Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

«Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք», Եվրամիության նախաձեռնությունը, որն իրենից ներկայացնում է որևէ քաղաքի ամենամյա ընտրություն, որի նպատակն է վերջինս դարձնել մշակութային կենտրոն, ինչը կնպաստի նրա մշակութային, տնտեսական և հասարակական զարգացմանը[1]։ Որպես կանոն լրացուցիչ ֆինանսավորումը հնարավորություն է տալիս տվյալ մայրաքաղաքին էապես բարելավել իր մշակութային հաստատությունների վիճակը։

1985 թվականին Մելինա Մերկուրին և ֆրանսիացի քաղաքական գործիչ Ժակ Լանգը առաջարկեցին նախագիծը, և սույն թվականին Եվրամիության խորհուրդը առաջին «Եվրոպական մշակութային մայրաքաղաք» հռչակեց Աթենքը։ Վերջինիս թեկնածությունը առաջադրվել էր Մելինայի կողմից։ Նրա եղբայր և համախոհ Սպիրոս Մերկուրիսը 2010 թվականին ելույթ ունեցավ կոնֆերանսի ժամանակ, որը նվիրված էր նախաձեռնության 25 ամյակին[2][3]։ 1990-ականներին եվրոպական նախագծի նմանօրինակ՝ «Արաբական և Ամերիկյան մշակութային մայրաքաղաքներ» հռչակվեցին աշխարհի տարբեր ծայրերում գտնվող քաղաքներ։ 1999 թվականին ծրագիրը, որը կրում էր «Եվրոպական մշակութային քաղաք» խորագիրը, վերանվանվեց «Եվրոպական մշակութային մայրաքաղաք»[4]։

Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաքների ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարի Քաղաք Երկիր
1985 Աթենք {{{2}}} Հունաստան
1986 Ֆլորենցիա {{{2}}} Իտալիա
1987 Ամստերդամ  Նիդերլանդներ
1988 Արևմտյան Բեռլին {{{2}}} Գերմանիա
1989 Փարիզ {{{2}}} Ֆրանսիա
1990 Գլազգո {{{2}}} Մեծ Բրիտանիա
1991 Դուբլին Իռլանդիա
1992 Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1993 Անտվերպեն Բելգիա Բելգիա
1994 Լիսաբոն {{{2}}} Պորտուգալիա
1995 Լյուքսեմբուրգ {{{2}}} Լյուքսեմբուրգ
1996 Կոպենհագեն {{{2}}} Դանիա
1997 Սալոնիկ {{{2}}} Հունաստան
1998 Ստոկհոլմ {{{2}}} Շվեդիա
1999 Վեյմար {{{2}}} Գերմանիա
2000 Ավինյոն {{{2}}} Ֆրանսիա
Բերգեն {{{2}}} Նորվեգիա
Բոլոնյա {{{2}}} Իտալիա
Բրյուսել Բելգիա Բելգիա
Հելսինկի  Ֆինլանդիա
Կրակով  Լեհաստան
Պրահա  Չեխիա
Ռեյկյավիկ Իսլանդիա
Սանտյագո դե Կոմպոստելա {{{2}}} Իսպանիա
2001 Ռոտերդամ  Նիդերլանդներ
Պորտու {{{2}}} Պորտուգալիա
2002 Բրյուգե Բելգիա Բելգիա
Սալամանկա {{{2}}} Իսպանիա
2003 Գրաց  Ավստրիա
2004 Ջենովա {{{2}}} Իտալիա
Լիլ {{{2}}} Ֆրանսիա
2005 Կորկ Իռլանդիա
2006 Պատրաս {{{2}}} Հունաստան
2007 Սիբիու {{{2}}} Ռումինիա
Լյուքսեմբուրգ {{{2}}} Լյուքսեմբուրգ
2008 Լիվերպուլ {{{2}}} Մեծ Բրիտանիա
Սթավանգեր {{{2}}} Նորվեգիա
2009 Վիլնյուս Լիտվա
Լինց  Ավստրիա
2010 Էսսեն {{{2}}} Գերմանիա
Ստամբուլ {{{2}}} Թուրքիա
Պեչ {{{2}}} Հունգարիա
2011 Տուրկու  Ֆինլանդիա
Տալլին {{{2}}} Էստոնիա
2012 Գիմարայնշ {{{2}}} Պորտուգալիա
Մարիբոր Սլովենիա
2013 Մարսել {{{2}}} Ֆրանսիա
Կոշիցե  Սլովակիա
2014 Ռիգա {{{2}}} Լատվիա
Ումեո {{{2}}} Շվեդիա
2015 Մոնս Բելգիա Բելգիա
Պլզեն  Չեխիա
2016 Սան Սեբաստիան {{{2}}} Իսպանիա
Վրոցլավ  Լեհաստան
2017 Օրհուս {{{2}}} Դանիա
Պաֆոս  Կիպրոս
2018 Լեուվարդեն  Նիդերլանդներ
Վալետա  Մալթա
2019 Մատերա {{{2}}} Իտալիա
Պլովդիվ  Բուլղարիա
2020 Ռիեկա {{{2}}} Խորվաթիա
Գոլուէյ {{{2}}} Իռլանդիա
2021 Տիմիշոարա {{{2}}} Ռումինիա
Էլեֆսիս {{{2}}} Հունաստան
Նովի Սադ Սերբիա

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Palmer, Robert (2004) "European Cities and Capitals of Culture" Part I. Part II. Study prepared for the European Commission
  2. «Speech by Spyros Mercouris». «European Cultural Parliament». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 7-ին.(անգլ.)
  3. Spyros Mercouris. (23.03.2010). «Speech Spyros Mercouris for the 25 Years ECOC Anniversary» (PDF). «Documentation Centre on European Capitals of Culture». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 7-ին.(անգլ.)
  4. Kiran Klaus Patel, ed., The Cultural Politics of Europe: European Capitals of Culture and European Union since the 1980s (London: Routledge, 2013)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Mittag, Jürgen (Hg.): «Die Idee der Kulturhauptstadt Europas. Anfänge, Ausgestaltung und Auswirkungen Europäischer Kulturpolitik.» Essen 2008.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք» հոդվածին։