Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր կանանց ցանկ
Նոբելյան մրցանակակիր կանանց ցանկ, կանանց անվանացանկ, ովքեր արժանացել են Նոբելյան մրցանակի (այդ թվում՝ տնտեսագիտության բնագավառում)։
Նոբելյան մրցանակները ամեն տարի հանձնում են Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիան, Կարոլինյան ինստիտուտը և Նորվեգական նոբելյան կոմիտեն։ Մրցանակը շնորհվում է այն անձանց, ովքեր էական ներդրում են ունենում քիմիայի, ֆիզիկայի, գրականության, խաղաղության ամրապնդման, ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության բնագավառում[1]։
Մրցանակը ստեղծվել է 1895 թվականին Ալֆրեդ Նոբելի կամքով․ նա նշում էր, որ մրցանակների գումարը պետք է լինի Նոբելյան հիմնադրամի տնօրինության տակ։ Եվս մեկ մրցանակ՝ տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակը, ստեղծվել է 1968 թվականին Շվեդիայի կենտրոնական բանկի կողմից և շնորհվում է տնտեսագիտության բնագավառում ունեցած էական ներդրման համար[2]։ Յուրաքանչյուր մրցանակ շնորհվում է համապատասխան կոմիտեի կողմից. Շվեդիայի թագավորական ակադեմիան մրցանակներ է շնորհում ֆիզիկայի, քիմիայի և տնտեսագիտության բնագավառում, Կարոլինյան ինստիտուտը՝ ֆիզիոլոգիայի և բժշկության, իսկ նորվեգական նոբելյան կոմիտեն շնորհում է խաղաղության մրցանակները[3]։ Մրցանակակիրները ստանում են կրծքանշան, դիպլոմ և դրամական խրախուսանք, որը փոփոխվում է տարիների ընթացքում[2]։ 1901 թվականին Նոբելյան առաջին մրցանակակիրներին շնորհվել է 150 782 շվեդական կրոն, որը 2007 թվականի դեկտեմբերին կազմել է 7 731 004 շվեդական կրոն։ 2008 թվականին հաղթողների մրցանակը կազմել է 10 000 000 շվեդական կրոն[4]։ Մրցանակները շնորհվում են Ստոկհոլմի ամենամյա տոնակատարության ժամանակ՝ դեկտեմբերի 10-ին՝ Նոբելի մահվան տարելիցի օրը։
Մինչև 2012 թվականի սկիզբը Նոբելյան մրցանակը և տնտեսագիտության բնագավառում նոբելյան մրցանակը շնորհվել են 549 անգամ՝ 23 անգամ կազմակերպություններին և 830 անգամ՝ մարդկանց։ Նոբելյան 826 մրցանակակիրներից (չորսը՝ երկու անգամ), 43-ը կին է[5]։ Ընդ որում, առաջին կին մրցանակակիրը՝ Մարի Կյուրին, մրցանակին արժանացել է երկու անգամ՝ 1903 թվականին ֆիզիկայի (ամուսնու՝ Պիեռ Կյուրիի և Անրի Բեքերելի հետ համատեղ), իսկ 1911 թվականին՝ քիմիայի բնագավառում։ Աղջիկը՝ Իրեն Կյուրին, ևս 1935 թվականին քիմիայի բնագավառում արժանացել է նոբելյան մրցանակի։ Կանանց պարգևատրմամբ ռեկորդային էր[6] 2009 թվականը, երբ միանգամից հինգ կին արժանացավ Նոբելյան մրցանակի, այդ թվում՝ տնտեսագիտության բնագավառում առաջին կին մրցանակակիրը՝ Էլինոր Օսթրոմը[7]։ 2014 թվականին խաղաղության նոբելյան մրցանակի արժանացավ 17-ամյա Մալալա Յուսուֆզայը՝ դառնալով նոբելյան մրցանակի պատմության մեջ ամենաերիտասարդ մրցանակակիրը[8]։
Մրցանակակիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Տարեթիվ | Լուսանկար | Մրցանակակիր | Տարիքը, երբ շնորհվել է մրցանակը | Երկիր | Բնագավառ | Հիմնավորում |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1903 | 
|
Մարի Կյուրի (1867-1934) (Պիեռ Կյուրիի և Անրի Բեքերելի հետ համատեղ) |
36 |  Ֆրանսիա
|
ֆիզիկա | «ռադիոակտիվ երևույթների ուսումնասիրության բնագավառում էական ներդրման համար»[9] |
| 1905 | 
|
Բերտա ֆոն Զուտներ (1843-1914) | 62 | .svg){kind=small} Ավստրո-Հունգարիա
|
խաղաղության Նոբելյան մրցանակ | շվեյցարական «Խաղաղության միջազգային բյուրո» կազմակերպության պատվավոր նախագահ, «Կորչի՛ զենքը» վեպի հեղինակ[10] |
| 1909 | 
|
Սելմա Լագերլյոֆ (1858-1940) | 51 |  Շվեդիա
|
գրականություն | «նրա ստեղծագործությունները բնութագրող ազնիվ իդեալիզմի, վառ երևակայության և հոգևոր ընկալման համար»[11] |
