Էսսեն

Բնակավայր
	գերմ.՝ Essen
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Գերմանիա
Մակերես	210,34 կմ²
ԲԾՄ	116 մետր
Բնակչություն	▼583 109 մարդ (սեպտեմբերի 30, 2019)
Հեռախոսային կոդ	0201 և 02054
Փոստային ինդեքսներ	45359 և 45001
Ավտոմոբիլային կոդ	E
Պաշտոնական կայք	essen.de(գերմ.)
	Էսսեն Վիքիպահեստում

Էսսեն (գերմ.՝ Essen, Էսսըն), քաղաք Գերմանիայի Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա Ռուր շրջանի կենտրոնական մասում։ Հանդիսանում է երկրի 9-րդ ամենամեծ քաղաքը, որի բնակչությունը կազմում է մոտ 567 000 (2012 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ)։

Հիմնադրվել է 845 թվականին՝ մետաղների արդյունահանման մեջ մասնագիտացված Կրուպների դինաստիայի կողմից։ Մինչև 1970-ականները Էսսենը համարվում էր երկրի ածխի և պողպատի արդյունահանման գլխավոր կենտրոններից, ինչի արդյունքում բազմաթիվ մարդիկ երկրի տարբեր ծայրերից տեղափոխվում և հաստատվում էին այստեղ։ 1929-1988 թվականներին Էսսենը մեծությամբ Գերմանիայի 5-րդ քաղաքն էր, ընդ որում՝ 1962 թվականին բնակչության թվաքանակն հասել է 730 000-ի։

Գերմանիայի 100 խոշորագույն կորպորացիաներից 13-ը տեղակայված են Էսսենում։

1958 թվականին Էսսենն ընտրվում է որպես Ռուրի կաթոլիկ թեմի առաջնորդի նստավայր։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի բնակչությունը 2011 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ (հաշվի առնելով 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները) կազմել է 565 900 բնակիչ (իսկ նույն ամսաթվին ավելի վաղ այն գնահատվում էր 573 468 բնակիչ)։ 2000 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ քաղաքում ապրում էր 595,243 մարդ, 1990-ին՝ 626,973 մարդ, 1970-ին՝ 696,419 մարդ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

800 թվականին հիմնադրվեց Վերդունի աբբայությունը, որից սկսվում է Էսսենի պատմությունը։ Բացի այդ, Ռուրի ավազանի քաղաքների միավորումը, ներառյալ Էսսեն քաղաքը։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էսսենը գազի վաճառքի և գազի փոխանցման խոշորագույն գերմանական E.ON Ruhrgas ընկերության կենտրոնակայանն է։

Messe Essen ցուցահանդեսային կենտրոնում ամեն տարի անցկացվում է սեղանի խաղերի աշխարհի ամենամեծ ցուցահանդեսը՝ Internationale Spieltage։

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էսսենը Deutsche Bundesbahn երկաթուղու տնօրինություններից մեկն էր։ Ըստ գերմանական դասակարգման համակարգի՝ Էսսենի երկաթուղային կայարանը 1-ին կարգի կայարան է, որն այն դասում է երկրի 20 հիմնական կայանների շարքում։

Քաղաքն ունի տրամվայի ցանց։ Տրամվայի ցանցը բաղկացած է երեք արագընթաց տրամվայի գծերից (գերմանական stadtbahn)՝ U-11, U-17, U-18 և տրամվայի յոթ կանոնավոր գծեր (գերմանական Stradtbahn)՝ 101, 103, 104, 105, 106, 107, 109, որոնք մասամբ օգտագործում են ընդհանուր ուղիներ։ U-11, 101, 103, 105, 106, 109 երթուղիները ներքաղաքային ուղիներ են։ U-17 և 107 երթուղիները կապում են Էսսենը Գելզենկիրխենի հետ։ U-18 և 107 երթուղիները Էսսենը կապում են Մյուլհայմ ան Ռըռի հետ։ Էսսենի տրամվայի ցանցն ունի ստորգետնյա հատվածներ՝ 19 կայարաններով։ Միևնույն ժամանակ, ստորգետնյա կայարաններն ունեն ինչպես ստադտբանային երթուղիներ, այնպես էլ պայմանական տրամվայի երթուղիներ։

Էսսենը Եվրոպայի ամենամեծ ավտոշուկաներից մեկն է։