Հարավային կղզի (Նոր Զելանդիա)

Հարավային կղզի
Տեսակ	կղզի
Մայրցամաք	Օվկիանիա
Երկիր	Նոր Զելանդիա
Վարչատարածք	Նոր Զելանդիա
Ամենաբարձր կետ	Կուկի լեռ
Մակերես	150 437 կմ²
Մասն է	Նոր Զելանդիա
Աշխարհագրական տեղադրություն	Նոր Զելանդիա
Ջրլիցի ափին	Թասմանյան ծով
Անվանված է	հարավ

Հարավային կղզի (անգլ.՝ South Island, մաորի՝ Te Wai-pounamu, Տե-Վաի-Պոունամու, 1840-ական թվականներին նաև Նոր Մանսթեր), Նոր Զելանդիայի ամենամեծ կղզին (ըստ մեծության՝ երկրորդը Հյուսիսային կղզին է)։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կղզու մակերեսը 150 437կմ² է^[2]։ Ըստ իր մեծության՝ աշխարհի 12-րդ կղզին է։

Կուկի նեղուց՝ նեղուց, որը Հարավային և Հյուսիսային կղզիները բաժանում է իրարից։

Հարավային կղզու երկաթգծային քարտեզ (ներառյալ՝ չգործողները)

Արևմտյան ափի երկայնքով ձգվում է Հարավային Ալպեր լեռնաշղթան։ Այստեղ է գտնվում ձյունապատ Կուկի լեռը, որը Նոր Զելանդիայի ամենաբարձր կետն է (3724 մ)։ Այս կղզու 18 պիկերը 3000 մետրից ավելի բարձրություն ունեն։ Լեռներում հաշվվում է 360 սառցադաշտ, որոնցից խոշորագույնները Թասմանի, Ֆրանց-Իոսիֆի, Ֆոքսի սառցադաշտերն են։ Պլեյստոցենային սառցե դարաշրջանում սառցադաշտերը մեծ հզորություն ունեին, անընդհատ գահավիժում էին դեպի Քենթբերիսկի հարթավայր և զբաղեցնում էին ժամանակակից Օտագո պրովինցիայի հարավի զգալի մասը։ Այս շրջաններին բնորոշ են U-աձև հովիտները, խիստ մասնատված ռելիեֆը և սառը լճերը, որոնք ձգվածձև ունեն (Տե-Անաու, Մանապոուրի, Ուակատիպու և Հավեա)։ Այստեղ է գտնվում նաև Նոր Զելանդիայի ամենաբարձր ջրվեժներից մեկը՝ Սազերլենդը, որն ունի 580 մ բարձրություն։

Այստեղ տեղակայված են այնպիսի էնդեմիկ տեսակների արեալներ, ինչպիսին է կեա (Nestor notabilis) թութակը։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականի տվյալների համաձայն՝ այստեղ բնակվում է 1 038 600 մարդ, որը կազմում է ողջ Նոր Զելանդիայի բնակչության մոտավորապես 24 %-ը։ Ամենախոշոր քաղաքները Քրայստչերչը և Դանիդինն են։