| 1911 |
|
Մարի Կյուրի (1867-1934) | 44 | Ֆրանսիա
|
քիմիա | «ռադիումի և պոլոնիումի հայտնաբերման համար»[12] |
| 1926 | 
|
Գրացիա Դելեդա (1871-1936) | 55 | .svg){kind=small} Իտալիա
|
գրականություն | «ի նշան նրա իդեալականորեն ոգեշնչող գրքերի, որոնք յուրահատուկ պարզությամբ ներկայացնում են կյանքը նրա հայրենի կղզում, խորությամբ և ապրումակցմամբ լուծում մարդկային խնդիրները»[13] |
| 1928 | 
|
Սիգրիդ Ունսեթ (1882-1949) | 46 |  Նորվեգիա
|
գրականություն | «գլխավորապես միջնադարում Հյուսիսի կյանքը յուրահատուկ կերպով ներկայացնելու համար»[14] |
| 1931 | 
|
Ջեյն Ադամս (1860-1935) (Նիկոլաս Բատլերի հետ համատեղ) |
71 | .svg){kind=small} ԱՄՆ
|
խաղաղության Նոբելյան մրցանակ | սոցիոլոգ, «Women's International League for Peace and Freedom» կազմակերպության նախագահ[15] |
| 1935 | 
|
Իրեն Կյուրի (1897-1956) (Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիի հետ համատեղ) |
38 | Ֆրանսիա
|
քիմիա | «նոր ռադիոակտիվ տարրերի սինթեզման համար»[16] |
| 1938 | 
|
Պեռլ Բակ (1892-1973) | 46 | ԱՄՆ
|
գրականություն | «Չինաստանի քրիստոնեական կյանքի վառ և իրապես էպիկական ներկայացման և կենսագրական գլուխգործոցների համար»[17] |
| 1945 | .jpg)
|
Գաբրիելա Միստրալ (1889-1957) | 56 |  Չիլի
|
գրականություն | «ի նշան նրա լիրիկական պոեզիայի, որը, ներշնչվելով բուռն զգացմունքներով, ամբողջ Լատինական Ամերիկայի համար նրա անունը դարձրել է իդեալիստական ձգտումների խորհրդանիշ»[18] |
| 1946 | 
|
Էմիլի Գրին Բոլչ (1867-1961) (Ջոն Մոտի հետ համատեղ) |
79 | ԱՄՆ
|
խաղաղության Նոբելյան մրցանակ | պատմության և սոցիոլոգիայի նախկին պրոֆեսոր, «Women's International League for Peace and Freedom» կազմակերպության միջազգային պատվավոր նախագահ[19] |
| 1947 | 
|
Գերտի Կորի (1896-1957) (Կարլ Կորիի և Բերնարդո Ուսայի հետ համատեղ) |
51 | ԱՄՆ
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «գլիկոգենի կատալիտիկ կոնվերսիայի կուրսի բացահայտման համար»[20] |
| 1963 | 
|
Մարիա Գյոպերտ-Մայեր (1906-1972) (Հանս Ենսենի և Յուջին Վիգների հետ համատեղ) |
57 |  ԱՄՆ
|
ֆիզիկա | «միջուկի թաղանթի կառուցվածքին վերաբերող բացահայտման համար»[21] |
| 1964 | Դորոտի Կրոուֆուտ-Հոջքին (1910-1994) | 54 | .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն
|
քիմիա | «կենսաքիմիական կարևոր նյութերի կառուցվածքում ռենտգենյան մեթոդների կիրառության համար»[22] | |
| 1966 | 
|
Նելլի Զաքս (1891-1970) (Շմուել Ագնոնի հետ համատեղ) |
75 | Շվեդիա
|
գրականություն | «Իսրայելի ճակատագիրը մեկնաբանող լիրիկական և դրամատիկական ստեղծագործությունների համար»[23] |
| 1976 | 
|
Բեթի Ուիլյամս (ծնվ. 1943) (Մեյրիդ Կորիգանի հետ համատեղ) |
32 | Միացյալ Թագավորություն
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | Հյուսիսային Իռլանդիայի խաղաղության համար շարժման (անգլ.՝ Northern Ireland Peace Movement) (ավելի ուշ վերանվանվեց «Խաղաղ մարդկանց հանրություն», անգլ.՝ Community of Peace People) հիմնադիրներ[24] |
|
Մեյրիդ Կորիգան (ծնվ. 1944) (Բեթի Ուիլյամսի հետ համատեղ) |
33 | Միացյալ Թագավորություն
| |||
| 1977 | 
|
Ռոզալին Սասմեն Յալոու (1921—2011) (Ռոժե Գիյմենի և Էնդրյու Շալիի հետ համատեղ) |
56 | ԱՄՆ
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «պեպտիդային հորմոնների ռադիոիմունային վերլուծության մշակման համար»[25] |
| 1979 | 
|
Մայր Թերեզա (1910-1997) | 69 |  Հնդկաստան
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | «Congregatio Sororum Missionarium Caritatis» (ռուս.՝ «Сестры Миссионерки Любви») և Կալկաթայի լիդեր[26] |
| 1982 | 
|
Ալվա Մյուրդալ (1902-1986) (Ալֆոնսո Գարսիա Ռոբլեսի հետ համատեղ) |
