ՀԱՊԿ-ի ստեղծման օրը համարվում է 1992 թվականի մայիսի 15-ը, երբ Ուզբեկստանի մայրաքաղաք ՏաշքենդումՀայաստանի, Ղազախստանի, Ղրղզստանի, Ռուսաստանի, Տաջիկստանի և Ուզբեկստանի առաջնորդները ստորագրեցին հավաքական անվտանգության պայմանագիր[7]։ 1993 թվականին ՀԱՊԿ-ին միացան Ադրբեջանը, Բելառուսը և Վրաստանը։ Հետագայում Ադրբեջանը, Վրաստանը և Ուզբեկստանը լքեցին կազմակերպության շարքերը։ 1994 թվականին պայմանագրի ուժի մեջ մտնելու պահին ՀԱՊԿ-ի անդամ էր 9 պետություն, այս պահին՝ 6։ Կազմակերպության բարձրագույն մարմինը հավաքական անվտանգության խորհուրդն է, որը նշանակում է կազմակերպության գլխավոր քարտուղար[8]։
Ադրբեջան (1993 թ․ սեպտեմբերի 24-ից 1999 թ․ ապրիլի 2)
Վրաստան (1993 թ․ սեպտեմբերի 24-ից 1999 թ․ ապրիլի 2)
Ուզբեկստան (1993 թ․ սեպտեմբերի 24-ից 1999 թ․ ապրիլի 2, 2006 թ․ օգոստոսի 16-ից 2012 թ․ դեկտեմբերի 19)[11]
2020 թվականի Հոկտեմբերի 1-ին, ՀՀ Ազգային ժողովը պաշտոնապես դիմել է ՀԱՊԿ խորհրդարանական վեհաժողովի քարտուղարությանը՝ Աֆղանստանին այդ կազմակերպության դիտորդի կարգավիճակից զրկելու գործընթաց սկսելու կապակցությամբ, ի պատասխան Աֆղանստանի կողմից թուրք-ադրբեջանական ագրեսիային աջակցող հայտարարությունների։
2021 թվականի մայիսի 12-ին, Ադրբեջանի զինված ուժերը խախտել են Հայ-ադրբեջանական սահմանը և ներխուժել ՀՀ տարածք՝ որոշ հատվածներում առաջ գալով 3 կմ[12]։ Իրավիճակի կապակցությամբ Հայաստանը մայիսի 13-ին հայտարարել, իսկ մայիսի 14-ին՝ պաշտոնապես դիմել է ՀԱՊԿ, սակայն վերջինիս անարդյունավետ գործելակերպը քննադատության մեծ ալիքի արժանացավ հայ շրջանակներում՝ կասկածներ և մտահոգություններ հարուցելով Հայաստանի՝ ՀԱՊԿ անդամության նպատակահարմարության շուրջ[13][14]։