մտնում էր Մեծ Հայքի Սյունիք աշխարհի Արևիք գավառի մեջ, և երբեմն հիշատակվում է նաև իբրև «մեծ աւան»: Ըստ հին հարկացուցակի (13-րդ դար)՝ Կարճևանը Տաթևի վանքին տարեկան վճարում էր 12 միավոր (դրամ) հարկ, նոր հարկացուցակով (18-րդ դար)՝3400 դահեկան պտղի հարկ: Ըստ հիշատակությունների Կարճևանի հարավ-արևմուտքում գտնվում էր Կարճևանի կամ սուրբ Ստեփանոս վանքը: Նախկինում ուներ իջևանատուն: Գյուղի մոտ են գտնվում Կարճևանի բերդի ավերակները: Եվրոպացի ճանապարհորդ Դյուբուան հիշատակում է, որ 1834 թ-ին Կարճևանի մոտ արծաթ էին արդյունահանում: Ըստ Ղ.Ալիշանի Կարճևանը Դյուբուան շփոթել է Ագարակ գյուղի հետ:
Բնակչությանը:
1831-ին ուներ 154,1897-ին՝ 489, 1926-ին՝ 566, 1939-ին՝ 617, 1959-ին՝ 590, 1970-ին՝ 507, 1979-ին՝ 506 բնակիչ, որոնց մի մասի նախնինները գաղթել են Պարսկահայաստանից 1828-1829թթ: Կարճևանի բնակիչները աչքի են ընկնում բարեկրթությամբ, հյուրասիրությամբ: Արտակարգ մաքրասեր են, բնակարանները հարդարում ու կահավորում են ճաշակով:Նրանք լավագույն գինեգործներ են, նախկին շերամապահներ:
Պետական տնտեսությունը
ՀՍՍՀ-ի ժամանակաշրջանում գյուղի պետական տնտեսությունը Կուրիս և Գուդեմնիս գյուղերի հետ միասին զբաղվել է խաղողագործությամբ, պտղաբուծությամբ, բանջարաբուծությամբ, շերամապահությամբ: Գյուղում եղել է թռչնաբուծական ֆաբրիկա:
Ներկայումս հողերի զգալի մասը չեն մշակվում և անգործության են մատնվել և չորացել են: Դրա պատճառներից են ինչպես հարակից գործող պղնձամոլիբդենային հանքարդյունաբերության վնասակար ազդեցությունը շրջանի էկոլոգիական վիճակի վրա ինչպես նաև ոռոգման խնդիրները:
Հասարակական կյանքը
Գյուղը ունի ութամյա դպրոց, ակումբ-գրադարան, կինոդահլիճ, մանկապարտեզ: Գյուղն ունի անշուք մի եկեղեցի Սուրբ Աստվածածին անունով
Կոմունիկացիաներ
Խմելու ջուրը ջրմուղով բերվում է 2-3կմ հեռավորությունից: Գյողի այգիներին կենդանություն է տվել Կարճևանի ջրանցքը, որը սնվել է Մեղրու գետից: Ներկայումս այն չի գործում:
Անվանի գործիչներ:
Կարճևանում են ծնվել գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ԳԱ թղթակից անդամ Ա.Ա.Մաթևոսյանը, ՀՍՍՀ վաստակավոր արտիստ՝ Սուրեն Սարգսյանը:
Տես նաև
Արտաքին հղումներ
Ծանոթագրություններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|