«Ջաջուռ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Կրկնվող մասերի հեռացում
No edit summary
Տող 70. Տող 70.
'''Ջաջուռ''', գյուղ [[Հայաստան]]ի [[Շիրակի մարզ]]ում, մարզկենտրոնից 12 կմ հյուսիս-արևելք։
'''Ջաջուռ''', գյուղ [[Հայաստան]]ի [[Շիրակի մարզ]]ում, մարզկենտրոնից 12 կմ հյուսիս-արևելք։


==Կլիմա==
== Պատմություն==
Գյուղը տեղադրված է Շիրակի լեռնաշղթայի արևմտյան ստորոտում` ծովի մակարդակից 1700մ բարձրության վրա: Ունի ցուրտ կլիմա, սակավ տեղումներ: Լինում են ուժեղ քամիներ, հաճախակի են մառախուղները և ձնաբքերը: Ամառը տաք է, համեմատաբար խոնավ: Տարեկան տեղումների քանակը 600-700 մմ: Բնական լանդշաֆտները սևահողային լեռնատափաստաններն են: Ունի [[Կրաքար|կրաքար]]ի, [[սև տուֆ]]ի պաշարներ,որոնք ունեն արդյունաբերական նշանակություն, կան նաև գորշ ածխի պաշարներ:


== Պատմություն==
Գտնվում է Գյումրիի տարածաշրջանում, մարզկենտրոնից գտնվում է 12կմ հեռավորության վրա:
Գտնվում է Գյումրիի տարածաշրջանում, մարզկենտրոնից գտնվում է 12կմ հեռավորության վրա:
Հիմնադրվել է [[1828]] թվականին։ [[1896]]-[[1898]]թ. կառուցվել է Ջաջուռի թունելը։ Նախկինում ունեցել է Ճաճուռ, Շատջուր անվանումները: Շաղիկ է վերանվանվել 1991 թ-ին:
Հիմնադրվել է [[1828]] թվականին։ [[1896]]-[[1898]]թ. կառուցվել է Ջաջուռի թունելը։ Նախկինում ունեցել է Ճաճուռ, Շատջուր անվանումները: Շաղիկ է վերանվանվել 1991 թ-ին:
Տող 115. Տող 117.


==Տնտեսություն==
==Տնտեսություն==

[[Պատկեր:Ջաջուռի ջրամբար.jpg|300px|աջից]]
[[Պատկեր:Ջաջուռի ջրամբար.jpg|300px|աջից]]
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ և բանջարաբուծությամբ:
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ և բանջարաբուծությամբ:
Ունի 103 տնտեսություն:
Ունի 103 տնտեսություն: Գյուղում կա՝ միջնակարգ դպրոց, մշակույթի տուն, գրադարան, պոլիկլինիկա, բուժկետ, կապի հանգույց,արհեստական ջրամբար։



== Գյուղատնտեսություն ==
== Գյուղատնտեսություն ==
Գյուղատնտեսության մասնագիտացման ուղղությունը [[երկրագործություն]]ն է: Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրեթե ամբողջությամբ օգտագործվում են որպես [[վարելահող]]եր` կազմելով 347հա: Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր, խոտհարքեր, արոտավայրեր` կազմելով համապատասխանաբար 70, 72, 1183 հեկտար: Մշակում են [[Հացահատիկային բույսեր|հացահատիկ]]ային, բանջարաբոստանային, [[կերային կուլտուրան]]եր, պտուղներ: Նախկինում համեմատաբար մեծ մակերես են զբաղեցրել շաքարի [[Ճակնդեղ|ճակնդեղ]]ի ցանքերը, որոնք կրճատվել են երկրաշարժի արդյունքում [[Սպիտակ]]ի գործարանի փլուզման պատճառով: Զբաղվում են նաև անասնապահությամբ, թռչնաբուծությամբ:


Գյուղատնտեսության մասնագիտացման ուղղությունը [[երկրագործություն]]ն է: Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրեթե ամբողջությամբ օգտագործվում են որպես [[վարելահող]]եր` կազմելով 347հա: Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր, խոտհարքեր, արոտավայրեր` կազմելով համապատասխանաբար 70, 72, 1183 հեկտար: Մշակում են [[Հացահատիկային բույսեր|հացահատիկ]]ային, բանջարաբոստանային, [[կերային կուլտուրան]]եր, պտուղներ: Նախկինում համեմատաբար մեծ մակերես են զբաղեցրել շաքարի [[Ճակնդեղ|ճակնդեղ]]ի ցանքերը, որոնք կրճատվել են երկրաշարժի արդյունքում [[Սպիտակ]]ի գործարանի փլուզման պատճառով: Զբաղվում են նաև անասնապահությամբ, թռչնաբուծությամբ:
Համայնքի հիմնախնդիրների մեջ կարևորվում են դպրոցական գույքի նորացումը, խմելու ջրագծերի վերանորոգումը, գյուղամիջյան ճանապարհների վերանորոգումը, գյուղատնտեսական մթերքի իրացումը, գազաֆիկացումը:
Համայնքի հիմնախնդիրների մեջ կարևորվում են դպրոցական գույքի նորացումը, խմելու ջրագծերի վերանորոգումը, գյուղամիջյան ճանապարհների վերանորոգումը, գյուղատնտեսական մթերքի իրացումը, գազաֆիկացումը:

