Վանգարի Մաատաի

Վանգարի Մաատաի;
Ծնվել է	ապրիլի 1, 1940
Ծննդավայր	Tetu, Բրիտանական Քենիա, Բրիտանական կայսրություն
Մահացել է	սեպտեմբերի 25, 2011 (71 տարեկանում)
Մահվան վայր	Նայրոբի, Քենիա
Քաղաքացիություն	Քենիա
Ազգություն	Kikuyu
Կրոն	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Կրթություն	Benedictine College, Պիտսբուրգի համալսարան և Նայրոբիի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն	կենսաբան, ուսուցչուհի, անասնաբույժ, քաղաքական գործիչ, բնապահպան և քաղաքական ակտիվիստ
Աշխատավայր	Եյլի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններ	Member of the National Assembly և minister of environment of Kenya
Քաղաքական կուսակցություն	Mazingira Green Party of Kenya
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ Ջավահարլալ Ներույի պարգև «Ճիշտ կենսակերպի» մրցանակ Պետրա Քելլի անվան մրցանակ Sophie Prize Goldman Environmental Prize Ինդիրա Գանդիի մրցանակ The Nichols-Chancellor's Medal NAACP Image Award – Chairman's Award World Citizenship Award և Elizabeth Blackwell Award
Անդամություն	Alpha Kappa Alpha և Nobel Women's Initiative
	Wangari Maathai Վիքիպահեստում

Վանգարի Մաատաի, (անգլ.՝ Wangari Maathai, ապրիլի 1, 1940(1940-04-01)^[1], Tetu, Բրիտանական Քենիա, Բրիտանական կայսրություն - սեպտեմբերի 25, 2011(2011-09-25)^[1], Նայրոբի, Քենիա), քենիացի հասարակական գործիչ, 2004 թվականի Նոբելյան մրցանակի մրցանակակիր^[7]։ Մաատաիի մրցանակի հանձնման ժամանակ Դանբոլտ Միեսը, ով այդ ժամանակ գլխավորում էր Նոբելյան կոմիտեն, հայտարարեց, որ նա եղել է «Քենիայի և Աֆրիկայի բնապահպանական ուղղվածությամբ սոցիալական, տնտեսական և մշակութային զարգացման առաջատարը»։

Նա ակտիվորեն պայքարել է Քենիայում ժողովրդավարության հաստատման համար՝ համատեղելով բնապահպանական ոլորտի աշխատանքը քաղաքականության հետ։

1977 թվականին Մաատաին եղել է«Կանաչ գոտի» հասարակական շարժման ձևավորման նախաձեռնողը և գլխավոր ոգեշնչողը։ Կազմակերպությունն զբաղվում է Աֆրիկայում ոչնչացված անտառների վերականգնմամբ։ Նրա գործունեության շնորհիվ հնարավոր եղավ կասեցնել աֆրիկյան անտառների անապատացումը։ «Կանաչ գոտի» շարժման մասնակիցներն իրենց գործունեության 25 տարիների ընթացքում աֆրիկյան աշխարհամասում տնկել են ավելի քան 30 միլիոն ծառ։

Երկար ժամանակ պայքարել է իշխող Քենիա֊աֆրիկական միության ընդդիմության միավորման համար․ դա նրան ի վերջո հաջողվեց 2002 թվականի ընտրությունների ժամանակ՝ ձախ կենտրոնական Ազգային բազմերանգ կոալիցիայի միջոցով։ Ընտրվել է խորհրդարանում։ 2003 թվականից 2005 թվականը ներառյալ եղել է Քենիայի շրջակա միջավայրի ր բնական ռեսուրսների նախարարի տեղակալը։ Հիմնել է կանաչների «Մազինգիրա կուսակցությունը»։

2009 թվականի դեկտեմբերի 14֊ին ՄԱԿ֊ի գլխավոր քարտուղար Պան Քի Մունը Վանգարի Մաատաիին նշանակեց ՄԱԿ―ի խաղաղության դեսպան։ Նրան վիճակված էր զբաղվելու կլիմայական փոփոխությունների հարցերով^[8]։

Մահացել է ձվարանների քաղցկեղից։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 FemBio
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a>
↑ German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #129735078 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2004/maathai-facts.html
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ https://web.archive.org/web/20190402094610/http://iccr.gov.in/content/nehru-award-recipients
↑ https://nobelwomensinitiative.org/laureate/
↑ В Кении скончалась лауреат Нобелевской премии мира Вангари Маатаи
↑ Пан Ги Мун назначил лауреата Нобелевской премии посланцем мира ООН Archived 2012-12-18 at WebCite

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q61356138">FemBio<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 FemBio
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիայի_ազգային_գրադարան|German_National_Library]],_[[:Բեռլինի_պետական_գրադարան|Berlin_State_Library]],_[[:en:Bavarian_State_Library|Bavarian_State_Library]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/129735078/_Record_#129735078]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-2] German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #129735078 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2004/maathai-facts.html_http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2004/maathai-facts.html]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-3] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2004/maathai-facts.html

[[https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/_https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-4] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[[https://web.archive.org/web/20190402094610/http://iccr.gov.in/content/nehru-award-recipients_https://web.archive.org/web/20190402094610/http://iccr.gov.in/content/nehru-award-recipients]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-5] ttps://web.archive.org/web/20190402094610/http://iccr.gov.in/content/nehru-award-recipients

[[https://nobelwomensinitiative.org/laureate/_https://nobelwomensinitiative.org/laureate/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] ttps://nobelwomensinitiative.org/laureate/

[7] В Кении скончалась лауреат Нобелевской премии мира Вангари Маатаи

[8] Пан Ги Мун назначил лауреата Нобелевской премии посланцем мира ООН Archived 2012-12-18 at WebCite

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Վանգարի Մաատաի

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով

Վանգարի Մաատաի

Ծնվել է	ապրիլի 1, 1940(1940-04-01)^[1]
Ծննդավայր	Tetu, Բրիտանական Քենիա, Բրիտանական կայսրություն
Մահացել է	սեպտեմբերի 25, 2011(2011-09-25)^[1] (71 տարեկանում)
Մահվան վայր	Նայրոբի, Քենիա
Քաղաքացիություն	Քենիա
Ազգություն	Kikuyu
Կրոն	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Կրթություն	Benedictine College, Պիտսբուրգի համալսարան և Նայրոբիի համալսարան
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր^[2]
Մասնագիտություն	կենսաբան, ուսուցչուհի, անասնաբույժ, քաղաքական գործիչ, բնապահպան և քաղաքական ակտիվիստ
Աշխատավայր	Եյլի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններ	Member of the National Assembly և minister of environment of Kenya
Քաղաքական կուսակցություն	Mazingira Green Party of Kenya
Պարգևներ և մրցանակներ	Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ^[3]^[4] Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ Ջավահարլալ Ներույի պարգև^[5] «Ճիշտ կենսակերպի» մրցանակ Պետրա Քելլի անվան մրցանակ Sophie Prize Goldman Environmental Prize Ինդիրա Գանդիի մրցանակ The Nichols-Chancellor's Medal NAACP Image Award – Chairman's Award World Citizenship Award և Elizabeth Blackwell Award
Անդամություն	Alpha Kappa Alpha և Nobel Women's Initiative^[6]
Wangari Maathai Վիքիպահեստում