«Տրիպոլի»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
| Տող 64. | Տող 64. | ||
}} |
}} |
||
'''Տրիպոլի''' ([[Արաբերեն]]։طرابلس الغرب, ''Տարաբուլուս էլ Գարբ''<ref>Инструкция по передаче на картах географических названий арабских стран. — М.: Наука, 1966. — С. 28. {{ref-ru}}</ref>) , [[Լիբիա]]յի մայրաքաղաքն է։ Գտնվում է [[Միջերկրական ծով]]ի ափին։ Ըստ [[2007]] թվականի մարդահամարի ունի 1 780 000 բնակիչ։ |
|||
'''Տրիպոլին''' ([[Արաբերեն]]։طرابلس الغرب) [[Լիբիա]]յի մայրաքաղաքն է։ |
|||
== Արդյունաբերություն == |
|||
Տրիպոլին երկրի առևտրական և ֆինանսական գլխավոր կենտրոնն է։ Նավահանգիստ է, ավտոճանապարհների հանգույց։ Ունի միջազգային օդանավակայան։ Տրիպոլիում կենտրոնացած է Լիբիայի արդյունաբերական ձեռնարկությունների մոտ 3/4-ը։ Զարգացած է սննդի, տեքստիլ, կաշվի արդյունաբերությունը, նավթավերամշակումը, տնայնագործական արհեստագործությունը, ձկնորսությունը։ Կա Ջէկ։ Տրիպոլիում անցկացվում է ամենամյա միջազգային տոնավաճառ։ |
|||
== Գիտություն և կրթություն == |
|||
Ունի համալսարան, փոստային կապերի և հեռուստահաղորդակցման ինստիտուտ, կիրառական արվեստի և արհեստների դըպրոց, մի շարք գիտական ընկերություններ, եգիպտական մշակույթի կենտրոն, պետական գրադարան, թանգարաններ, թատրոններ։ Պահպանվել են հռոմեական և բյուզանդական ժամանակների ճարտարապետական հուշարձաններ, մզկիթներ։ |
|||
== Պատմական ակնարկ == |
|||
{{Լիբիա-անավարտ}} |
|||
Հիմնել են [[փյունիկեցիներ]]ը մ․ թ․ ա․ I հազարամյակի 1-ին կեսին՝ Էա անունով։ [[Հույներ]]ը Էան Աաբրաթա և Լեպտիս Մագնա գաղութների հետ անվանել են Տրիպոլիս (նշանակել է «երեք քաղաք»), սակայն Տրիպոլի անվանումը պահ պանվել է նաե Էայի համար։ [[Մ. թ. ա. 105]]-ին նվաճել են հռոմեացիները, [[5-րդ դար]]ում՝ վանդալները, [[6-րդ դար|6]]–[[7-րդ դար]]երում գտնվել է [[Բյուզանդիա]]յի, VII դարից՝ Արաբական խալիֆայության, 1551-1911 թվականներին՝ Օսման, կայսրության կազմում։ 1911-ի հոկտեմբերին գրավել են իտալական զորքերը (մինչև 1943 թվականը, երբ Տրիպոլին գրավել են անգլիական զորքերը)։ Մինչև Լիբիայի անկախության հռչակումը (1951) Տրիպոլին ազգային-ազատագրական պայքարի կենտրոններից էր։ 1951 թվականի դեկտեմբերից 1969 թվականի սեպտեմբերի 1-ը Լիբիայի թագավորության մայրաքաղաքներից էր, [[1969]] թվականի սեպտեմբերի 1-ից՝ Լիբիայի Հանրապետության մայրաքաղաքը։ |
|||
1986 թվականին ԱՄՆ մեղադրել է ահաբեկչությանը սատարելու մեջ և ԱՄՆ օդային ուժերը ռմբակոծել են Տրիպոլին և [[Բենգազի]]ն, թեև Մալթան զգուշացրել էր Լիբիային մոտեցող օդանավների մասին, բայց քաղաքները չեն կարողացել որևէ կերպ դիմակայել։ [[2003]] թվականին [[ՄԱԿ]]-ի պատժամիջոցները Լիբիայից հանվել են, և Տրիպոլիի նավահանգստի բեռնափոխադրումները կտրուկ աճել են, որն էլ ազդել է քաղաքի տնտեսական աճին։ |
|||
2011 թվականի օգոստոսին քաղաքում ծավալվել են ռազմական գործողություններ [[Լիբիայի ազգային անցումային խորհրդ]]ի և [[Մուամմար Կադդաֆի]]ի զորքերի միջև։ |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
{{ՀՍՀ|հոդված=Տրիպոլի|հատոր=12|էջ=105|url=https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_12.djvu/105}} |
|||
{{Աֆրիկյան երկրների մայրաքաղաքներ}} |
{{Աֆրիկյան երկրների մայրաքաղաքներ}} |
||
19:43, 22 Նոյեմբերի 2015-ի տարբերակ
- Լիբանանի քաղաք Տրիպոլիի համար տեսնել Տրիպոլի, Լիբանան
