Աշխարհի երկրներն ըստ մեծահասակների շրջանում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի տարածվածության աստիճանի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Տարբեր ազգերի շրջանում մարդու իմունային անբավարարության վիրուսը (ՄԻԱՎ), որը ՁԻԱՀ-ի առաջացման պատճառն է, իր տարածվածությամբ տարբեր է։ Ստորև ներկայացված է տարբեր երկրներում մեծահասակների շրջանում տարածվածության աստիճանը՝ հիմնված տարբեր աղբյուրներից ստացված տվյալների վրա՝ մեծ մասամբ ԿՀՎ-ի փաստերի համաշխարհային գրքից [1][2][3] ։ 2015 թվականի դրությամբ հաշվարկվել է, որ աշխարհում կա ՄԻԱՎ վարակակիր 36.7 միլիոն մարդ[4]։

Հարավային Աֆրիկայում ՄԻԱՎ-ի պանդեմիան ամենածանրն է։ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով վարակվածների 10%-ից ավելին բնակվում են տվյալ տարածաշրջանում։ Էսվատինիում (Սվազիլենդ), Բոտսվանայում և Լեսոթոյում մեծահասակների շրջանում ՄԻԱՎ-ի տարածվածությունը գերազանցում է 20%-ը, մինչդեռ լրացուցիչ վեց երկրներ հայտնում են տարածվածության առնվազն 10%։ Աֆրիկայից դուրս ամենաբարձր տարածվածության ցուցանիշը Բահամյան Կղզիներում է (3.3%)[5]։

Բացարձակ թվերով 2016 թվականի տարևվերջին ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով վարակվածների ամենաբարձր ցուցանիշը գրանցվել է Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում (7.1 միլիոն), որին հաջորդել են Նիգերիան (3.2 միլիոն) և Հնդկաստանը (2.1 միլիոն)[6][7]։ Մինչդեռ Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում ՄԻԱՎ-դրական բնակչության մեծ քանակը վերագրվում է հիվանդության բարձր տարածվածությանը (18,9%, աշխարհում ամենաբարձր ցուցանիշներից մեկը), Նիգերիայում ավելի ցածր է՝ 2.9%, իսկ Հնդկաստանում տարածվածության ցուցանիշը 0,3% է[1]։ Այնուամենայնիվ, այնպիսի երկրներ, ինչպիսին է Նիգերիան, ՄԻԱՎ-ով վարակման բարձր ցուցանիշ ունեն՝ 1%-ից բարձր, ՄԱՁԻԱՀ-ի (ՄԱԿ-ի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերի համատեղ ծրագիր (UNAIDS)) կողմից դասակարգվում են որպես Ընդհանրացված ՄԻԱՎ-ի Համաճարակ (ԸՄՀ) (Generalized HIV Epidemics (GHEs)) ունեցող երկրներ, մինչդեռ Հնդկաստանում տարածվածությունը այս շեմից ցածր է, ընդ որում ավելի ցածր, քան Ամերիկայում և գրեթե նույնը, ինչ Ֆրանսիայում[8]։

Մյուս կողմից Սվալբարդում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի ոչ մի դեպք չի գրանցվել, այն դեպքում, երբ Բութանում, չնայած ավելի մեծաթիվ բնակչությանը, 2011 թվականի դրությամբ գրանցվել է ընդամենը 246 դեպք[9]։

ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի տարածվածության գնահատման աղյուսակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս տվյալները ստացվել են ԿՀՎ-ի փաստերի համաշխարհային գրքից[10], եթե այլ հղումներ չկան։ Հորիզոնական գիծը նշանակում է, որ տվյալները չեն հրապարակվել։ Մեծահասակների շրջանում տարածվածությունը ներառում է 15-49 տարեկանները։

Երկիր Մեծահասակների

շրջանում

ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի տարածվածությունը[1]

ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով

մարդկանց քանակը[2]

Տարեկան

մահերը ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ից[3]

