Կոմորյան կղզիներ
Union des Comores Udzima wa Komori (Կոմորերեն) الاتحاد القمري Union of the Comoros |
||||
---|---|---|---|---|
|
||||
Նշանաբան՝ "Unité – Solidarité – Développement" (French) Միություն, համերաշխություն, զարգացում |
||||
Ազգային օրհներգ՝ Udzima wa ya Masiwa (կոմորերեն) "Մեծ կղզիների միություն" |
||||
|
||||
Մայրաքաղաք և ամենամեծ քաղաք | Մորոնի | |||
Պետական լեզուներ | Կոմորերեն Արաբերեն Ֆրանսերեն |
|||
Կառավարում | Ֆեդերատիվ հանրապետություն | |||
- | նախագահ | Իկիլիդիու Դհոինինե | ||
- | Վարչապետ | Ֆուհադ Մոհադջի Մուհամեդ Ալի Սոհիդ Նուրդինե Բուրհանե |
||
Անկախություն | ||||
- | Ֆրանսիայից | Հուլիսի 6, 1975 թ. | ||
Բնակչություն | ||||
- | 2010 նախահաշիվը | 798.000 (163-րդ) | ||
ՀՆԱ (ԳՀ) | 2010 գնահատում | |||
- | Ընդհանուր | $800 միլիոն[1] | ||
- | Մեկ շնչի հաշվով | $1,202[1] | ||
ՀՆԱ (անվանական) | 2010 գնահատում | |||
- | Ընդհանուր | $534 միլիոն[1] | ||
- | Մեկ շնչի հաշվով | $802[1] | ||
ՄՆԶԻ (2007) | 0,576 (միջին) (139-րդ) | |||
Արժույթ | Կոմորյան Ֆրանկ (KMF) | |||
Ժամային գոտի | Արլ Աֆրիկայի ժամային գոտի (ՀԿԺ+3) | |||
- | Ամռանը (DST) | Չհետազոտված (ՀԿԺ+3) | ||
Ազգային դոմեն | .km | |||
Հեռախոսային կոդ | ++269 |
Կոմորյան կղզիներ (արաբ.՝جزر القمر), կղզի-պետություն, գտնվում է Հնդկական օվկիանոսում՝ Աֆրիկայի և Մադագասկարի միջև՝ համանուն կղզիների վրա։ Կղզիներն ունեն հրաբխային ծագում, մակերևույթը լեռնային է, կան գործող հրաբուխներ։ Ափերը շրջապատված են բուստային խութերով։
Անվանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հույն աշխարհագրագետ Պտղոմեոսը Աֆրիկայի արևելյան ափի մոտ հիշատակում է Ore Selenaie ― «Լուսնային լեռներ»․ լատիներեն թարգմանությամբ՝ montes Lunae, արաբերեն՝ Ջեբել Էլ-Կամո։ Այդ անվանումները, որոնք կապված են Լուսնի (արաբ․՝ կամր ― «լուսին») պաշտամունքի հետ, արտացոլվել են կղզիների ժամանակակից անվանման մեջ («Լուսանային կղզիներ»)[2]։
Կղզիները հայտնաբերել է հոլանդացի ծովագնաց Կոռնելիս Հաուտմանը 1598 թվականին։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1841 թվականին ֆրանսիացիները զավթել են Մայոտա (այժմ՝ Մահորի) կղզին, իսկ 1888-1906 թվականներին՝ մյուս կղզիները, և դարձրել գաղութ։ 1975 թվականի հուլիսի 6-ին հռչակվել է անկախ պետություն։ Սակայն Ֆրանսիան ճանաչեց կղզիներից միայն երեքի՝ Գրանդ Կոմորի (այժմ՝ Նժաջիզա), Անժուանի (այժմ՝ Նզվանի) և Մոհելի (այժմ՝ Մվալի) անկախությունը, և իր ձեռքում պահեց Մայոտա կղզին։
Աշխարհագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գտնվում է Հնդկական օվկիանոսում՝ Աֆրիկայի ու Մադագասկարի միջև՝ համանուն կղզիների վրա։ Տարածքը 2236 կմ² է։ Կղզիներն ունեն հրաբխային ծագում, մակերևույթը լեռնային է, կան գործող հրաբուխներ։ Երկրի ամենաբարձր կետն ու գործող հրաբուխը Կատալա (2361մ) լեռն է։ Ափերը շրջապատված են բուստային խութերով։
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կլիման արևադարձային է՝ շոգ ու խոնավ։ Բարձրադիր գոտիները ծածկված են մշտադալար անտառներով, ցածրադիր գոտիները՝ սավաննաներով և թփուտներով։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բնակչության թիվը 752 հազ․ մարդ (2010 թ․)։ Բնակչության միջին խտություն՝ 336,3 մարդ։ Կյանքի միջին տևողությունը՝ 65,2 տարի։ Ազգային կազմը՝ մալգաշներ, աֆրիկյան բանտու լեզվաընտանիքի ժողովուրդներ, արաբներ և այլք։ Ուրբանիզացման մակարդակը 33%։ Պետական լեզուն՝ ֆրանսերեն, արաբերեն, կոմորերեն։
Պետական կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կոմորյան կղզիներն անդամակցում է ՄԱԿ–ին, ԱՄՀ–ին, ԱՄԿ–ին։ Պետական կարգը՝ դաշնային հանրապետություն։ Պետության ղեկավարն նախագահն է։ Բաժանվում է 3 ինքնավար շրջանի։ Մայրաքաղաքը՝ Մորոնի (44 հազ․ մարդ)։ Քաղաքական կուսակցություններն են՝ Առաջադիմություն կոմորյան միություն, Բարեփոխումների և դեմոկրատիայի շարժում։
Տնտեսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Տնտեսության հիմքը գյուղատնտեսությունն է։ Մշակում են եթերայուղատու (արտադրությամբ աշխարհում առաջինն է) և համեմունքային մշակաբույսեր, բրինձ, շաքարեղեգ։ Զարգացած են անասնապահությունն ու ձկնորսությունը։ Արտահանում են վանիլ, մեխակ, սուրճ։ Ներմուծում է նավթամթերք, պողպատ, կոշիկ, հագուստ, կաթնամթերք, բրինձ և այլն։ Առևտրական գլխավոր գործընկերներն են՝ Ֆրանսիա, ԱՄՆ, Բրազիլիա, Բահրեյն, Քենիա, Բոտսվանա, ՀԱՀ։ ՀՆԱ–ն՝ մեկ շնչի հաշվով 1660 ԱՄՆ դոլար։ Ազգային արժույթը՝ կոմորյան ֆրանկ (KMF)։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոմորյան կղզիներ» հոդվածին։ |
|
|
- Երկրներ այբբենական կարգով
- Կղզիներ այբբենական կարգով
- Հնդկական օվկիանոսի կղզիներ
- Կղզի պետություններ
- ՄԱԿ-ի անդամ երկրներ
- Աֆրիկյան միության անդամ երկրներ
- Կոմորյան Կղզիներ
- Ֆրանսախոս երկրներ
- Արաբական Լիգայի անդամ երկրներ
- Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության անդամ երկրներ
- Հնդկական օվկիանոսի կղզի պետություններ
- Անավարտ հոդվածներ աշխարհագրության մասին