Կենտուկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կենտուկի
անգլ.՝ Kentucky
flag of Kentucky?




ԵրկիրԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Մասն էՄայրցամաքային նահանգներ
ՀիմնMy Old Kentucky Home? և Blue Moon of Kentucky?
ԿարգավիճակԱՄՆ-ի նահանգ
Մտնում էԱՄՆ
ՎարչկենտրոնՖրանկֆորտ
Ամենաբարձր կետBlack Mountain?
ԲԾՄ230 մետր
Օրենսդրական մարմինKentucky General Assembly?
Դատական մարմինKentucky Supreme Court?
Միության մուտքհունիսի 1, 1792 (15-րդ)
Պաշտոնական լեզուներանգլերեն
Բնակչություն
4 505 836 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[1] (26 տեղ)
Տարածք104 659 կմ²  (37 տեղ)
Հիմնադրված էհունիսի 1, 1792 թ.
Սահմանակցում էԱրևմտյան Վիրջինիա, Օհայո, Ինդիանա, Վիրջինիա, Թենեսի, Միսսուրի և Իլինոյս
Ժամային գոտիEDT? և Ամերիկա/Նյու Յորք
ՀապավումKY և Ky.
ՓոխարինեցKentucky County?
ISO 3166-2 կոդUS-KY
Անվանված էKentucky River?
ՄականունBluegrass State
Միության մուտքհունիսի 1, 1792 (15-րդ)
kentucky.gov(անգլ.)

Կենտուկի (անգլերեն՝ Լսել Kentucky (Քենթաքի)), նահանգ ԱՄՆհարավում։ Տարածությունը՝ 104,6 հզ. կմ2, բնակչությունը՝ 3,2 միլիոն (1970)։ Վարչական կենտրոնը՝ Ֆրանկֆորտ։ Մեծ մասն զբաղեցնում է կրաքարային Քամբեռլենդ սարավանդը։ Բնորոշ են ռելիեֆի կարստային ձևերը (հայտնի է Մամոնտի քարայրը)։ Ինդուստրիալագրարային նահանգ է։ Զարգացած են քիմիական, էլեկտրատեխնիկական, սննդի, ծխախոտի արդյունաբերությունը, մեքենաշինությունը։ Արդյունահանվում է քարածուխ, նավթ, շինաքար, ֆլուորական սպաթ, բնական գազ։ Մշակում են ծխախոտ (համախառն բերքով 2-րդը՝ ԱՄՆ-ում), եգիպտացորեն, կերային կուլտուրաներ, ցորեն։ Զարգացած է անասնապահությունը։

Աշխարհագրություն և կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենտուկիի տարածքը կազմում է 104 659 կմ² (ԱՄՆ նահանգներում զբաղեցնում է 37-րդ տեղը, որը հաշվարկված է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Ազգային վիճակագրական ծառայության կողմից)[2]։ Արևելքից սահմանակից է Արևմտյան Վիրջինիային և Վիրջինիային, հարավից Թեննեսիին, արևմուտքից Միսսուրիին և հյուսիսից Իլլինոյսին, Ինդիանային և Օհայոյին։ Տարածքի հիմնական մասը գտնվում է Ապալաչյան լեռների վրա։

Ոչ խոշոր, բայց հայտնի գետերից են` Օհայոն և Թեննեսին։ Կլիման սուբտոպրոպական մայրցամաքային է, միջին ջերմաստիճանը ամռանը +31 °C, ձմռանը մոտ 0 °C:

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ածուխի արդյունահանումՀարլան շրջանում (նահանգն Կենտուկի) 1946 թվական

2003 թվականի տվյալներով նահանգի ՀՆԱ-ն կազմել է 129 միլիարդ դոլլար։ Նահանգի կարևորագույն օգտակար հանածոներից են ածուխը, բնական գազը և նավթը։ Նահանգի արդյունաբերությունը կենտրոնացած է Օհայո գետի երկայնքով։ Առավել զարգացած են սննդամթերքի, տեքստիլ և ծխախոտային արտադրանքները, ինչպես նաև մեքենաշինական, գունավոր մետաղի շարժակազմի, մետաղների արտադրության, տրանսպորտային միջոցների, էլեկտրոնիկայի, կահույքի, կոշկեղենի, ալկոհոլային խմիչքների և քիմիական արդյունաբերության ձեռնարկությունների արտադրությունը։

Գյուղատնտեսության մեջ առաջատար դերը խաղողագործությունն է` ծխախոտի արտադրությունը (Կենտուկին Վիրջինիայից հետո ծխախոտի երկրորդ խոշորագույն արտադրողն է) կերային խոտեր, սոյա, եգիպտացորեն։ Անասնաբուծության մասնագիտացումը ձիաբուծություն է։ Ձիերի կենսաբազմազանությամբ Կենտուկին առաջինն է ԱՄՆ-ում։ Բացի այդ, նահանգը վեցերորդ տեղը զբաղեցնում է երկրում անասնապահությամբ։

Կենտուկին համարվում է բուրբբոնի` ամերիկյան եգիպտացորենի վիսկիի արտադրության հիմնական տարածք։ Կենտուկիում ամենախոշոր և ամենահայտնի նմուշներ են, որոնք արտադրում են բուրբոն։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 381