Տորոնտոյի համալսարան

Տորոնտոյի համալսարան; անգլ.՝ University of Toronto
Տեսակ	հանրային հետազոտությունների համալսարան, կոլեգիալ համալսարան և university in Ontario?
Կարգախոս	Velut arbor ævo և As a tree through the ages
Հիմնադրված է	մարտի 15, 1827
Անդամակցություն	Թվային գրադարանի ֆեդերացիա, IIIF Consortium, Համալսարանների համագործակցային կազմակերպություն, Հետազոտական գրադարանների ասոցիացիա, Canadian Association of Research Libraries?, Հետազոտական գրադարանների կենտրոն, Ցանցային տեղեկատվության կոալիցիա, Գիտական հրատարակչական և ակադեմիական ռեսուրսների կոալիցիա, U15 Group of Canadian Research Universities?, Universities Canada?, ArXiv և Digital Research Alliance of Canada?
Երկիր	Կանադա
Տեղագրություն	Տորոնտո
Կայք	utoronto.ca(անգլ.)
	Error: Must specify an image in the first line.<div style="font-size:88%;line-height:1.2em;position:absolute;z-index:2;left:Արտահայտության սխալ․ չճանաչված բառ՝ «strong»։%;top:Արտահայտության սխալ․ < անսպասելի օպերատոր։%"> Տորոնտոյի համալսարան, Template loop detected: Կաղապար:Տեղորոշման քարտեզ
	University of Toronto Վիքիպահեստում

Տորոնտոյի համալսարան (անգլ.՝ University of Toronto, կրճատ` U. of T.), հասարակական, հետազոտական համալսարան Կանադայի Օնտարիո նահանգի Տորոնտո քաղաքում։ Տարածքների հիմնական մասը գտնվում է Արքայական զբոսայգում։ Հիմնադրվել է 1827 թվականին որպես արքայական քոլեջ։ Ղեկավարվելով անգլիկան եկեղեցու կողմից` եղել է ուսումնական առաջին բարձրագույն համալսարանը Վերին Կանադայում։ 1850 թվականին, աշխարհիկ բնույթ ձեռք բերելով, ստացել է «Տորոնտոյի համալսարան» անվանումը։ Այդ ժամանակից էլ համալսարանը կամված է տարաբնույթ ուսուցում իրականացնող մի շարք քոլեջներից, որոնց թիվը ներկայումս 12-ն է։ Քոլեջները տարբերվում են ուսումնական նշանակությամբ, ուղղվածությամբ, ավանդույթներով, ուսումնական բազայի անկախության աստիճանով, ֆինանսավորմամբ և մի շարք այլ հատկություններով։

Համալսարանը, բացի ուսումնառությունից, իրականացնում է նաև ուսանողների հետաքրքիր ժամանցը։ Համալսարանի շրջանակներում գործում են մոտ 40 թիմեր տարբեր մարզաձևերից։ Ուսանողների մշակութային կյանքի կենտրոնը Հարթ հաուսն է (անգլ.՝ Hart House), որը, տեղակայված լինելով Վերածննդի գոթիկայի ոճով կառուցված շենքում, իրականացնում է մշակութային, ինտելեկտուալ բազմաբնույթ միջոցառումներ։

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղը Կանադայում	Տեղը աշխարհում	Վարկանիշի անվանում
1-ին	21-րդ	Միջազգային համալսարանական վարկանիշ` ըստ Times Higher Education-ի Reuters (Times Higher Education World University Rankings)
1-ին^[13]	18-րդ^[13]	Միջազգային համալսարանական վարկանիշ` ըստ Newsweek-ի (Newsweek global university ranking^[13])
-	19-րդ	Միջազգային համալսարանական վարկանիշ` ըստ World's Top Universities- Forbes (Gallery: The World's Top Universities 2011 Archived 2016-07-17 at the Wayback Machine.)
1-ին^[14]	26-րդ^[14]	Աշխարհի համալսարանների չինական ակադեմիական վարկանիշ

Ուսումնական մասնաշենքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համալսարան հաճախ են այցելում զբոսաշրջիկները, քանի որ ուսումնական մասնաշենքերը նաև ճարտարապետական հուշարձաններ են։ Այդ է պատճառը, որ Տորոնտոյի համալսարանի տարածքում հաճախ են կինոֆիլմեր նկարահանվում։

Ուսանողական քաղաքը 10 թաղամաս է զբաղեցնում Տորոնտոյի կենտրոնում` Սպադինա (Spadina) փողոցից մինչև Օնտարիոյի կառավարական շենք։ Իր կանաչապատ տարածքներով և բազմաթիվ բակերով համալսարանական տարածքները առանձին շրջան են ձևավորում քաղաքի կենտրոնում։ Շենքերի ճարտարապետությունը իրականացված է ռոմանական և նեոգոթիկայի ոճերով. մասնաշենքերից շատերը թվագրվում են 1858-1929 թվականներին։ Համալսարանի կենտրոնը ավանդաբար համարվում է Front Campus-ը։ Ճարտարապետ Ֆրիդրիխ Վիլյամ Կամբերլանդի նախագծով կառուցված շենքը արժանացել է եվրոպացիների հատուկ ուշադրությանը։ Այսպես` լորդ Դաֆերինը գրել է. «Քանի դեռ ես չէի այցելել Կանադա, չէի կարող պատկերացնել, որ ամերիկյան աշխարհամասում ճարտարապետական այսպիսի գլուխգործոցներ կան»^[15]։ 1968 թվականին շենքը Կանադայում հռչակվում է ազգային պատմական հուշարձան^[16]։

Բացի քաղաքի կենտրոնում գտնվող շենքերից` համալսարանն ունի ուսանողական թաղամասերով մի քանի մասնաշենքեր Տորոնտոյի տարբեր ծայրամասերում։ Համալսարանի տարածքում կան բազմաթիվ հուշարձաններ։ Զինվորի աշտարակը, որն ունի 44 մ բարձրություն, նվիրված է համաշխարհային պատերազմների զոհերի հիշատակին։ Այն ունի 51 զանգեր, որոնք հնչեցվում են հատուկ առիթներով, ինչպես օրինակ`Հիշատակի օրը^[17]։

Համալսարանի արևմտյան մասը, որը նախագծվել է Երկրորդ աշխարհամարտից հետո, հիմնականում մոդեռն ոճով է կառուցված։ Այն ներառում է բազմաթիվ լաբորատորիաներ։ Այ մասում առանձնանում է Ռոբարտս գրադարանը (անգլ.՝ Robarts Library), որը բաղկացած է 10 հարկերից։ Այն կառուցվել է 1972 թվականին և բացվել մեկ տարի անց^[18]։