Ատլաս (դիցաբանություն)

Ատլաս;
Տեսակ	տիտաններ
Դիցաբանություն	հունական
Սեռ	արական
Հունական գրաձև	Άτλας
Զբաղմունք	իր ուսերին է պահում երկնակամարը
Ծնվել է	Lua error in Մոդուլ:Wikidata/date at line 430: attempt to concatenate local 'result' (a nil value).
Հայր	Հապետոս
Մայր	Կլիմենե
Քույր/Եղբայր	Պրոմեթևս, Մենետիոս, Էպիմեթևս և Eumelus?
Ամուսին	Պլեյոնե և Aethra?
Կողակից	Հեսպերիդա
Զավակներ	Մերոպա, Hyas?, Taygete?, Մայա, Celaeno?, Կալիպսո, Alcyone?, Sterope?, Էլեկտրա, Հեսպեր, Ambrosia?, Cleeia?, Coronis?, Polyxo?, Aesyle?, Dioné?, Dione?, Հեսպերիդներ, Diomedes?, Eudora? և Maera?
Կապված հասկացողություններ	քարտեզների ժողովածուն
	Atlas (mythology) Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ատլաս (այլ կիրառումներ)

Ատլաս (հին հունարեն՝ Άτλας), տիտան, որն իր ուսերին պահում էր երկնակամարը. Հապետոսի և Կլիմենեի որդին, Պրոմեթևսի և Էպիմեթեսի եղբայրը, Պլեադաների, Հիադաների և Հեսպերուհիների հայրը։ Ըստ առասպելի, Ատլասը պարտավոր էր իր ուսերին պահել երկինքը՝ որպես պատիժ, աստվածների դեմ տիտանների պատերազմին մասնակցելու համար։

Հերակլեսի սխրանքներից մեկը կապված է Ատլասի մասին զրույցի հետ։ Ըստ հետագա մի առասպելի, Ատլասը եղել է Աֆրիկյան մի արքա, որը հրաժարվել է հյուրնկալելու Պերսևսին, որի համար էլ վերջինիս կողմից Մեդուսայի գլխի օգնությամբ, փոխարկվել է Ատլաս լեռան։ Ատլասի անունից ծագել է Ատլանտյան օվկիանոսի անվանումը։ Քարտեզների անդրանիկ ժողովածուների վրա Ատլասի պատկերումից ծագել է ատլաս անվանումը։ Ճարտարապետության մեջ ատլասներ կոչվում են տղամարդկանց այն արձանները, որոնք իրենց ուսերին պահում են ծածկը կամ սյունասրահը։ Ատլասի կերպարը հանդիպում է պոեզիայում։ Ատլաս ասում են քարտեզներին։

Առասպելաբանություն

Կիրառվել է անտիկ շրջանում (Զևսի տաճարը Ակրագասում՝ Ակրագանտ, այժմ Ագրիջենտո, Իտալիա, 5-րդ դար մեր թվարկությունից առաջ) և 17-րդ դարից մինչև 20-րդ դարի սկզբի ճարտարապետության մեջ (Թուլոնի ռատուշայի Ատլանտները, Ֆրանսիա, 1656-1657 թվականներին, քանդակագործ Պ. Պյուժե։ Լենինգրադի Նոր Էրմիտաժի սյունասրահի Ատլանտները, 1844-1849 թվականներին, քանդակագործ Ա. Ի. Տերեբենյով)։

Գառնիի հեթանոսական տաճարի (առաջին դար) հյուսիսային ճակատի աստիճանների երկու կողմում կան ատլանտը պատկերող բարձրաքանդակներ։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Любкер Ф. Atlas (ii) (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 181—182.
↑ Любкер Ф. Prometheus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1109—1110.

Աղբյուրներ

Դիցաբանական բառարան, «Լույս», Երևան, 1985, էջ 30–31։

Գրականություն

Origin of the term "Atlas" as a name for a collection of maps Արխիվացված 2020-07-26 Wayback Machine
Robert Graves, The Greek Myths, London: Penguin, 1955; Baltimore: Penguin. ISBN 0-14-001026-2
Smith, William; Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, London (1873). "Atlas"

Արտաքին հղումներ

Warburg Institute Iconographic Database Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine (ca 140 images of Atlas)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 654)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ատլաս (դիցաբանություն)» հոդվածին։

[_96e965317e0cf1dd-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Любкер Ф. Atlas (ii) (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 181—182.

[_7f67e6b4f5160c14-2] Любкер Ф. Prometheus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1109—1110.

[1]

[2]