Հայ-ամերիկյան հարաբերություններ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հայ-ամերիկյան երկկողմանի հարաբերություններ
     ԱՄՆ      Հայաստան

Հայ-ամերիկյան հարաբերություններ (անգլ.՝ Armenia–United States relations), արտաքին, դիվանագիտական, տնտեսական հարաբերություններ են Հայաստանի և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների միջև։ Միացյալ նահանգները Հայաստանը անկախ է ճանաչել 1991 թվականի դեկտեմբերի 25-ին, իսկ դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1992 թվականի հունվարի 7-ին։ Հայաստանում ԱՄՆ-ի արտակարգ և լիազոր դեսպանն է Ռիչարդ Միլսը[1]։

Արցախա-Ադրբեջանական ռազմական գործողություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ-ն ակտիվորեն մասնակցում է Արցախի հակամարտության խաղաղ կարգավորմանն ուղղված ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքներին։

Ղարաբաղյան շփման գծի երկայնքով հրադադարի լայնածավալ խախտումները խստորեն դատապարտել է ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Ջոն Քերին։

Կոչ ենք անում կողմերին զսպվածություն դրսևորել, խուսափել իրավիճակի հետագա սրումից և խստորեն պահպանել հրադադարը…Կրկին շեշտում ենք, որ հակամարտությունը ռազմական լուծում չունի։ Որպես համանախագահ երկիր` ԱՄՆ հանձնառու է կողմերի հետ աշխատանքին` բանակցային ճանապարհով տևական խաղաղության հասնելու համար[2]։
Փոստային բացիկ, որը պատկերում է ԱՄՆ-ում Հայաստանի Դեմոկրատական Հանրապետության դեսպանությունը

Դեսպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամերիկայի Միացյալ նահանգները 1992 թվականի փետրվարին Երևանում դեսպանություն է հիմնել։ 2011 թվականից մինչև 2015 թվականը Հայաստանի Հանրապետությունում ԱՄՆ-ի դեսպանը Ջոն Հեֆֆերնն էր[3]։

Նույն թվականի մարտին Վաշինգտոնում բացվեց ՀՀ-ի դեսպանությունը։ 2005 թվականից մինչև 2014 թվականը ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպանն է Թաթուլ Մարգարյանը։ 2014 թվականի հուլիսի 14-ին ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպան է նշանակվել Տիգրան Սարգսյանը[3]։

2014 թվականի դեկտեմբերի 16-ին Միացյալ Նահանգների Սենատը հավանություն է տվել Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանի պաշտոնում Ռիչարդ Միլսի թեկնածությանը[3]։

2016 թվականի հունվարի 28-ին ԱՄՆ-ում Հայաստանի Հանրապետության դեսպան է դառնում Գրիգոր Հովհաննիսյան[3]։

Հյուպատոսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1995 թվականին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Լոս Անջելես քաղաքում հիմնվեց Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր հյուպատոսությունը։ 2013 թվականի օգոստոսից Լոս Անջելես քաղաքի Հայաստանի գլխավոր հյուպատոսն էր Սերգեյ Սարկիսովը[3]։

Հայոց ցեղասպանության ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամերիկայի Միացյալ նահանգները, որպես մի ամբողջություն, դեռ չի ընդունել Հայոց ցեղասպանությունը (ինչպես նաև Միացյալ Թագավորությունը)։ Սակայն ԱՄՆ-ի մի շարք տարածքային ինքնակառավարման մարմիններ ընդունել են այն.

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ, ստորև նշված են այն տարածքային ինքնակառավարման մարմինները, որոնք ընդունել են Հայոց ցեղասպանությունը[4][5]

  1. Ալյասկա
  2. Արիզոնա
  3. Արկանզաս
  4. Արևմտյան Վիրջինիա[6]
  5. Կալիֆոռնիա
  6. Կոլորադո
  7. Կոնեկտիկուտ
  8. Դելավեր
  9. Ֆլորիդա
  10. Ջորջիա
  11. Այդահո
  12. Իլինոյս
  13. Կանզաս
  14. Կենտուկի
  15. Լուիզիանա
  16. Մեն
  17. Մերիլենդ
  18. Մասաչուսեթս
  19. Միչիգան
  20. Մինեսոտա
  21. Միսսուրի
  22. Նեբրասկա
  23. Նևադա
  24. Նյու Հեմփշիր
  25. Նյու Ջերսի
  26. Նյու Մեքսիկո
  27. Նյու Յորք
  28. Հյուսիսային Կարոլինա
  29. Հյուսիսային Դակոտա
  30. Օհայո
  31. Օկլահոմա
  32. Օրեգոն
  33. Փենսիլվանիա
  34. Ռոդ Այլենդ
  35. Հարավային Կարոլինա
  36. Հավայան կղզիներ
  37. Թենեսի
  38. Տեխաս
  39. Յուտա
  40. Վերմոնտ
  41. Վիրջինիա
  42. Վաշինգտոն
  43. Վիսկոնսին
  44. Հարավային Դակոտա

Հայերը ԱՄՆ-ում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայերը ԱՄՆ-ում բնակվել են 19-րդ դարից։ Այժմ նրանց թիվը հանում է 1.5 միլիոն-ից մինչև 2 միլիոն-ի։ ԱՄՆ-ի ամենահայահոծ նահանգը Կալիֆոռնիան է, որը հաճախ անվանում են «Ամերիկյան Հայաստան»։

Հայոց ցեղասպանության ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ խորհրդարանը Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել է 2019թ.[7][8]։։

Դեսպանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստան
ԱՄՆ

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. U.S. Relations With Armenia, Ամերիկայի ԱԳՆ պաշտոնական կայք
  2. «Իրավիճակը ղարաբաղյան առաջնագծում. ապրիլի 3». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «ՀՀ ԱԳՆ, Երկկողմ հարաբերություններ. ԱՄՆ-Հայաստան». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  4. «Genocide Museum | The Armenian Genocide Museum-institute». www.genocide-museum.am. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 4-ին.
  5. «#ArmGenocide100 | Տարածքային ինքնակառավարման մարմիններ». ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 100-րդ ՏԱՐԵԼԻՑ. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 4-ին.
  6. «ԱՄՆ Արևմտյան Վիրջինիա նահանգը ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը». Gala TV. 2016 թ․ մայիսի 4. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 4-ին.(չաշխատող հղում)
  7. United States House of Representatives Resolution 296, հոկտեմբեր 29, 2019
  8. United States Senate Resolution 150, դեկտեմբեր 12, 2019