Պորտալ:Արագածոտն
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ներածություն
Արագածոտնը Հայաստանի մարզերից մեկն է: Մարզկենտրոնը Աշտարակ քաղաքն է: Տարածքը՝ 2753 կմ2, բնակչությունը՝ 141 հազար մարդ: ՀՀ մարզերի շարքում տարածքի մեծությամբ միջին տեղ է գրավում, իսկ բնակչության թվով գերազանցում է միայն Վայոց ձորի և Տավուշի մարզերին: Մարզն ունի 3 քաղաք՝
Ընտրյալ հոդված
Օշականի ճակատամարտ, ճակատամարտ հայ-ռուսական և պարսկական զորքերի միջև 1827 թ-ի օգոստոսի 17-ին: Ճակատամարտն ավարտվեց հայ-ռուսական զորքերի հաղթանակով:1827 թ. գարնանը Երմոլովին փոխարինած գեներալ Պասկևիչի գլխավորությամբ վերսկսվեցին պատերազմական գործողությունները: Ապրիլի սկզբին ռուսական բանակի առաջապահ զորամասը շարժվեց դեպի Երևան և նույն ամսվա կեսերին առանց դիմադրության գրավեց Էջմիածինը: Շուտով անձնատուր եղավ նաև Նախիջևանի խանը: Արաքսի ափին գտնվող Աբասաբադ բերդը գրավելու համար կատաղի մարտերում պարսիկները ջախջախիչ պարտություն կրեցին:Խախտելով զինադադարը պարսկական զորքերը թագաժառանք Աբաս-Միրզայի գլխավորությամբ, օգոստոսի 4-ին գետանցել են Արաքսը,նպատակ ունենալով գրավել Էջմիածինը, ոչնչացնել գեներալ-լեյտենանտ Ա. Կրասովսկու զորամասը,հարձակվել Թիֆլիս-Ելիզավետպոլ-Ղարաբաղ ուղղությամբ, կանխելով գեներալ Պասկևիչի առաջխաղացումը Թավրիզ: Օգոստոսի 6-ին պարսկական բանակը գրավում է Աշտարակը, բանակում Քասաղ գետի ափերին: Օգոստոսի 15-ին` պաշարում և հրետակոծում են Էջմիածինը: Օգոստոսի 16-ի երեկոյան Կրասովսկին 3 հազարանոց զորախմբով և 12 թնդանոթով Ապարանի սարահարթից շարժվում է դեպի Էջմիածին: Ճակատամարտը սկսվել է առավոտյան ժամը 8-ին Օշականից 2 վերստ հեռավորության վրա,Էջմիածին տանող ճանապարհի վրա` Քասաղի կիրճում: Օգտվելով ուժերի նպաստավոր դասավորությունից, Աբաս-Միրզան փորձել է շրջապատել և ոչնչացնել կիրճում գտնվող ռուսական զորախումբը: Սակայն, սրընթաց հարձակումով ճեղքելով հակառակորդի գերակշիռ ուժերի պատնեշը,ռուսական զորքը դուրս է գալիս Քասաղի կիրճից և շարժվում դեպի Էջմիածին: Սկսված սվինամարտի ժամանակ ռուսական զորքին օգնության են հասել Էջմիածնի գումարտակը և հայ կամավորները: Մարտում իրենց մեծ ավանդով նշանավորվել են 39-րդ և 40-րդ եգերական գնդերը:
Ճակատամարտի վճռական պահին հմուտ թնդանոթաձիգ Հակոբ Հարությունյանը,որին բռնի զորակոչել էին պարսիկները, անգլիական ծանր թնդանոթով թիկունքից ռմբակոծել է պարսկական դիրքերը: Ռուսական զորախումբը օգտվելով թշնամու ակատում առաջացած խուապից ճեղքել է պարսկական զորաշղթան և մտել Էջմիածին: Ճակատամարտն ավարտվել է ժամը 17-ին: Հակոբ Հարությունյանը փորձել է փախչել, սակայն նրան պարսիկները բռնել և հրեշավոր խոշտանգումների են ենթարկել. հանել են աչքերը, կտրել են ականջները, կրունկները, շրթունքները և նետել դիակներ մեջ: Հերոսը ուշքի գալով կարողացել է հասնել Էջմիածին:[1]
Ընտրյալ վայր