80 | Շվեդիա
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | նախկին նախարար, դիվանագետ, գրող[27] |
| 1983 | _shown_in_her_laboratory_in_1947.jpg)
|
Բարբարա Մաք-Կլինտոկ (1902-1992) | 81 | ԱՄՆ
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «տրանսպոզոնների հայտագործման համար»[28] |
| 1986 | 
|
Ռիտա Լևի-Մոնտալչինի (1909-2012) (Սթենլի Կոենի հետ համատեղ) |
77 |  Իտալիա
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «նյարդերի աճի գործոնի հայտնաբերման համար»[29] |
| 1988 | 
|
Գերտրուդ Էլայոն (1918-1999) (Ջեյմս Բլեքի և Ջորջ Հիթչինգսի հետ համատեղ) |
70 | ԱՄՆ
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «դեղերի ընդունման կարևորագույն սկզբունքների բացահայտման համար»[30] |
| 1991 | 
|
Նադին Գորդիմեր (ծնվ. 1923) | 68 | .svg){kind=small} Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն
|
գրականություն | «նրա անկրկնելի գրավոր էպոսի համար, Ալֆրեդ Նոբելի խոսքերով՝ ողջ մարդկությանը շատ մեծ օգուտ տալու համար»[31] |
|
Աուն Սան Սու Չժի (ծնվ. 1945) | 46 | .svg){kind=small} Մյանմա
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | «ի նշան ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների համար մղած պայքարի»[32] | |
| 1992 | 
|
Ռիգոբերտա Մենչու (ծնվ. 1959) | 33 |  Գվատեմալա
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | «սոցիալական արդարությանն ու էթնո-մշակութային հաշտեցմանն ուղղված աշխատանքների համար»[33] |
| 1993 | 
|
Թոնի Մորիսոն (ծնվ. 1931) | 62 | ԱՄՆ
|
գրականություն | «նրան, ով վեպերում աչքի է ընկնում հեռատեսությամբ և պոետիկությամբ, կյանք է տալիս ամերիկյան իրականության կարևորագույն կողմերին»[34] |
| 1995 | 
|
Քրիստինա Նյուսլայան-Վոլհարդ (ծնվ. 1942) (Էդվարդ Լյուիսի և Էրիկ Վիշաուսի հետ համատեղ) |
53 |  Գերմանիա
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «վաղ սաղմնային զարգացման գենետիկ վերահսկողության վերաբերյալ բացահայտումների համար»[35] |
| 1996 | 
|
Վիսլավա Շիմբորսկա (1923-2012) | 73 |  Լեհաստան
|
գրականություն | «այն պոեզիայի համար, որը թույլ է տալիս պատմական և կենսաբանական համատեքստին հեգնական ճշտությամբ ի հայտ գալ մարդկային իրականության պատառիկներում[36] |
| 1997 | 
|
Ջոդի Ուիլյամս (ծնվ. 1950) (Հակահետևակային արկերի դեմ միջազգային շարժման հետ համատեղ) |
47 | ԱՄՆ
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | «հակահետևակային արկերի վնասազերծմանն ու արգելմանն ուղղված աշխատանքի համար»[37] |
| 2003 | 
|
Շիրին Էբադի (ծնվ. 1947) | 56 |  Իրան
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | «ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների պաշտպանության ջանքերի համար, հիմնականում ուշադրությունը կենտրոնացրել է կանանց և երեխաների իրավունքների պաշտպանության վրա»[38] |
| 2004 | 
|
Էլֆրիդե Ելինեկ (ծնվ. 1946) | 64 |  Ավստրիա
|
գրականություն | «նրա վեպերի և պիեսների հերոսների ու հակահերոսների երաժշտականության համար, որը յուրահատուկ ձևով վերհանում է հասարակական կլիշեի և իշխանություններին ենթարկվելու անհեթեթությունը»[39] |
|
Վանգարի Մաատաի (1940-2011) | 58 |  Քենիա
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | «կայուն զարգացման, ժողովրդավարության և խաղաղության մեջ ներդրման համար»[40] | |
|
Լինդա Բակ (ծնվ. 1947) (Ռիչարդ Աքսելի հետ համատեղ) |
57 | ԱՄՆ
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «հոտառական համակարգի ոլորտում բացահայտումների համար»[41] | |
| 2007 | .jpg)
|
Դորիս Լեսինգ (1919-2013) | 88 | Միացյալ Թագավորություն
|