Հաշվարկման տարին
{{{2}}} Էսվատինի 27.20% 220,000 3,900 2016
{{{2}}} Լեսոթո 25.00% 330,000 9,900 2016
{{{2}}} Բոտսվանա 21.90% 360,000 3,900 2016
Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն 18.90% 7,100,000 110,000 2016
 Նամիբիա 13.80% 230,000 4,300 2016
{{{2}}} Զիմբաբվե 13.50% 1,300,000 30,000 2016
{{{2}}} Զամբիա 12.40% 1,200,000 21,000 2016
 Մոզամբիկ 12.30% 1,800,000 62,000 2016
{{{2}}} Մալավի 9.20% 1,000,000 24,000 2016
{{{2}}} Ուգանդա 6.50% 1,400,000 28,000 2016
{{{2}}} Հասարակածային Գվինեա 6.20% 35,000 - 2016
{{{2}}} Քենիա 5.40% 1,600,000 36,000 2016
{{{2}}} Տանզանիա 4.70% 1,400,000 33,000 2016
{{{2}}} Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն 4.00% 130,000 7,300 2016
{{{2}}} Կամերուն 3.80% 560,000 29,000 2016
{{{2}}} Գաբոն 3.60% 48,000 1,500 2016
{{{2}}} Բահամներ 3.30% 8,200 - 2016
 Ռուանդա 3.10% 220,000 3,300 2016
{{{2}}} Կոնգոյի Հանրապետություն 3.10% 91,000 3,800 2016
{{{2}}} Գվինեա-Բիսաու 3.10% 36,000 2,000 2016
{{{2}}} Նիգերիա 2.90% 3,200,000 160,000 2016
{{{2}}} Կոտ դ'Իվուար 2.70% 460,000 25,000 2016
{{{2}}} Հարավային Սուդան 2.70% 200,000 13,000 2016
{{{2}}} Հայիթի 2.10% 150,000 4,600 2016
{{{2}}} Տոգո 2.10% 100,000 5,100 2016
{{{2}}} Անգոլա 1.90% 280,000 11,000 2016
{{{2}}} Բելիզ 1.80% 4,300 - 2016
{{{2}}} Սիեռա Լեոնե 1.70% 67,000 2,800 2016
{{{2}}} Գամբիա 1.70% 20,000 1,100 2016
{{{2}}} Ճամայկա 1.70% 30,000 1,300 2016
{{{2}}} Լիբերիա 1.60% 43,000 2,800 2016
{{{2}}} Գայանա 1.60% 8,500 - 2016
Գանա Գանա 1.60% 290,000 15,000 2016
{{{2}}} Գվինեա 1.50% 120,000 5,800 2016
{{{2}}} Սուրինամ 1.40% 4,900 - 2016
{{{2}}} Բարբադոս 1.30% 2,600 - 2016
{{{2}}} Ջիբութի 1.30% 8,600 - 2016
{{{2}}} Չադ 1.30% 110,000 2,800 2016
{{{2}}} Տրինիդադ և Տոբագո 1.20% 11,000 - 2016
 Թաիլանդ 1.10% 450,000 16,000 2016
{{{2}}} Եթովպիա 1.10% 710,000 20,000 2016
{{{2}}} Բուրունդի 1.10% 84,000 2,900 2016
{{{2}}} Բենին 1.00% 67,000 2,400 2016
{{{2}}} Մալի 1.00% 110,000 6,100 2016
{{{2}}} Դոմինիկյան Հանրապետություն 1.00% 67,000 2,200 2016
{{{2}}} Ուկրաինա 0.90% 240,000 8,500 2016
{{{2}}} Պապուա Նոր Գվինեա 0.90% 46,000 1,100 2016
{{{2}}} Կաբո Վերդե 0.80% 2,800 - 2016
 Պանամա 0.80% 21,000 - 2016
{{{2}}} Մյանմա 0.80% 230,000 7,800 2016
{{{2}}} Բուրկինա Ֆասո 0.80% 95,000 3,100 2016
{{{2}}} Լատվիա 0.70% 6,600 - 2016
{{{2}}} Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն 0.70% 370,000 19,000 2016
{{{2}}} Կամբոջա 0.60% 71,000 1,800 2016
{{{2}}} Վենեսուելա 0.60% 120,000 2,500 2016
{{{2}}} Մոլդովա 0.60% 15,000 - 2016
 Էրիտրեա 0.60% 15,000 - 2016
{{{2}}} Սալվադոր 0.60% 24,000 - 2016
 Ուրուգվայ 0.60% 12,000 - 2016
{{{2}}} Բրազիլիա 0.60% 830,000 14,000 2016
 Վրաստան 0.50% 12,000 - 2016
{{{2}}} Մավրիտանիա 0.50% 11,000 - 2016
 Չիլի 0.50% 61,000 - 2016
{{{2}}} Գվատեմալա 0.50% 46,000 1,600 2016
{{{2}}} Պարագվայ 0.50% 19,000 - 2016
{{{2}}} Նիգեր 0.40% 48,000 3,400 2016
{{{2}}} Մալայզիա 0.40% 97,000 7,000 2016
 Ինդոնեզիա 0.40% 620,000 38,000 2016
{{{2}}} Հոնդուրաս 0.40% 21,000 - 2016
 Կանադա 0.17% 63,110 - 2016[11]
{{{2}}} Կուբա 0.40% 25,000 - 2016
{{{2}}} Կոստա Ռիկա 0.40% 13,000 - 2016
{{{2}}} Կոլումբիա 0.40% 120,000 2,800 2016
{{{2}}} Վիետնամ 0.40% 250,000 8,000 2016
{{{2}}} Արգենտինա 0.40% 120,000 2,400 2016
{{{2}}} Բելառուս 0.40% 19,000 - 2016
ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ 0.30% 1,100,000 - 2015[12]
 Սոմալի 0.40% 2016
{{{2}}} Սենեգալ 0.40% 41,000 1,900 2016
{{{2}}} Հնդկաստան 0.22% 2,170,000 67,000 2019
{{{2}}} Էկվադոր 0.30% 33,000 - 2016
{{{2}}} Բոլիվիա 0.30% 19,000 - 2016
{{{2}}} Տաջիկստան 0.30% 14,000 - 2016
 Պերու 0.30% 70,000 2,200 2016
{{{2}}} Իտալիա 0.30% 130,000 - 2016
 Լաոս 0.30% 11,000 - 2016
{{{2}}} Մեքսիկա 0.30% 220,000 4,200 2016
{{{2}}} Հայաստան 0.20% 3,300 - 2016
{{{2}}} Իռլանդիա 0.20% 6,200 - 2016
{{{2}}} Ղազախստան 0.20% 26,000 - 2016
{{{2}}} Ղրղզստան 0.20% 8,500 - 2016
{{{2}}} Լիտվա 0.20% 2,900 - 2016
{{{2}}} Մադագասկար 0.20% 31,000 1,600 2016
{{{2}}} Նեպալ 0.20% 32,000 1,700 2016
 Նիդերլանդներ 0.20% 23,000 - 2016
 Նիկարագուա 0.20% 8,900 - 2016
{{{2}}} Սուդան 0.20% 56,000 3,000 2016
{{{2}}} Շվեդիա 0.20% 11,000 - 2016
 Գրենլանդիա 0.13% 70 - 2018[13]
{{{2}}} Դանիա 0.11% 6,500 - 2018[14]
{{{2}}} Ալբանիա 0.10% 1,700 - 2016
{{{2}}} Ավստրալիա 0.10% 25,000 - 2016
{{{2}}} Ֆիջի 0.10% - - 2016
{{{2}}} Թայվան[15] 0.10% 31,620 - 2016
{{{2}}} Ադրբեջան 0.10% 9,200 - 2016
{{{2}}} Իրան 0.10% 66,000 4,000 2016
{{{2}}} Ռումինիա 0.10% 16,000 - 2016
{{{2}}} Չեռնոգորիա 0.10% 221[16] 2[16] 2018[16]
{{{2}}} Մարոկկո 0.10% 22,000 - 2016
 Պակիստան 0.10% 130,000 5,500 2016
 Մալթա 0.10% - - 2016
{{{2}}} Ֆիլիպիններ 0.10% 56,000 - 2016
 Ալժիր - 13,000 - 2016
{{{2}}} Բանգլադեշ - 12,000 1,000 2016
{{{2}}} Եգիպտոս - 11,000 - 2016
{{{2}}} Եմեն - 9,900 - 2016
{{{2}}} Սաուդյան Արաբիա 0.024% 8,200 - 2016
{{{2}}} Աֆղանստան - 7,500 - 2016
{{{2}}} Շրի Լանկա - 4,000 - 2016
 Բուլղարիա - 3,500 - 2016
 Չեխիա - 3,400 - 2016
{{{2}}} Թունիս - 2,900 - 2016
 Սերբիա - 2,700 - 2016
 Լիբանան 0.0625% 3,750[17] - 2016
{{{2}}} Խորվաթիա - 1,500 - 2016
{{{2}}} Բոսնիա և Հերցեգովինա 0.009% 350 - 2017

