Պիոս I (Հռոմի պապ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պիոս I
լատին․՝ Pius
 
Մասնագիտություն կաթոլիկ քահանա
Ծնունդ ոչ ուշ քան 140
Ակվիլեյա
Մահ 150-ականներ
Հռոմ, Հռոմեական կայսրություն
Թաղված է Հռոմի Սուրբ Պետրոս տաճար


Պիոս I (լատին․՝ Pius I, ոչ ուշ քան 140, Ակվիլեյա - 150-ականներ, Հռոմ, Հռոմեական կայսրություն), Հռոմի պապ 140-154 թվականներին[1] ըստ Annuario Pontificio գրքի։ Նրա պապությունը թվագրվում է նաև 142 կամ 146-157 կամ 161 թվականներին[2]

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համարվում է, որ Պիոսը ծնվել է հյուսիսային Իտալիայի Աքվիլեա քաղաքում, 1-ին դարում[3]։ Նրա հայրը՝ Ռուֆինուսը իտալացի է եղել[4], որն ըստ «Liber Pontificalis» գրքի նաև եղել է բնիկ աքվիլեացի[5]։

Ըստ 2-րդ դարի «Մուրատորյան Կանոնի»[6] և «Catalogus Liberianus» մանրանկարների[7] նա եղել է Հերմասի եղբայրը։ Հերմասը համարվում է «Հովիվը» երկի հեղինակը։

Վերջինս իրեն համարում էր նախկին ստրուկ։ Սա եզրահանգում է նրան, որ Հերմասն ու Պիոսը եղել են ազատ արձակված ստրուկներ։ Այնուամենայնիվ այն, որ Հերմասը իրեն ստրուկ էր անվանում, կարող էր նաև նշանակել, որ նա պատկանում էր ցածր պլեբեյական տոհմին[8]։

Հայրապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ կաթոլիկյան ավանդույթի սուրբ Պիոս I Պապը ղեկավարել է եկեղեցին 2-րդ դարի կեսին Անտոնինոս Պիոս և Մարկոս Ավրելիոս կայսրերի կառավարման ժամանակ[9]։ Նա համարվում է Պետրոս առաքյալի 9-րդ հետնորդը[1]։ Նա հրամանագրել է, որ Զատիկը պետք է պահվի միայն կիրակի օրը։ Չնայած նրան, որ պատվիրանը հրապարակվել է Liber Pontificalis գրքում[10], սակայն մինչև 6-րդ դարը այդ պատվիրանը մնացել է անկատար։ Նաև համարվում է, որ Պիոս I կառուցել է Հռոմի ամենահին եկեղեցիներից մեկը՝ Սանտա Պուդենցիանան։

Հուստինոս Փիլիսոփա նահատակը քրիստոնեական վարդապետություն էր սովորեցնում Հռոմում տեսականորեն Պիոս I հայրապետության ընթացքում, սակայն նրա նահատակությունը ցույց է տալիս, որ այդ ժամանակ Հռոմի Պապ չի եղել։ Հերետիկոսներ Վալենտինուսը, Կերդոնն ու Մարկիոնը այդ ժամանակահատվածում այցելել են Հռոմ։ Կաթոլիկ ջատագովները տեսնում են սա որպես Հռոմեական Աթոռի գերակայության փաստարկ 2-րդ դարի ընթացքում[10] Պիոս I հակադրվելով Վալենտինյաններին և գնոստիկներին, նրանց արտաքսում է[11]։

Կա որոշակի ենթադրություն, որ նա եղել է Հռոմի նահատակներից։ Ենթադրություն, որը հանդիպում է «Breviarium Romanum» գրքի վաղ հրատարակություններում։ Գլխավոր հռոմեական օրացույցի 1969 թվականի ուսումնասիրությունները վկայում են, որ հիմքեր չկան ենթադրելու, որ նա եղել է նահատակ[12], և ըստ այդմ «Martyrologium Romanum» գրքում Պիոս I ներառված չէ[13]։

Հիշատակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պիոս I օրը նշվում է հուլիսի 11-ին։ Քրիստոնեական օրացույցով այն նշվում է որպես նահատակի հիշատակության օր։ 1955 և 1960 թվականների գլխավոր հռոմեական օրացույցով տոնի խորհուրդը դարձել է «Հիշատակության օր»։ Չնայած նրան, որ այն այլեւս նշված չէ գլխավոր հռոմեական օրացույցի մեջ, Սուրբ Պիոսի օրը նշվում է ամենուր որպես հիշատակության տոն, քան դեռ որևէ այլ տոն չի նշանակվել այդ օրը[14]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Pope St. Pius I". newadvent.org. Վերցված է 2015-07-25.
  2. "Annuario Pontificio" (Libreria Editrice Vaticana, 2012 ISBN 978-88-209-8722-0), P. 8*
  3. "Lives of the Saints, For Every Day of the Year," edited by Rev. Hugo Hoever, S.O.Cist., Ph.D., New York: Catholic Book Publishing Co., 1955, p. 263 Jump up ^
  4. Platina, Anthony F. D'Elia (2008).Lives of the Popes: Antiquity, Volume 1. Harvard University Press. ISBN 0674028198.
  5. Ed. Duchesne, I, 132.
  6. Ed. Preuschen, "Analecta, 1," Tubingen, 1910.
  7. Ed. Duchesne, "Liber Pontificalis, I, 5."
  8. Catholic University of America (1967). New Catholic Encyclopedia, Volume 11. New York : McGraw-Hill. p. 393.
  9. "Lives of the Saints, For Every Day of the Year," p.263
  10. 10,0 10,1 "Lives of the Saints, For Every Day of the Year," p. 263
  11. "Dictionary of Saints" (First Image Books Edition, April 2005 ISBN 0-385-51520-0), p. 505
  12. Calendarium Romanum" (Libreria Editrice Vaticana, 1969), p. 129
  13. "Martyrologium Romanum" (Libreria Editrice Vaticana, 2001 ISBN 88-209-7210-7)
  14. General Instruction of the Roman Missal, 355 c

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • This article incorporates text from a publication now in the public domain: Herbermann, Charles, ed. (1913). "Pope St. Pius I". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton.
  • "Lives of the Saints, For Every Day of the Year," edited by Rev. Hugo Hoever, S.O.Cist., Ph.D., New York: Catholic Book Publishing Co., 1955, pp 511
Նախորդող
Հյուգենոս
Հռոմի պապ
Պիոս I

140 - 154
Հաջորդող
Անիկետոս