Վանգարի Մաատաի
.jpg)
.svg){kind=small}
Վանգարի Մաատաի (անգլ.՝ Wangari Maathai, ապրիլի 1, 1940[1][2][3][…], Նիերի, Բրիտանական Քենիա, Բրիտանական կայսրություն - սեպտեմբերի 25, 2011[1][2][3][…], Նայրոբի, Քենիա), քենիացի հասարակական գործիչ, 2004 թվականի Նոբելյան մրցանակի մրցանակակիր[10]։ Մաատաիի մրցանակի հանձնման ժամանակ Դանբոլտ Միեսը, ով այդ ժամանակ գլխավորում էր Նոբելյան կոմիտեն, հայտարարեց, որ նա եղել է «Քենիայի և Աֆրիկայի բնապահպանական ուղղվածությամբ սոցիալական, տնտեսական և մշակութային զարգացման առաջատարը»։
Նա ակտիվորեն պայքարել է Քենիայում ժողովրդավարության հաստատման համար՝ համատեղելով բնապահպանական ոլորտի աշխատանքը քաղաքականության հետ։
1977 թվականին Մաատաին եղել է«Կանաչ գոտի» հասարակական շարժման ձևավորման նախաձեռնողը և գլխավոր ոգեշնչողը։ Կազմակերպությունն զբաղվում է Աֆրիկայում ոչնչացված անտառների վերականգնմամբ։ Նրա գործունեության շնորհիվ հնարավոր եղավ կասեցնել աֆրիկյան անտառների անապատացումը։ «Կանաչ գոտի» շարժման մասնակիցներն իրենց գործունեության 25 տարիների ընթացքում աֆրիկյան աշխարհամասում տնկել են ավելի քան 30 միլիոն ծառ։
Երկար ժամանակ պայքարել է իշխող Քենիա֊աֆրիկական միության ընդդիմության միավորման համար․ դա նրան ի վերջո հաջողվեց 2002 թվականի ընտրությունների ժամանակ՝ ձախ կենտրոնական Ազգային բազմերանգ կոալիցիայի միջոցով։ Ընտրվել է խորհրդարանում։ 2003 թվականից 2005 թվականը ներառյալ եղել է Քենիայի շրջակա միջավայրի ր բնական ռեսուրսների նախարարի տեղակալը։ Հիմնել է կանաչների «Մազինգիրա կուսակցությունը»։
2009 թվականի դեկտեմբերի 14֊ին ՄԱԿ֊ի գլխավոր քարտուղար Բան Կի Մունը Վանգարի Մաատաիին նշանակեց ՄԱԿ―ի խաղաղության դեսպան։ Նրան վիճակված էր զբաղվելու կլիմայական փոփոխությունների հարցերով[11]։
Մահացել է ձվարանների քաղցկեղից։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 FemBio: Банк данных о выдающихся женщинах, Frauerdatenbank
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Munzinger Archiv (գերմ.) — 1913.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978.
- ↑ Конвенция Организации Объединенных Наций по борьбе с опустыниванием (արաբ.)
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2004/maathai-facts.html
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
- ↑ https://web.archive.org/web/20190402094610/http://iccr.gov.in/content/nehru-award-recipients
- ↑ https://news.yale.edu/2000/05/15/international-environmental-leaders-named-mccluskey-fellows-yale
- ↑ https://nobelwomensinitiative.org/laureate/
- ↑ В Кении скончалась лауреат Нобелевской премии мира Вангари Маатаи
- ↑ Пан Ги Мун назначил лауреата Нобелевской премии посланцем мира ООН Archived 2012-12-18 at WebCite
| ||||||||||||||||
- Ապրիլի 1 ծնունդներ
- 1940 ծնունդներ
- Սեպտեմբերի 25 մահեր
- 2011 մահեր
- Նայրոբի քաղաքում մահացածներ
- Փիթսբուրգի համալսարանի շրջանավարտներ
- Մյունխենի համալսարանի շրջանավարտներ
- Նայրոբիի համալսարանի շրջանավարտներ
- Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի կին դափնեկիրներ
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Փիլիսոփայական գիտությունների դոկտորներ