Շիրին Էբադի

Շիրին Էբադի; պարսկերեն՝ شیرین عبادی
Ծնվել է	հունիսի 21, 1947[…] (76 տարեկան)
Ծննդավայր	Համադան, Իրան
Քաղաքացիություն	Իրան
Ազգություն	պարսիկ
Կրոն	իսլամ և շիա իսլամ
Կրթություն	Թեհրանի համալսարան
Մասնագիտություն	դատավոր, գրող, իրավապաշտպան, հակապատերազմային ակտիվիստ, փաստաբան, կանանց իրավունքների պաշտպան, քաղաքական գործիչ և իրավաբան
Աշխատավայր	Թեհրանի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններ	դատավոր
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; Թորլոֆ Ռաֆտոյի հիշատակի մրցանակ Felix Ermacora Human Rights Award? Ջեյմս Փարքս Մորթոնի միջեկեղեցական մրցանակ Կոնկորդիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Բրիտանական Կոլումբիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր honorary doctorate of the University of Lleida? և Leibniz-Ring-Hannover?
Անդամություն	Նոբելյան կանանց նախաձեռնություն
	Ստորագրություն;
	Shirin Ebadi Վիքիպահեստում

Շիրին Էբադի (պարսկերեն՝ شیرین عبادی — Širin Ebâdi), (հունիսի 21, 1947(1947-06-21)^[1]^[2]^[3]^[…], Համադան, Իրան), իրանցի իրավաբան, դատավոր, մարդու իրավունքների ակտիվիստ, գրող, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (2003), նախկին քաղբանտարկյալ, Ավրորա մրցանակի ընտրող հանձնաժողովի անդամ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շիրին Էբադին ծնվել է 1947 թվականին Համադան քաղաքում, կոմերցիոն իրավունքի պրոֆեսոր Մուհամմադ Ալի Էբադի ընտանիքում, որը եղել է Համադանի նախկին գլխավոր նոտարը։ 1969 թվականին Շիրին Էբադն ավարտել է Թեհրանի համալսարանի իրավունքի և քաղաքագիտության ֆակուլտետը և կես տարի փորձաշրջան անցնելուց հետո նշանակվում է դատավոր։ 1971 թվականին նա պաշտպանել է դիսերտացիա և 1975 թվականին դարձել է առաջին կին դատավորը, որը գլխավորել է Թեհրանի քաղաքային դատարանը։ Շատ իրանցիների պես ի սկզբանե ողջունած լինելով իրանական հեղափոխությունը՝ նա շուտով դառնում է հեղափոխության դաժան քննադատը, քանի որ ըստ նոր իշխանության կինը չպետք է որոշումներ կայացնի տղամարդկանց համար։ Էբադին տաս տարուց ավելի չի կարողանում աշխատել իրավական ոլորտում, բայց այդ ընթացքում նա անվճար իրավաբանական գործունեություն է ծավալում։ Երկար տարիներ Էբադին անցկացնելով մենախցում՝ դարձավ Իրանի մարդու իրավունքների թիվ մեկ ակտիվիստը, հիմնեց Մարդու իրավունքների պաշտպանի կենտրոնը և օգնեց կազմակերպելու «Մեկ միլիոն ստորագրություն» ժողովրդական նախաձեռնությունը։

1990 թվականին նա հնարավորություն ստացավ դասախոսելու Թեհրանի համալսարանում։ Նա մեծ դեր խաղաց Իրանի 5-րդ նախագահ Մոհամադ Խաթամիի 1997 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ։ Էբադին համարվում է արևելքի մի շարք երկրների, այդ թվում նաև Բրիտանական Կոլուբիայի համալսարանի, Տորոնտոյի համալսարանի պատվավոր դոկտոր։ 2009 թվականի հունիսին Իրանում աճող բռնաճնշումների հետևանքով ստիպված լքել է երկիրը։ 2004 թվականին Forbes պարբերականի կողմից Շիրին Էբադին ընդգրկվել է «Աշխարհի հզորագույն 100 կանանց» ցանկում։ Նա ընդգրկված է նաև «Բոլոր ժամանակների 100 ամենաազդեցիկ կանանց» ցուցակում^[6]^[7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^2,0 ^2,1 FemBio database (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ https://nobelwomensinitiative.org/laureate/
↑ http://www.vedomosti.ru/library/articles/2012/11/30/intervyu_shirin_ebadi_pravozaschitnica
↑ http://www.forbes.ru/forbes-woman-photogallery/337323-svobodnyy-vybor-10-laureatok-nobelevskoy-premii-mira

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

https://auroraprize.com/hy/prize/judge/shirin-ebadi Archived 2019-04-08 at the Wayback Machine.

[_fd48d2f3f9c84f49-1] 1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.

[_7171dc87b15b59ad-2] 2,0 ^2,1 FemBio database (գերմ.)

[_0a35cb1ff79d9567-3] 3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_4fd85354d393be0f-4] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[_f37e0b9bb8ee2553-5] ttps://nobelwomensinitiative.org/laureate/

[6] ttp://www.vedomosti.ru/library/articles/2012/11/30/intervyu_shirin_ebadi_pravozaschitnica

[7] ttp://www.forbes.ru/forbes-woman-photogallery/337323-svobodnyy-vybor-10-laureatok-nobelevskoy-premii-mira

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]