==Կլիման==

Գյուղը տեղադրված է Շիրակի լեռնաշղթայի արևմտյան ստորոտում` ծովի մակարդակից 1700մ բարձրության վրա: Ունի ցուրտ կլիմա, սակավ տեղումներ: Լինում են ուժեղ քամիներ, հաճախակի են մառախուղները և ձնաբքերը: Ամառը տաք է, համեմատաբար խոնավ: Տարեկան տեղումների քանակը 600-700մմ: Բնական լանդշաֆտները սևահողային լեռնատափաստաններն են: Ունի [[Կրաքար|կրաքար]]ի, [[սև տուֆ]]ի պաշարներ,որոնք ունեն արդյունաբերական նշանակություն, կան նաև գորշ ածխի պաշարներ:





== Պատմամշակութային կառույցներ ==
== Պատմամշակութային կառույցներ ==
Տող 137. Տող 130.


Գյուղում կա [[XIII դար]]ի Սբ. Աստվածածին [[եկեղեցի]]:
Գյուղում կա [[XIII դար]]ի Սբ. Աստվածածին [[եկեղեցի]]:
Գյուղը զգալի տուժել է 1988 թ-ի դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժից:
Գյուղը զգալի տուժել է 1988 թ.-ի դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժից:


== Հայտնի մարդիկ ==
== Հայտնի մարդիկ ==
Ջաջուռ գյուղում ծնվել են նկարիչ [[Մինաս Ավետիսյան]]ը և բանաստեղծ [[Աշոտ Ավդալյան]]ը։
Ջաջուռ գյուղում ծնվել են նկարիչ [[Մինաս Ավետիսյան]]ը և բանաստեղծ [[Աշոտ Ավդալյան]]ը։

== Պատմամշակութային կառույցներ ==
Գյուղում կա՝ միջնակարգ դպրոց, մշակույթի տուն, գրադարան, պոլիկլինիկա, բուժկետ, կապի հանգույց, արհեստական ջրամբար։


== Տես նաև ==
== Տես նաև ==
Տող 153. Տող 149.
* Ունի դպրոց՝ 250 աշակերտական տեղով (146 աշակերտ)
* Ունի դպրոց՝ 250 աշակերտական տեղով (146 աշակերտ)
* Ունի Բուժկետ <ref>[http://www.caa.am/arm/lg.php?section=COMMUNITIES&id=721 Հայաստանի համայնքների միություն, Ջաջուռ, Շիրակ]</ref>
* Ունի Բուժկետ <ref>[http://www.caa.am/arm/lg.php?section=COMMUNITIES&id=721 Հայաստանի համայնքների միություն, Ջաջուռ, Շիրակ]</ref>

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}


== Արտաքին հղումներ ==
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://ecs-gyumri.narod.ru/ash/location.html Տարածաշրջանի քարտեզ]
* [http://ecs-gyumri.narod.ru/ash/location.html Տարածաշրջանի քարտեզ]
*[http://shirak.gov.am/about-communities/669/]
*[http://shirak.gov.am/about-communities/669/]

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}


{{Շիրակի մարզ}}
{{Շիրակի մարզ}}

08:57, 31 Մայիսի 2014-ի տարբերակ

Գյուղ
Ջաջուռ
Ջաջուռ գյուղը
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՇիրակի
Հիմնադրված է1828 թ.
Մակերես2478 կմ²
ԲԾՄ1700 մ
Կլիմայի տեսակլեռնային
Պաշտոնական լեզուհայերեն
Բնակչություն972[1] մարդ (2012)
Ազգային կազմհայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Հեռախոսային կոդ+374 312 [2]
Փոստային ինդեքս2114
Ջաջուռ (Հայաստան)##
Ջաջուռ (Հայաստան)
Մինասի հոր՝ Կարապետ Ավետիսյանի գերեզմանը Ջաջուռի գերեզմանատանը

Ջաջուռ, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում, մարզկենտրոնից 12 կմ հյուսիս-արևելք։