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ տարածաշրջանի՝

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «CIA world factbook - HIV/AIDS adult prevalence rate». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 «CIA world factbook - HIV/AIDS people living with». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 «CIA world factbook - HIV/AIDS deaths». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
  4. ↑ «GLOBAL HIV AND AIDS STATISTICS». AVERT. 2015 թ․ հուլիսի 16. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  5. ↑ «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2020 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
  6. ↑ «UNAIDS.org - HIV and AIDS estimates (2013)».
  7. ↑ «The Hindu - India has 3rd-highest number of HIV-infected people: UN». The Hindu. 2014 թ․ հուլիսի 17.
  8. ↑ Kenyon, C.; Buyze, J. (2014). «Should the threshold for a generalised HIV epidemic be 1% or 5%?». International Journal of STD & AIDS. 25 (12): 898–900. doi:10.1177/0956462414526575. PMID 25278511.
  9. ↑ «The Ministry of Health has Detected…». Bhutan Observer online. 2011 թ․ օգոստոսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  10. ↑ «CIA world factbook - country comparison». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.
  11. ↑ «The epidemiology of HIV in Canada». www.catie.ca (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  12. ↑ «Statistics Overview | Statistics Center | HIV/AIDS | CDC». 2018 թ․ նոյեմբերի 16.
  13. ↑ «Nye tilfælde af HIV blandt unge». Naalakkersuisut. 2019 թ․ հոկտեմբերի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
  14. ↑ «Hiv - opgørelse over sygdomsforekomst 2018». Statens Serum Institut. 2019 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
  15. ↑ «HIV月報105-03(更新).PDF».
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 «HIV-om zaražena 221 osoba, za godinu preminule dvije».
  17. ↑ «The Daily Star Lebanon - Around 3,750 HIV/AIDS cases in Lebanon». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 10-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Աշխարհի_երկրներն_ըստ_մեծահասակների_շրջանում_ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի_տարածվածության_աստիճանի&oldid=9377758» էջից