գրականություն | «այն մասին, որ սկեպտիցիզմով, կրակով և հեռատեսությամբ հագեցած կանացի փորձը մասնատված քաղաքակրթությունը ենթարկում է վերահսկողության»[42] |
| 2008 | 
|
Ֆրանսուազա Բարրե-Սինուսի (ծնվ. 1947) (Հարալդ զուր Հաուսենի և Լյուկ Մոնտանիեի հետ համատեղ) |
61 | Ֆրանսիա
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «մարդու իմունային անբավարարության վիրուսի բացահայտման համար»[43] |
| 2009 | 
|
Էլիզաբեթ Բլեքբորն (ծնվ. 1948) (Քերոլ Գրեյդերի և Ջեկ Շոստակի հետ համատեղ) |
56 |  Ավստրալիա, ԱՄՆ
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «քրոմոսոմը թելոմերով պաշտպանելու մեխանիզմների և թելոմերազ ֆերմենտի բացահայտման համար»[44] |
|
Քերոլ Գրեյդեր (ծնվ. 1961) (Էլիզաբեթ Բլեքբորնի և Ջեկ Շոստակի հետ համատեղ) |
48 | ԱՄՆ
| |||
|
Ադա Յոնաթ (ծնվ. 1939) (Վենկատրաման Ռամակրիշնանի և Թոմաս Ստեյցի հետ համատեղ) |
61 |  Իսրայել
|
քիմիա | «ռիբոսոմի կառուցվածքի և գործառույթների ուսումնասիրության համար»[45] | |
|
Հերտա Մյուլլեր (ծնվ. 1953) | 56 |  Ռումինիա, Գերմանիա
|
գրականություն | «նրան, ով իր պոեզիայի կենտրոնացվածությամբ և արձակի անկեղծությամբ ստեղծում է թշվառների տեսարանը»[46] | |
|
Էլինոր Օսթրոմ (1933-2012) (Օլիվեր Ուիլյամսոնի հետ համատեղ) |
76 | ԱՄՆ
|
տնտեսագիտություն | «տնտեսական կազմակերպությունների ոլորտի ուսումնասիրությունների համար»[47] | |
| 2011 | 
|
Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆ (ծնվ. 1938) (Լեյմա Գբովիի և Տավակուլ Կարմանի հետ համատեղ) |
73 |  Լիբերիա
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | «կանանց իրավունքների և անվտանգության համար մղած պայքարի և խաղաղաստեղծ գործունեության համար»[48] |
|
Լեյմա Գբովի (ծնվ. 1972) (Տավակուլ Կարմանի և Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆի հետ համատեղ) |
39 | Լիբերիա
| |||
|
Տավակուլ Կարման (ծնվ. 1979) (Լեյմա Գբովիի և Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆի հետ համատեղ) |
32 |  Եմեն
| |||
| 2013 | .jpg)
|
Ալիս Մանրո (ծնվ. 1931) | 82 |  Կանադա
|
գրականություն | «ժամանակակից պատմվածքի վարպետին»[49] |
| 2014 | 
|
Մալալա Յուսուֆզայ (ծնվ. 1997) (Քայլաշ Սատյարտխիի հետ համատեղ) | 17 |  Պակիստան
|
խաղաղության նոբելյան մրցանակ | «ի նշան երեխաների և երիտասարդների նկատմամբ բռնության դեմ և բոլոր երեխաների կրթության իրավունքի համար պայաքարելու»[50] |
|
Մեյ-Բրիթ Մոզեր (ծնվ. 1963) (Ջոն Օ’Կիֆի և Էդվարդ Մոզերի հետ համատեղ) | 51 | Նորվեգիա
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «ուղեղում տարածության մեջ կողմնորոշվելու համար պատասխանատու բջիջների համակարգի բացահայտման համար»[51] | |
| 2015 | 
|
Տու Յույու (ծնվ. 1930) (Ուիլյամ Քեմփբելի և Սատոսի Օմուրայի հետ համատեղ)) | 84 |  Չինաստան
|
ֆիզիոլոգիա և բժշկություն | «մալարիայի բուժման նոր եղանակների ոլորտում բացահայտումների համար»[52] |
|
Սվետլանա Ալեքսիևիչ (ծնվ. 1948) | 67 |  Բելառուս
|
գրականություն | «նրա բազմաձայն ստեղծագործության համար»[53] |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Alfred Nobel – he Man Behind the Nobel Prize». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «The Nobel Prize». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «The Nobel Prize Awarders». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ Денежный эквивалент Нобелевской премии. Справка
- ↑ «Nobel Laureates Facts». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ РИА Новости, 2.10.2009: Среди Нобелевских лауреатов 2009 года рекордно много женщин
- ↑ «Российская газета», 12.10.2009: Впервые нобелевским лауреатом по экономике стала женщина
