Դելավեր
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դելավեր (այլ կիրառումներ)
Դելավեր անգլ.՝ Delaware | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
Երկիր | ![]() | |||||
Մասն է | Մայրցամաքային նահանգներ և Հյուսիսատլանտյան նահանգներ | |||||
Հիմն | Our Delaware? | |||||
Կարգավիճակ | ԱՄՆ-ի նահանգ | |||||
Մտնում է | ԱՄՆ | |||||
Վարչկենտրոն | Դովեր | |||||
Ամենաբարձր կետ | Ebright Azimuth? | |||||
ԲԾՄ | 18 մետր | |||||
Օրենսդրական մարմին | Delaware General Assembly? | |||||
Դատական մարմին | Delaware Supreme Court? | |||||
Նահանգապետ | Ջեք Մարկել | |||||
Միության մուտք | դեկտեմբերի 7, 1787 | |||||
Բնակչություն | ▲989 948 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[1] (45 տեղ) | |||||
Տարածք | 6452 կմ² (49 տեղ) | |||||
![]() | ||||||
Հիմնադրված է | դեկտեմբերի 7, 1787 թ. | |||||
Սահմանակցում է | Նյու Ջերսի, Փենսիլվանիա և Մերիլենդ | |||||
Ժամային գոտի | EDT? և Ամերիկա/Նյու Յորք | |||||
Հապավում | DE[2] | |||||
Փոխարինեց | Delaware Colony? | |||||
ISO 3166-2 կոդ | US-DE | |||||
Անվանված է | Delaware Bay?[3] | |||||
Մականուն | The First State | |||||
Միության մուտք | դեկտեմբերի 7, 1787 | |||||
delaware.gov(անգլ.) |
Դելավեր (անգլերեն՝ Delaware), Դելավերը ԱՄՆ-ի 50 նահանգներից մեկն է։ ԱՄՆ-ի հյուսիս-արևելյան մասում։ Այն սահմաններ ունի Մերիլենդի հետ հարավում, հյուսիս-արևմուտքից Փենսիլվանիայի և արևելքից Նյու Ջերսիի և Ատլանտյան օվկիանոսի հետ։
Դելավերն զբաղեցնում է Դելմարվա թերակղզու հյուսիսարևելյան մասը։ Դա սահմաններով երկրորդ խոշորագույն և բնակչությամբ վեցերորդ խոշորագույն նահանգն է, բայց խիտ բնակեցված է։ Դելավերը բաժանված է երեք մասերի։ Նոր Քելսի շրջան, Քենթ շրջան և Սուսեշս շրջան։ Թեև հարավային երկու երկրները պատմականորեն հիմնականում գյուղատնտեսական բնույթ են կրում։
16-րդ դարում եվրոպական կողմը ուսումնասիրելուց առաջ Դելավերում բնակեցված էր բնիկ ամերիկացիների մի քանի խմբեր, այդ թվում ` հյուսիսում Լենապատը և հարավայինում Նանթիկոկենը։ Այն սկզբում գաղութացվել էր հոլանդական առևտրականների կողմից։ Դելավերն ամերիկյան հեղափոխության մասնակից 13 գաղութներից մեկն էր։ 1787 թվականի դեկտեմբերի 7-ին Դելավերն առաջին պետությունն էր, որը վավերացրեց Միացյալ Նահանգների Սահմանադրությունը և արդեն հայտնի էր որպես «Առաջին նահանգ»։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնիկ ամերիկացիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախքան Դելավերը բնակեցրած եվրոպացի գաղութատերերը, տարածքը անվանված էր Արևելյան Ալգոնսկյան ցեղերի անունով, որը հայտնի էր որպես Յունամի Լենապատ կամ Դելավեր, որն ապրում էր հիմնականում ափին և Նանտիկոկին, որը զբաղեցնում էր հարավային Դելմարվա թերակղզու մեծ մասը։
Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միացյալ Նահանգների մարդահամարի բյուրոն գնահատում է, որ 2016 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ Դելավերում բնակչությունը 952.065 մարդ է, որը ԱՄՆ-ի 2010 թվականի մարդահամարից հետո աճել է 6.0 %-ով։
Բնակչության դինամիկան ըստ տարեթվերի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1940- 266 505 մարդ
- 1950- 318 085 մարդ
- 1960- 446 292 մարդ
- 1970- 548 104 մարդ
- 1980- 594 338 մարդ
- 1990- 666 168 մարդ
- 2000- 783 600 մարդ
- 2010- 897 934 մարդ
Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դելավերի Դովեր քաղաքից քիչ հեռու է տեղակայված ԱՄՆ ռազմաօդայինբազան, որը ամենամեծերից է երկրում։ Բացի իր հիմնական գործառույթից, բազան նաև ժամանակավոր դիարան է ամերիկացի զինծառայողների և քաղաքական դեմքերի համար, որոնք մահացել են ծառայության ընթացքում։
Դելավերը մեծ ազդեցություն ունեցավ ԱՄՆ Սահմանադրության վերջնական տեքստի ձևակերպման վրա։ Հետևաբար, շատերը այն անվանում են Մեծ Դելավեր նահանգի Սահմանադրություն [4]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Delaware.gov – Պաշտոնական կայք
|
|
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 326)։ ![]() |