Աքաղաղ (Ֆաբերժեի ձու)

Աքաղաղ
Ստեղծման թնական	1900
Պատվիրատու	Նիկոլայ II
Ներկա սեփականատեր
Սեփականատեր	Մարիա Ֆյոդորովնա, Մալքոլմ Ֆորբս, Ֆորբս ընտանիք և Վիկտոր Վեկսելբերգ
Հավաքածու	Սանկտ Պետերբուրգի Ֆաբերժեի թանգարան
Դիզայն և նյութեր
Նյութեր	ոսկի, ալմաստ, սուտակ, մարգարիտ և արծնապակի
Բարձրություն	20,3 սանտիմետր
	Ֆաբերժեի ձվեր

«Աքաղաղ» (ռուս.՝ Петушок), ոսկերչական ձու, որը դարձավ Ֆաբերժեի 52 զատկական ձվերից մեկը՝ պատրաստված Կարլ Ֆաբերժեի ընկերությունում Ռուսաստանի կայսերական ընտանիքի համար։ Այն ստեղծվել է 1900 թվականին Նիկոլայ II կայսեր պատվերով^[1]։ Ոսկերչական ձուն Նիկոլայը Զատկի տոնին նվիրել է մորը՝ այրիացած կայսրուհի Մարիա Ֆեոդորովնային։

Այսօր ոսկերչական ձուն պահպանվում և ցուցադրվում է Ֆաբերժեի թանգարանում (Նարիշկինների և Շուվալովների պալատ, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան) և մասն է կազմում Վիկտոր Վեկսելբերգի հավաքածուի^[2]։

Դիզայն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Աքաղաղ» ոսկերչական ձվի մակերևույթը պատված է մանուշակագույն գիլիոշինային էմալով։ Կենտրոնում տեղադրված է ժամացույցի թվատախտակը, որը զարդարված է էմալով և ադամանդներով։ Թվացույցի շրջանակը պատրաստված է ոսկուց՝ դափնու դրասանգի տեսքով, որն ագուցված է ադամանդներով և մարգարիտներով^[2]։ Ձվի տակդիրն ունի կլոր պատվանդանի տեսք՝ երեք հարթ աշտարակներով, որոնք գրկում են ձու-ժամացույցը։ Տակդիրը ստեղծելիս օգտագործվել են ոսկի, ադամանդներ և էմալ։ Ձվի վերին հատվածում ցանցկեն կափարիչ և սեղմակ է տեղադրված։ Վերջինս գործի է գցում գաղտնի մեխանիզմը։ Ձվի վրա կա դրոշմ, ըստ որի երևում է, որ ոսկերիչ վարպետը Միխայիլ Պերխինն է Ֆաբերժեի ֆիրմայից։ Այս դիզայնով է պատրաստված նաև Կելխի յոթ ձվերից «Կելխի շանտեկլերը»։

Անակնկալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Աքաղաղ» ոսկերչական ձվի անակնկալը գագաթին տեղադրված աքլորն է։ Ձվի գագաթի կոճակը սեղմելիս բացվում է ցանցկեն կափարիչը և հայտնվում է աքաղաղը՝ բնական փետուրներից պատրաստված։ Այն ծուղրուղու է կանչում, բացում է կտուցը և թափահարում թևերով, որից հետո կրկին ներս է մտնում և կափարիչը փակվում է։ Աքաղաղի աչքերը սուտակից են։ Այն հայտնվում է ինչպես կոճակը սեղմելիս, այնպես էլ ամեն նոր ժամի^[3]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նիկոլայ II կայսրը ձուն մորը՝ Մարիա Ֆեոդորովնային 1900 թվականի Զատկի տոնին է նվիրել։ 1917 թվականի Ռուսական հեղափոխության ժամանակ հեղափոխականները հափշտակեցին կայսերական ձվերի հավաքածուն և ուղարկեցին Կրեմլի զինապալատ։ 1927 թվականին ձուն վաճառում են Էմանուել Սնոումանին Լոնդոնից։ Նա վաճառում է Իզաբել Լոուին 1949 թվականին^[4]։ 1970 թվականին ոսկերչական ձուն ձեռք է բերում Ռոբերտ Սմիթը Վաշինգտոնից^[4]։ 1985 թվականին ձուն գնում է Ֆորբսը^[4]։ 2004 թվականին Նյու Յորքի Սոթբիս աճուրդի տնից այս և այլ Ֆաբերժեի ձվեր գնում է Վիկտոր Վեկսելբերգը և նվիրում հայրենիքին^[4]։