Jump to content

Դևկալիոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դևկալիոն (այլ կիրառումներ)
Դևկալիոն
Դևկալիոնի դիմանկարը կենսագրությունների Promptuarii Iconum Insigniorum ժողովածուից, 1553 թվական
ՏեսակՀին հունական դիցաբանության կերպար
Սեռարական
ՀայրՊրոմեթևս[1][2]
ՄայրԿլիմենե[3] և Axiothea?
Քույր/ԵղբայրՓեդրա
ԱմուսինՊյուրրա[2][3]
ԶավակներՀելլեն[3], Ամփիկտիոն, Ամփիկտիոն, Pandora?, Orestheus?, Thyia?, Melantho daughter of Deucalion?, Protogeneia?, Haemone?, Candybvs? և Պանդորա
 Deucalion Վիքիպահեստում

Դևկալիոն (հին հունարեն՝ Δευκαλίων), հին հունական դիցաբանության մեջ ջրհեղեղից հետո մարդկանց նախահայրը, ով միակն էր կնոջ հետ, որ փրկվել էր[4][5]։ Թեսսալական Փթիա քաղաքի թագավորը[4], Պրոմեթևսի և Կլիմենեի[5][6], կամ Պանդորայի[7][8] որդին, Պիրրայի՝ Էպիմեթևսի և Պանդորայի դստեր ամուսինը[4][9], Հելլենի հայրը։

Ջրհեղեղ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դևկալիոն և Պիրրա

Երբ Զևսը ոճրապարտության համար որոշել էր կործանել մարդկային ցեղը և երկրի վրա համաշխարհային ջրհեղեղ առաջացնել, Դևկալիոնը, Պրոմեթևսի խորհրդով, նավ է կառուցում, որի վրա մարդկանցից փրկվում են միայն ինքը և Պիրրան։ Իններորդ օրը Դևկալիոնի նավը կանգնում է Պառնասոսի գագաթին (որոշ տարբերակներում՝ թեսսալական Օթրիս լեռան վրա, Աթոս լեռան վրա[10], Էտնայի[11] վրա)։ Թեմիսի պատգամատունը Պառնասոսում Դևկալիոնի և Պիրրայի այն հարցին, թե ինչպես վերածնեն մարդկային ցեղը, պատասխանում է, որ նրանք պետք է ուսերի վրայով նետեն մոր ոսկորները։ Դևկալիոնը հասկանում է, որ քարերը Մայր երկրի ոսկորներն են[12]։ Դևկալիոնի նետած քարերը վերածվում են տղամարդկանց, իսկ Պիրրայի նետածները՝ կանանց։ Ըստ Բոտվիննիկի՝ Դևկալիոնի մասին առասպելը հավանաբար ունի արևելյան ծագում և տարածվել է Միջագետքից, որտեղ լայնորեն տարածվել էին զրույցներ ջրհեղեղի մասին[13]։

Դևկալիոնիդներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դևկալիոնի և Պիրրայի ժառանգներն են.

  • զավակներ՝ Հելլեն, Ամփիկտիոն, Օրեսթես, Պրոտոգենեա, Պանդորա II և Փիա,
  • թոռներ՝ Էոլոս, Էփլիոս, Դորոս, Գրեկուս, Մակեդոն, Մագնես, Կսութոս։
Հույների ծագումնաբանություն
 
 
 
Պրոմեթևս
 
Պանդորա
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Դևկալիոն
 
Պիրրա
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Հելլեն
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Դորոս
 
Կսութոս
 
Էոլոս
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Աքայոս
 
Իոն

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Любкер Ф. Prometheus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1109—1110.
  2. ↑ 2,0 2,1 Девкалион (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. X. — С. 247.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Любкер Ф. Deucalion (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 391.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Դևկալիոն
  5. ↑ 5,0 5,1 Դևկալիոն
  6. ↑ Դիոնսիոս Հալիկառնասցի. Римские древности I 17, 2
  7. ↑ Схолии к Аполлонию Родосскому. Аргонавтика III 1086 = Гесиод. Перечень женщин, фр.2 М.-У., видимо, ошибка
  8. ↑ Հունական դիցաբանություն. Պրոմեթևս
  9. ↑ Պանդորա
  10. ↑ Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.433
  11. ↑ Гигин. Мифы 153; Ильинская Л. С. Легенды и археология. Древнейшее Средиземноморье. М., 1988. С.18, по сицилийским авторам
  12. ↑ Օվիդիուս. Փոխակերպումներ I 381—415
  13. ↑ Մ. Բոտվիննիկ, Մ. Կոգան, Մ. Ռաբինովիչ, Բ. Սելեցկի. «Դիցաբանական բառարան», Երևան, 1985, էջ 59։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դևկալիոն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 1245593900 · Microsoft: 2778965938 · SUDOC: 028126858 · VIAF: 211768813, 532163756422734480004 · WorldCat VIAF: 211768813, 532163756422734480004
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դևկալիոն&oldid=7812470» էջից