- ↑ «Malala Yousafzai becomes youngest-ever Nobel Prize winner». The Express Tribune. 2014 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
- ↑ «Nobel Peace Physics 1903». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1905». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1909». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1911». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1926». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1928». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1931». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1935». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1938». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1945». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1946». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 1947». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «The Nobel Prize in Physics 1963». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1964». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1966». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1976». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 1977». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1979». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1982». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 1983». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 1986». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 1988». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1991». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1991». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1992». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1993». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 1995». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 1996». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 1997». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 2003». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 2004». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 2004». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 2007». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Chemistry 2009». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Literature 2009». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
- ↑ «Nobel Prize in Economics 2009». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize 2011». Нобелевский фонд. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
- ↑ «The Nobel Prize in Literature 2013» (PDF). Нобелевский фонд. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
- ↑ «The Nobel Peace Prize 2014». www.nobelprize.org. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
- ↑ «The 2014 Nobel Prize in Physiology or Medicine. Press Release». Нобелевский комитет. 6 октября 2014. Վերցված է 6 октября 2014-ին.
- ↑ «Youyou Tu - Facts». Nobel Media AB. 2015. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 25-ին.
- ↑ «The Nobel Prize in Literature 2015». www.nobelprize.org. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Նոբելյան կին մրցանակակիրների ցանկը Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)
- Så ratade Akademien kvinnorna(շվեդ.)
| ||||||||||||||||||||||||||||||
 |
Այս հոդվածն ընտրվել է Հայերեն Վիքիպեդիայի՝ 2017 թվականի դեկտեմբերի 30-ի օրվա հոդված: |