«Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք», Եվրամիության նախաձեռնությունը, որն իրենից ներկայացնում է որևէ քաղաքի ամենամյա ընտրություն, որի նպատակն է վերջինս դարձնել մշակութային կենտրոն, ինչը կնպաստի նրա մշակութային, տնտեսական և հասարակական զարգացմանը[1]։ Որպես կանոն լրացուցիչ ֆինանսավորումը հնարավորություն է տալիս տվյալ մայրաքաղաքին էապես բարելավել իր մշակութային հաստատությունների վիճակը։
1985 թվականին Մելինա Մերկուրին և ֆրանսիացի քաղաքական գործիչ Ժակ Լանգը առաջարկեցին նախագիծը, և սույն թվականին Եվրամիության խորհուրդը առաջին «Եվրոպական մշակութային մայրաքաղաք» հռչակեց Աթենքը։ Վերջինիս թեկնածությունը առաջադրվել էր Մելինայի կողմից։ Նրա եղբայր և համախոհ Սպիրոս Մերկուրիսը 2010 թվականին ելույթ ունեցավ կոնֆերանսի ժամանակ, որը նվիրված էր նախաձեռնության 25 ամյակին[2][3]։
1990-ականներին եվրոպական նախագծի նմանօրինակ՝ «Արաբական և Ամերիկյան մշակութային մայրաքաղաքներ» հռչակվեցին աշխարհի տարբեր ծայրերում գտնվող քաղաքներ։
1999 թվականին ծրագիրը, որը կրում էր «Եվրոպական մշակութային քաղաք» խորագիրը, վերանվանվեց «Եվրոպական մշակութային մայրաքաղաք»[4]։
European Cultural Capital Report 3 (2011) A report by Robert Palmer, Greg Richards and Diane Dodd. Association for Tourism and Leisure Education (ATLAS)