Կլիմա

Գյուղը տեղադրված է Շիրակի լեռնաշղթայի արևմտյան ստորոտում` ծովի մակարդակից 1700մ բարձրության վրա: Ունի ցուրտ կլիմա, սակավ տեղումներ: Լինում են ուժեղ քամիներ, հաճախակի են մառախուղները և ձնաբքերը: Ամառը տաք է, համեմատաբար խոնավ: Տարեկան տեղումների քանակը 600-700 մմ: Բնական լանդշաֆտները սևահողային լեռնատափաստաններն են: Ունի կրաքարի, սև տուֆի պաշարներ,որոնք ունեն արդյունաբերական նշանակություն, կան նաև գորշ ածխի պաշարներ:

Պատմություն

Գտնվում է Գյումրիի տարածաշրջանում, մարզկենտրոնից գտնվում է 12կմ հեռավորության վրա: Հիմնադրվել է 1828 թվականին։ 1896-1898թ. կառուցվել է Ջաջուռի թունելը։ Նախկինում ունեցել է Ճաճուռ, Շատջուր անվանումները: Շաղիկ է վերանվանվել 1991 թ-ին:

Գյուղում գործում է Մինաս Ավետիսյանի տուն–թանգարանը Ջաջուռում։ 1988 թվականի երկրաշարժից գյուղը հիմնովին ավերվեց, զոհվեցին 3 ուսուցիչ և 6 աշակերտ։ Քանդվեց նաև տուն–թանգարանը, որը վերաբացվեց 2005թ.–ին։ Ջաջուռի միջնակարգ դպրոցը կրում է Մինաս Ավետիսյանի անունը։

Բնակչություն

Նախնիները 1828 թ.-ին գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի Մուշ, Կարս, Էրզրում, Խնուս բնակավայրերից։

Ըստ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների համայնքը 2013 թ-ի հունվարի 1-ի դրությամբ ունեցել է 712 մարդ: Սեռային կազմում տղամարդիկ կազմում են 49%, կանայք` 51%: Տարիքային խմբերը բաշխված են հետևյալ կերպ.

  • մինչաշխատունակներ` 20%
  • աշխատունակներ` 56%
  • հետաշխատունակներ` 24%

Ջաջուռի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[3]

Տարի 1831 1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2004
Բնակիչ 486 1517 797 1092 815 887 742 563 824 886

Տնտեսություն

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ և բանջարաբուծությամբ: Ունի 103 տնտեսություն:

Գյուղատնտեսություն

Գյուղատնտեսության մասնագիտացման ուղղությունը երկրագործությունն է: Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրեթե ամբողջությամբ օգտագործվում են որպես վարելահողեր` կազմելով 347հա: Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր, խոտհարքեր, արոտավայրեր` կազմելով համապատասխանաբար 70, 72, 1183 հեկտար: Մշակում են հացահատիկային, բանջարաբոստանային, կերային կուլտուրաներ, պտուղներ: Նախկինում համեմատաբար մեծ մակերես են զբաղեցրել շաքարի ճակնդեղի ցանքերը, որոնք կրճատվել են երկրաշարժի արդյունքում Սպիտակի գործարանի փլուզման պատճառով: Զբաղվում են նաև անասնապահությամբ, թռչնաբուծությամբ:

Համայնքի հիմնախնդիրների մեջ կարևորվում են դպրոցական գույքի նորացումը, խմելու ջրագծերի վերանորոգումը, գյուղամիջյան ճանապարհների վերանորոգումը, գյուղատնտեսական մթերքի իրացումը, գազաֆիկացումը:

Պատմամշակութային կառույցներ

Ջաջուռում կա 19-րդ դարի գերեզմանոց և 20-րդ դարի կիսակառույց եկեղեցի։

Գյուղում կա XIII դարի Սբ. Աստվածածին եկեղեցի: Գյուղը զգալի տուժել է 1988 թ.-ի դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժից:

Հայտնի մարդիկ

Ջաջուռ գյուղում ծնվել են նկարիչ Մինաս Ավետիսյանը և բանաստեղծ Աշոտ Ավդալյանը։

Պատմամշակութային կառույցներ

Գյուղում կա՝ միջնակարգ դպրոց, մշակույթի տուն, գրադարան, պոլիկլինիկա, բուժկետ, կապի հանգույց, արհեստական ջրամբար։

Տես նաև

Տեղեկություններ

  • Հեռավորությունը Երևանից՝ 145 կմ
  • Հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 15 կմ
  • Բնակչության զբաղմունքը՝ հողագործություն և անասնապահություն
  • Ապահովվածությունը խմելու և ոռոգման ջրով՝ 90% խմելու ջուր, 100% ոռոգման ջուր
  • Ունի դպրոց՝ 250 աշակերտական տեղով (146 աշակերտ)
  • Ունի Բուժկետ [4]

Արտաքին հղումներ

Ծանոթագրություններ

  1. ԱՎԾ տվյալներ
  2. http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm
  3. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 168» (PDF). Վերցված է 2014 Մայիսի 8-ին.
  4. Հայաստանի համայնքների միություն, Ջաջուռ, Շիրակ