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Տրիպոլի | |||
| طرابلس | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Լիբիա | ||
| Ենթարկում | Մայրաքաղաք | ||
| Հիմնադրված է | մ.թ.ա. 7-րդ դար թ. | ||
| Մակերես | 400 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 81 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | արաբերեն | ||
| Խոսվող լեզուներ | արաբերեն | ||
| Բնակչություն | 1 780 000 մարդ (2007) | ||
| Ժամային գոտի | UTC+2 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +218 218 | ||
| Պաշտոնական կայք | tripoli.info | ||
| |||
Տրիպոլի (Արաբերեն։طرابلس الغرب, Տարաբուլուս էլ Գարբ[1]) , Լիբիայի մայրաքաղաքն է։ Գտնվում է Միջերկրական ծովի ափին։ Ըստ 2007 թվականի մարդահամարի ունի 1 780 000 բնակիչ։
Արդյունաբերություն
Տրիպոլին երկրի առևտրական և ֆինանսական գլխավոր կենտրոնն է։ Նավահանգիստ է, ավտոճանապարհների հանգույց։ Ունի միջազգային օդանավակայան։ Տրիպոլիում կենտրոնացած է Լիբիայի արդյունաբերական ձեռնարկությունների մոտ 3/4-ը։ Զարգացած է սննդի, տեքստիլ, կաշվի արդյունաբերությունը, նավթավերամշակումը, տնայնագործական արհեստագործությունը, ձկնորսությունը։ Կա Ջէկ։ Տրիպոլիում անցկացվում է ամենամյա միջազգային տոնավաճառ։
Գիտություն և կրթություն
Ունի համալսարան, փոստային կապերի և հեռուստահաղորդակցման ինստիտուտ, կիրառական արվեստի և արհեստների դըպրոց, մի շարք գիտական ընկերություններ, եգիպտական մշակույթի կենտրոն, պետական գրադարան, թանգարաններ, թատրոններ։ Պահպանվել են հռոմեական և բյուզանդական ժամանակների ճարտարապետական հուշարձաններ, մզկիթներ։
Պատմական ակնարկ
Հիմնել են փյունիկեցիները մ․ թ․ ա․ I հազարամյակի 1-ին կեսին՝ Էա անունով։ Հույները Էան Աաբրաթա և Լեպտիս Մագնա գաղութների հետ անվանել են Տրիպոլիս (նշանակել է «երեք քաղաք»), սակայն Տրիպոլի անվանումը պահ պանվել է նաե Էայի համար։ Մ. թ. ա. 105-ին նվաճել են հռոմեացիները, 5-րդ դարում՝ վանդալները, 6–7-րդ դարերում գտնվել է Բյուզանդիայի, VII դարից՝ Արաբական խալիֆայության, 1551-1911 թվականներին՝ Օսման, կայսրության կազմում։ 1911-ի հոկտեմբերին գրավել են իտալական զորքերը (մինչև 1943 թվականը, երբ Տրիպոլին գրավել են անգլիական զորքերը)։ Մինչև Լիբիայի անկախության հռչակումը (1951) Տրիպոլին ազգային-ազատագրական պայքարի կենտրոններից էր։ 1951 թվականի դեկտեմբերից 1969 թվականի սեպտեմբերի 1-ը Լիբիայի թագավորության մայրաքաղաքներից էր, 1969 թվականի սեպտեմբերի 1-ից՝ Լիբիայի Հանրապետության մայրաքաղաքը։
1986 թվականին ԱՄՆ մեղադրել է ահաբեկչությանը սատարելու մեջ և ԱՄՆ օդային ուժերը ռմբակոծել են Տրիպոլին և Բենգազին, թեև Մալթան զգուշացրել էր Լիբիային մոտեցող օդանավների մասին, բայց քաղաքները չեն կարողացել որևէ կերպ դիմակայել։ 2003 թվականին ՄԱԿ-ի պատժամիջոցները Լիբիայից հանվել են, և Տրիպոլիի նավահանգստի բեռնափոխադրումները կտրուկ աճել են, որն էլ ազդել է քաղաքի տնտեսական աճին։
2011 թվականի օգոստոսին քաղաքում ծավալվել են ռազմական գործողություններ Լիբիայի ազգային անցումային խորհրդի և Մուամմար Կադդաֆիի զորքերի միջև։
Ծանոթագրություններ
- ↑ Инструкция по передаче на картах географических названий арабских стран. — М.: Наука, 1966. — С. 28. (ռուս.)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանի «Տրիպոլի» հոդվածից (հ․ 12, էջ 105 )։ 
|
| ||||||||||||||