Պասքալիս I
| Պասքալիս I լատին․՝ Paschalis PP. I | |
 | |
| Մասնագիտություն | կաթոլիկ քահանա, գրող և Հռոմի Պապ |
|---|---|
| Ծնունդ | մոտ 775 Հռոմ, Պապական մարզ |
| Մահ | փետրվարի 11, 824[1] կամ 824[2] Հռոմ, Պապական մարզ |
Պասքալիս I (լատին․՝ Paschalis PP. I, իտալ.՝ Pasquale Massimi, կամ լատին․՝ Paschalis Maximus, մոտ 775, Հռոմ, Պապական մարզ - փետրվարի 11, 824[1] կամ 824[2], Հռոմ, Պապական մարզ), Հռոմի պապ, ով ղեկավարել է 817 թվականի հունվարի 25-ից մինչև 824 թվականի փետրվարի 11-ը։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պասքալիսը ծնվել է Հռոմում, արիստոկրատների ընտանիքում։ Երկար ժամանակ նա ծառայել է Սան Ստեֆանո Ռոտոնդո վանքում, մինչև որ ընտրվել է պապական գահին՝ պապ Ստեֆեն IV- ի մահվանից մեկ օր անց։ Պասքալիսը փորձեց միավորել աշխարհիկ և եկեղեցական իշխանությունը սեփական ձեռքերում և կտրուկ բացասական դիրքորոշում ցուցաբերեց Լուի Բ-ի նկատմամբ։
Հռոմի Պապի ընտրության որոշումը կայացվել էր առանց Լիբերիոսի կայսր Լուիի թույլտվության։ Պասքալիս I-ը գրեց կայսրին, որ պապի ընտրելու որոշումը կայացվել է առանց կայսրի համաձայնության, որպեսզի խուսափի պայքարից։ Պապը նույնիսկ մեղադրվում էր Լուի I- ի կողմնակիցների նկատմամբ խոշտանգումների կիրառման մեջ, սակայն նա հերքեց իր մեղքը։ Նամակը հանձնեց պապական լեգիոներ Ֆեոդորը ով վերադարձավ Pactum cum Pashali pontiff անունով փաստաթղթով, որում կայսրը շնորհավորում էր Պասքալիսին և, ճանաչելով նրա պապական ինքնիշխանությունը, երաշխավորում էր ապագա պապերի ազատ ընտրությունը[3]։ Այդ փաստաթուղթը հետագայում պատմաբանները քննադատության են ենթարկել և այն կեղծիք համարել, քանի որ Պասքալիսի հարաբերությունները կայսեր հետ երբեք ջերմ չեն եղել[4]։
Պասքալիսը ընդունել է Հռոմի հունական վանականներին, որոնք փախչում էին բյուզանդական կայսրությունում տիրող պատկերապաշտությունից և հրավիրեց արվեստագետներին զարդարելու Հռոմի տաճարները խճանկարով[3]։ Այս խճանկարների շնորհիվ նա վաղ միջնադարյան պապերից ամենահայտնիներից մեկն է։ Խճանկարում Պապը պատկերված է Սանտա Պրեսսեդե բազիլիկ եկեղեցիներում, Սանտա Մարիայի Դոմմիկայում և Սանտա Չեչիլիա ին Տրաստևերե, խճանկարներում։
823 թվականին Պասքալիս I-ը Հռոմում օծեց Լոթար I- ին որպես Իտալիայի թագավոր։ Լոթարը անմիջապես օգտվեց իր կարգավիճակից և դատավարության ընթացքում ստիպեց պապական կյուրին վերադարձնել Ֆարիֆայի ավետարանչի աշխարհիկ իշխանությունը։ Այնուհետև եղավ ապստամբություն։ Պապի ներգրավվածությունը կասկածվում էր ապստամբության մեջ, կայսրը՝ հետաքննելու համար, երկու հանձնարարականներ ուղարկեց։ Պասքալիսը հրաժարվեց ենթարկվել կայսերական դատարանի հեղինակությանը, սակայն նա երդում տվեց, որ ինքը չի մասնակցում ապստամբությանը։ Հանձնաժողովի անդամները վերադարձան Աախեն։ Շուտով Պասքալիս I մահացավ, բայց հռոմեական կուրիան հրաժարվեց նրան Սուրբ Պետրոսի տաճարում թաղելու պատվին արժանացնել և նրան թաղեցին Սանտա Պրասադայի տաճարում ուր պահպանվել էր իր մոր և Ֆյոդոր եպիսկոպոսի դիմանկարի խճանկարը[5]։
Կանոնակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հետագայում Պասքալիս I կանոնակարգվել է և նրա տոնը հռոմեական օրացույցով նշվել է սկսած 1963 թվականի մայիսի 14-ից, այժմ նշվում է փետրվարի 13-ին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Пасхалий». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Opera Omnia by Migne Patrologia Latina with analytical indexes
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պասքալիս I» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
