Նապոլեոնյան (Ֆաբերժեի ձու)

Նապոլեոնյան
Ստեղծման թնական	1912
Պատվիրատու	Նիկոլայ II
Ներկա սեփականատեր
Սեփականատեր	Մարիա Ֆյոդորովնա, Մաթիլդա Գեդինգս Գրեյ և Մաթիլդա Գեդինգս Գրեյ հիմնադրամի հավաքածու
Հավաքածու	Մաթիլդա Գեդինգս Գրեյ հիմնադրամի հավաքածու
Դիզայն և նյութեր
Նյութեր	ոսկի, արծնապակի, ալմաստ, թավիշ, սատին, պլատին, gouache painting? և Փղոսկր
Բարձրություն	11,7 սանտիմետր
	Ֆաբերժեի ձվեր

«Նապոլեոնյան» (ռուս.՝ Наполеоновское), ոսկերչական ձու, որը դարձավ Ֆաբերժեի 52 զատկական ձվերից մեկը՝ պատրաստված Կարլ Ֆաբերժեի ընկերությունում^[1] Ռուսաստանի կայսերական ընտանիքի համար։ Այն ստեղծվել է 1912 թվականին^[2] Նիկոլայ II կայսեր պատվերով։ Ոսկերչական ձուն Նիկոլայը^[3] Զատկի տոնին նվիրել է մորը՝ այրիացած կայսրուհի Մարիա Ֆեոդորովնային^[4]։ Ձուն պատրաստվել է ի նշանավորումն 1812 թվականին տեղի ունեցած Հայրենական պատերազմի հաղթանակի և Բորոդինոյի ճակատամարտի հարյուրամյակի^[5]։

Այսօր «Նապոլեոնյան» կայսերական ոսկերչական ձուն պատկանում է Մաթիլդա Գեդդինգս Գրեյի (անգլ.՝ Matilda Geddings Gray Foundation) ֆոնդին և 2011 թվականի նոյեմբերի 22-ից մինչև 2021 թվականի նոյեմբերի 30-ը ցուցադրվելու է Մետրոպոլիտեն թանգարանում^[6] (Նյու Յորք, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ)։

Դիզայն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Նապոլեոնյան» կայսերական ոսկերչական ձուն պատրաստված է դեղին ոսկուց։ Այն պատված է զմրուխտե կանաչ էմալով՝ զարդարված սուտակներով, ադամանդներով, թավիշով, մետաքսով^[7]։ Ձվի մակերեսին տեղադրված են երկգլխանի արծիվներ և հաղթանշանի պատկերներ։ Ձվի գագաթին ադամանդ է տեղադրված, որի տակ պատկերված են Մարիա Ֆեոդորովնայի թագն ու միացագիրը^[3]։

Անակնկալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Նապոլեոնյան» ոսկերչական ձվի անակնկալը շիրման է՝ վեց տարբեր մանրանկարից բաղկացած^[4]։ Մանրանկարներում պատկերված են զորագնդերի ներկայացուցիչներ, որոնց պատվավոր գնդապետը եղել է կայսրուհին^[2]։ Շիրման պատրաստված է դեղին ոսկուց, ադամանդներից, պլատինից, թափանցիկ զմրուխտե և ոչ թափանցիկ սպիտակ էմալից։ Դիմանկարները նկարված են գուաշով՝ փղոսկրի վրա։ Թագուհու միացագիրը զարդարում է մանրանկարների հակառակ երեսները։ Շիրմայի առանձին մասերն իրար են միացած առանցքներով, որոնք իրենցից ներկայացնում են կացիններ^[5]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նիկոլայ II կայսրը «Նապոլեոնյան» կայսերական ոսկերչական ձուն նվիրել է մորը՝ Մարիա Ֆեոդորովնային՝ 1912 թվականին՝ Զատկի տոնին։

1917 թվականի Ռուսական հեղափոխության ժամանակ հեղափոխականները հափշտակեցին կայսերական ձվերի հավաքածուն և ուղարկեցին Կրեմլի զինապալատ։

1930 թվականին ձուն գնում է Արմանդ Համմերը և տեղափոխում Նյու Յորք^[7]։ 1951 թվականից պատկանել է Մաթիլդա Հեդդինգս Գրեյին։ 1972 թվականից՝ նրա անվան ֆոնդին։ Այսօր ցուցադրվում է Մետրոպոլիտեն թանգարանում։