Վանգարի Մաատաի
Վանգարի Մաատաի | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | ապրիլի 1, 1940[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Նիերի, Բրիտանական Քենիա, Բրիտանական կայսրություն |
Մահացել է | սեպտեմբերի 25, 2011[1][2][3][…] (71 տարեկան) |
Մահվան վայր | Նայրոբի, Նայրոբի (շրջան), Քենիա |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() |
Ազգություն | Kikuyu? |
Կրոն | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի |
Կրթություն | Loreto High School, Limuru?, Benedictine College?, Փիթսբուրգի համալսարան (1966), Գիսենի համալսարան, Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան և Նայրոբիի համալսարան (1971) |
Գիտական աստիճան | գիտության բակալավր (1964), գիտության մագիստր (հունվար 1966) և փիլիսոփայության դոկտոր[4] (1971) |
Մասնագիտություն | կենսաբան, ուսուցչուհի, անասնաբույժ, քաղաքական գործիչ, բնապահպան և քաղաքական ակտիվիստ |
Աշխատավայր | Եյլի համալսարան |
Ամուսին | Mwangi Mathai? |
Զբաղեցրած պաշտոններ | Minister of Environment of Kenya? և Member of the National Assembly? |
Կուսակցություն | Mazingira Green Party of Kenya? |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Անդամություն | Alpha Kappa Alpha և Նոբելյան կանանց նախաձեռնություն[19] |
Երեխաներ | Wanjira Mathai? |
![]() |
Վանգարի Մաատաի (անգլ.՝ Wangari Maathai, ապրիլի 1, 1940[1][2][3][…], Նիերի, Բրիտանական Քենիա, Բրիտանական կայսրություն - սեպտեմբերի 25, 2011[1][2][3][…], Նայրոբի, Նայրոբի (շրջան), Քենիա), քենիացի հասարակական գործիչ, 2004 թվականի Նոբելյան մրցանակի մրցանակակիր[20]։ Մաատաիի մրցանակի հանձնման ժամանակ Դանբոլտ Միեսը, ով այդ ժամանակ գլխավորում էր Նոբելյան կոմիտեն, հայտարարեց, որ նա եղել է «Քենիայի և Աֆրիկայի բնապահպանական ուղղվածությամբ սոցիալական, տնտեսական և մշակութային զարգացման առաջատարը»։
Նա ակտիվորեն պայքարել է Քենիայում ժողովրդավարության հաստատման համար՝ համատեղելով բնապահպանական ոլորտի աշխատանքը քաղաքականության հետ։
1977 թվականին Մաատաին եղել է«Կանաչ գոտի» հասարակական շարժման ձևավորման նախաձեռնողը և գլխավոր ոգեշնչողը։ Կազմակերպությունն զբաղվում է Աֆրիկայում ոչնչացված անտառների վերականգնմամբ։ Նրա գործունեության շնորհիվ հնարավոր եղավ կասեցնել աֆրիկյան անտառների անապատացումը։ «Կանաչ գոտի» շարժման մասնակիցներն իրենց գործունեության 25 տարիների ընթացքում աֆրիկյան աշխարհամասում տնկել են ավելի քան 30 միլիոն ծառ։
Երկար ժամանակ պայքարել է իշխող Քենիա֊աֆրիկական միության ընդդիմության միավորման համար․ դա նրան ի վերջո հաջողվեց 2002 թվականի ընտրությունների ժամանակ՝ ձախ կենտրոնական Ազգային բազմերանգ կոալիցիայի միջոցով։ Ընտրվել է խորհրդարանում։ 2003 թվականից 2005 թվականը ներառյալ եղել է Քենիայի շրջակա միջավայրի ր բնական ռեսուրսների նախարարի տեղակալը։ Հիմնել է կանաչների «Մազինգիրա կուսակցությունը»։
2009 թվականի դեկտեմբերի 14֊ին ՄԱԿ֊ի գլխավոր քարտուղար Բան Կի Մունը Վանգարի Մաատաիին նշանակեց ՄԱԿ―ի խաղաղության դեսպան։ Նրան վիճակված էր զբաղվելու կլիմայական փոփոխությունների հարցերով[21]։
Մահացել է ձվարանների քաղցկեղից։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 FemBio: Банк інформації про видатних жінок, Frauendatenbank, Банк данных о выдающихся женщинах, Görkəmli qadınlar haqqında məlumat bankı
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ United Nations Convention to Combat Desertification (արաբ.)
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2004/maathai-facts.html
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
- ↑ https://web.archive.org/web/20190402094610/http://iccr.gov.in/content/nehru-award-recipients
- ↑ https://www.democracynow.org/2011/9/29/nobel_peace_prize_right_livelihood_winner
- ↑ https://www.boell.de/en/navigation/awards-3979.html
- ↑ http://www.sofieprisen.no/noop/page.php?p=Articles/173.html&d=1&t=thisistheend
- ↑ https://www.goldmanprize.org/recipient/wangari-maathai/
- ↑ https://timesofindia.indiatimes.com/india/wangari-maathai-given-indira-gandhi-prize/articleshow/481343.cms
- ↑ https://news.vanderbilt.edu/2011/05/12/senior-day-maathai/
- ↑ https://naacp.org/latest/video-remembering-activist-image-awards-recipient-wangari-maathai/
- ↑ https://www.greenbeltmovement.org/wangari-maathai/biography
- ↑ https://www.hws.edu/about/blackwell.aspx
- ↑ https://news.yale.edu/2000/05/15/international-environmental-leaders-named-mccluskey-fellows-yale
- ↑ https://www.mofa.go.jp/ICSFiles/afieldfile/2009/05/08/2009_Spring_Conferment_of_Decorations_on_Foreign_Nationals.pdf
- ↑ https://nobelwomensinitiative.org/laureate/
- ↑ В Кении скончалась лауреат Нобелевской премии мира Вангари Маатаи
- ↑ «Пан Ги Мун назначил лауреата Нобелевской премии посланцем мира ООН»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-19-ին։ Վերցված է 2018-06-27
|
- Ապրիլի 1 ծնունդներ
- 1940 ծնունդներ
- Սեպտեմբերի 25 մահեր
- 2011 մահեր
- Քենիայում մահացածներ
- Փիթսբուրգի համալսարանի շրջանավարտներ
- Մյունխենի համալսարանի շրջանավարտներ
- Նայրոբիի համալսարանի շրջանավարտներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետներ
- Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի կին դափնեկիրներ
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Փիլիսոփայական գիտությունների դոկտորներ