Քարի լիճ, Արագած լեռան լանջին գտնվող լճակ։ Բարձրությունը ծովի մակերևույթից 3207 մ է, հայելու մակերեսը 0,12 կմ²։ Բյուրականից Քարի լիճ երթևեկելի ճանապարհ կա, իսկ արևելյան ափին օդերևութաբանական կայան է տեղակայված, կազմակերպված է հանգստի գոտի։
Քարի լիճը գտնվում է Արագած լեռան վրա. բացարձակ բարձրությունը՝ 3207 մ, հայելու մակերեսը՝ 0,12 կմ2, խորությունը՝ 9 մ։ Առաջացել է սառցե գոյացություններից։ Լիճը երկարատև շրջապատված է լինում ձյունով, ինչի պատճառով ջուրը բավականին սառն է մնում։ Քարի լճի արևմտյան ափից սկիզբ է առնում Արքաշեն գետը։
Լճի հարավային ափին է գտնվում Առաջնային տիեզերական ճառագայթների գրանցման ու հետազոտման կայանը, որը 1942 թ. հիմնել են Արտեմ Ալիխանյան և Աբրահամ Ալիխանով եղբայրները։
Ընտրյալ անձ
Ներսես Ե Աշտարակեցի, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս (1843-1857 թթ.), ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ։ Հաջորդել է Հովհաննես Ը Կարբեցուն: Իսկական անունն է Թորոս Հարությունի Շահազիզյան։ Ծնվել է 1770 թ-ի փետրվարի 13-ին Աշտարակում, սովորել է Էջմիածնի ժառանգավորաց դպրոցում և ստացել հոգևոր կոչում։1808 թ. նա դառնում է նորաստեղծ Սինոդի անդամ և ազդեցիկ դիրք գրավում Էջմիածնի հոգևորականության մեջ։Ապա գործուն մասնակցություն է ունենում 1804-1813 թթ. ռուս-պարսկական և 1806-1812 թթ. ռուս-թուրքական պատերազմներին` նպաստելով Մայր աթոռի հետ ցարական կառավարության քաղաքական կապերի ամրապնդմանը։
Ստեղծվելիք հոդվածներ
Գիտե՞ք դուք արդյոք
- Արագածոտնի մարզը Հայաստանի Հանրապետության այն 4 մարզերից է, որ սահմանակից է Թուրքիային:
- Արագածոտնի մարզում է հանգչում Հայ գրերի գյուրտարար Մեսրոպ Մաշտոցը :
- Արագածոտնի մարզով է հոսում Քասաղ գետը:
- Արագածոտնի մարզում են գտնվում Հայոց այբուբենին նվիրված մի շարք հուշարձաններ՝ Օշական-Աշտարակ խճուղու գիրք հիշեցնող հուշակոթողը,Ապարանի Հայոց տառերը և Օշականի Սուրբ Մ. Մաշտոց եկեղեցու բակում գտնվող տառ-խաչքարերը:
- Արագածոտնի մարզում է գտնվում Բյուրականի աստղադիտարանը,որը հիմնել է Վիկտոր Համբարձումյանը:
Ընտրյալ պատկեր
Կատեգորիաներ
Ինչպե՞ս կարող եմ ես օգնել
կաղապարում եղած հոդվածները։
Նորություններ
- Օշականի Ա, Շահնաբադյանի անվան ժող. պարերի համույթը մեկնել է Թուրքմենստան շրջագայությունների:
- Արագածոտնի մարզպետարանը հայտարարում է մրցույթ՝ ՀՀ Արագածոտնի մարզի մուտքի խորհրդանիշի նախագծի մրցույթ: Մրցույթին մասնակցել ցանկացող ճարտարապետներն ու քանդակագործները իրենց նախագծերը (60x40 ձևաչափի մեջ) կարող են ներկայացնել մինչև 2013 թ. սեպտեմբերի 1-ը:
Մանրամասների համար դիմել ՀՀ Արագածոտնի մարզպետարանի քաղաքաշինության վարչություն: Հեռախոս՝ 0232-3-37-74:
- Աշտարակ քաղաքում կկառուցվի Նոր Հալեպ թաղամասը սիրիահայ փախստականների համար:
- Արագածոտնից յոթնամյա Արսեն Դավթյանը Մոնտենեգրոյում կմասնակցի Եվրոպայի պատանիների եւ աղջիկների շախմատի առաջնությանը
- Արագածոտնի 12 ընտանիք կպայքարի ,,Լավագույն մարզական ընտանիք,, մրցանակի համար
Քարտեզ
Քույր պորտալներ
Արագածոտնը թեմաներում
| |||||||||||||||||||||