Նեպալ

Արեւմտահայերէն տարբերակ՝ Նեփալ

Նեպալ,
Նեպալի Դաշնային Ժողովրդավարական Հանրապետություն
संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल
Sanghiya Loktantrik Ganatantra Nepāl

Դրոշ

Զինանշան

Հիմնական տեղեկություններ

Պետական լեզուներ

նեպալի

Մայրաքաղաք

Կատմանդու

Պետական կարգ

Խորհրդարանական հանրապետություն

Մակերես 140 800 կմ²

Ազգաբնակչություն. ▲ (2013 թ,) 30 430 267 (199/կմ²)

Պետական ատրիբուտներ

Հիմն «सयौं थुँगाफूलका»

Կարգախոս «Մայրը և հայրենիքը երկնային արքայությունից թանկ են»

Արժույթ Նեպալյան ռուփի (NPR)

Ժամային գոտի +5:45

Վեբ | ISO | Հեռ. .np | NEP | +977

Նեպալ, պաշտոնապես՝ Նեպալի Դաշնային Ժողովրդավարական Հանրապետություն (նեպալերեն नेपाल)։ Պետությունը գտնվում է Հիմալայներում, Հարավային Ասիայում։ Սահմանակից է Հնդկաստանին և Չինաստանին։

Աշխարհագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղադրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նեպալը գտնվում է Ասիայում և սեղմված է աշխարհի ամենաշատ բնակեցված երկու պետությունների միջև։ Նրանից հյուսիս գտնվում է Տիբեթը՝ ՉԺՀ-ի ինքնավար մարզը, իսկ հարավային սահմանում, արևմուտքից արևելք Նեպալը սահմանակից է Ուտտարանչալ, Ուտտար-Պրադեշ, Բիխար, Հյուսիսային Բենգալիա, Սիկքիմ հնդկական նահանգներին։

Հյուսիսում Նեպալը սահմանակից է Մեծ Հիմալայան լեռնաշղթային, որը հայտնի է 8000մ-ից բարձր մի քանի գագաթներով։ Նրանցից ամենաբարձրն է Էվերեստը (8848մ)՝ ամենաբարձր լեռը աշխարհում։

Նեպալի ամենացածր կետը գտնվում է 70 մ բարձրության վրա։ Նեպալի տարածքի ավելի քան 40 %-ը գտնվուն է ավելի քան 3000 մ բարձրության վրա։ Դրա համար էլ Նեպալը համարվում է ամենաբարձրադիրը աշխարհում։

Բնակչությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության թիվը - 28,95 միլիոն (2010 թվականի հուլիս դրությամբ)
Տարեկան աճը - 1,4 % (պտղաբերությունը՝ 2,5 ծնունդ մեկ կնոջը)
Կյանքի միջին տևողությունը - տղամարդկանց համար՝ 64,6, կանանց համար՝ 67
ՄԻԱՎ վարակակիր - 0,5 % ( 2007 թվականի դրությամբ)
Քաղաքային բնակչությունը - 17 %
Գրագիտությունը - տղամարդկանց 62,7 %-ը և կանանց 34,9 %-ը (ըստ 2001 թվականի մարդահամարի)։

Մշակութա-էթնիկական Նեպալը ներկայացնում է իրենից հարյուրավոր ազգերի և կաստաների խառնուրդ։ Կաստաների սահմանները, ինչպես կանոն, թափանցիկ են և որևէ կաստային սահմանի պատկանելիությունը կախված է նաև դիտորդի ընդունված ավանդույթներից։ Նեպալի բնակչությունը խոսում է յոթանասուն տարբեր լեզուներով ու բարբառներով։

Ազգագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նեպալի ժողովուրդները հիմնականում պատկանում են սինո-տիբեթյան (տիբեթո-բիրմայան խումբ) և հնդեվրոպոկան ընտանիքների խմբերին։ Քիչ չեն այն ժողովուրդները, որոնք հանդիսանում են փախստականներ, նվաճողներ կամ վերաբնակներ։ Բնակչության 49 %-ի մայրենի լեզուն է հանդիսանում նեպալերենը։ Մյուս տարածված լեզուներից են մայթհին (12,4 %), բհոջպուրին (7,6 %), տհարուն (5,9 %), տամանգը (5,2 %), նևարին (3,6 %) և մագարին (3,4 %)։

Կրոնը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ պաշտոնական տվյալների բնակչության 90 %-ը դավանում է հինդուիզմ։ Ըստ անկախ հաշվարկների, հինդուիզմի կողմնակիցներ են նրանց միայն 70 %-ը կամ ավելի քիչ։ Սա շեղում է այն պատճառով, որ կան բազմաթիվ ազգերի ներկայացուցիչներ, որոնք, թեև պաշտոնապես հայտարարում են հավատարմություն հինդուիզմին, բայց իրականում ընդունում են կամ անիմիզմ, կամ բուդդայականություն։ Այնուամենայնիվ, հինդուիզմը Նեպալի գերիշխող կրոնն է։ Բնակչության 11 %-ը իրեն համարում է բուդդայական, հատկապես Մուստանգի թագավորությունում։ Գոյություն ունեն նաև փոքրամասնություններ, որոնք դավանում են իսլամ, կիրանտ և պատկանում են առանձին անիմիստական հավատալիքների։