Կղզի

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կղզի (այլ կիրառումներ)

Կիպրոս կղզին

Խաղաղ օվկիանոսի ամենամեծ կղզիները

Կղզի, բոլոր չորս կողմերից ջրով շրջապատված ցամաքի կտոր։ Կղզիներն առաջանում են երկրակազմական պրոցեսների ընթացքում։ Կան պետություններ, որոնք կազմված են բացառապես կղզիներից (Ինդոնեզիա, Ֆիլիպիններ և այլն)։ Երկրագնդի ամենամեծ կղզին Գրենլանդիան է՝ 2.1 միլիոն կմ² տարածքով։

Տեսակներ

Տարբերակումը մայրցամաքներից

Չկա կոնկրետ չափանիշ, որով կարելի է առանձնացնել կղզին մայրցամաքից կամ էլ կղզյակից։

Երկրաբանական առումով լայնորեն ընդունված տարբերություն կա կղզիների և մայրցամաքների միջև։ Կղզին ջրով շրջապատված հողատարածք է։ Մայրցամաքները նույնպես շրջապատված են ջրով, բայց քանի որ դրանք շատ մեծ են, դրանք կղզիներ չեն համարվում։

Մայրցամաքային կղզիներ

Մայրցամաքային կղզիները պարզապես մայրցամաքի չընկղմված մասեր են, որոնք ամբողջությամբ շրջապատված են ջրով։

Օվկիանոսային կղզիներ

Օվկիանոսային կղզիները կղզիներ են, որոնք չեն ընկած մայրցամաքների վրա։ Մեծամասնությունը հրաբխային ծագում ունի։ Մի քանի օվկիանոսային կղզիներ, որոնք հրաբխային չեն, տեկտոնական ծագում ունեն։

30 000 կմ²-ից մեծ տարածք ունեցող կղզիներ

№	Կղզու անուն	Տարածք (կմ²)	Երկիր
1	Գրենլանդիա	2 175 600	Դանիա
2	Նոր Գվինեա	790 000	Ինդոնեզիա և Պապուա Նոր Գվինեա
3	Կալիմանտան (Բորնեո)	737 500	Բրունեյ, Ինդոնեզիա, Մալայզիա
4	Մադագասկար	587 041	Մադագասկար
5	Բաֆինի երկիր	507 451	Կանադա
6	Սումատրա	425 000	Ինդոնեզիա
7	Հոնսյու	227 414	Ճապոնիա
8	Մեծ Բրիտանիա	229 946	Մեծ Բրիտանիա
9	Վիկտորիա	217 291	Կանադա
10	Էլսմիր	196 236	Կանադա
11	Սուլավեսի (կղզի)	174 600	Ինդոնեզիա
12	Հարավային կղզի	150 737	Նոր Զելանդիա
13	Ճավա	126 700	Ինդոնեզիա
14	Հյուսիսային կղզի	114 050	Նոր Զելանդիա
15	Նյուֆաունդլենդ	108 860	Կանադա
16	Կուբա	105 007	Կուբա
17	Լուսոն	104 688	Ֆիլիպիններ
18	Իսլանդիա	102 828	Իսլանդիա
19	Մինդանաո	94 630	Ֆիլիպիններ
20	Իռլանդիա	84 406	Մեծ Բրիտանիա և Իռլանդիա
21	Հոկայդո	78 073	Ճապոնիա
22	Սախալին	76 400	Ռուսաստան
23	Հայիթի	74 700	Հայիթի և Դոմինիկյան Հանրապետություն
24	Բանքս	70 028	Կանադա
25	Շրի Լանկա	65 268	Շրի Լանկա
26	Թասմանիա	60 637	Ավստրալիա
27	Դևոն	55 247	Կանադա
28	Հյուսիսային կղզի, Նոր Երկիր	48 904	Ռուսաստան
29	Հրո Երկիր	47 992	Արգենտինա և Չիլի
30	Ալեքսանդր I-ի երկիր	43 200	Անտարկտիդա
31	Աքսել Հեյբերգ	43 178	Կանադա
32	Մելվիլ	42 149	Կանադա
33	Սաութհեմփթոն	41 214	Կանադա
34	Մարաժո	40 100	Բրազիլիա
35	Շպիցբերգեն	39 044	Նորվեգիա
36	Կյուսյու	36 555	Ճապոնիա
37	Նոր Բրիտանիա	36 514	Պապուա Նոր Գվինեա
38	Թայվան	35 801	Չինաստանի Հանրապետություն
39	Հայնան	33 572	Չինաստան
40	Ուելսի արքայազնի կղզի	33 339	Կանադա
41	Հարավային կղզի	33 275	Ռուսաստան
42	Վանկուվեր	31 285	Կանադա
43	Թիմոր	30 777	Արևելյան Թիմոր և Ինդոնեզիա

Վիքիբառարան

Ընթերցե՛ք «կղզի» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 487)։