Լեոնիդ Հուրվիչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Արեւմտահայերէն տարբերակ՝ Լէոնիտ Հարուիքս
Լեոնիդ Հուրվիչ
անգլ.՝ Leonid Hurwicz
Leonid Hurwicz (square).jpg
Ծնվել է օգոստոսի 21, 1917(1917-08-21)[1][2][3]
Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահացել է հունիսի 24, 2008(2008-06-24)[4][1][5][2][3] (90 տարեկանում)
Մինեապոլիս, Մինեսոտա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Flag of the United States.svg ԱՄՆ
Flag of Poland.svg Լեհաստան
Մասնագիտություն մաթեմատիկոս և տնտեսագետ
Հաստատություն(ներ) Չիկագոյի համալսարան, Մինեսոտայի համալսարան և Իլինոյսի տեխնոլոգիայի ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ տնտեսագիտություն
Անդամակցություն ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատեր Լոնդոնի տնտեսության և քաղաքական գիտությունների դպրոց, Uniwersytet Warszawski Wydział Prawa i Administracji, Հարվարդի համալսարան և Չիկագոյի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին անգլերեն[5]
Եղել է գիտական ղեկավար Clifford Hildreth, Stanley Reiter, Դենիել Մակ-Ֆադդեն, Leigh Tesfatsion, Myrna Wooders և Tatsuyoshi Saijō
Ազդվել է Տյալլինգ Կուպմանս
Ջեյկոբ Մարշա
Ազդել է Դենիել Մակ-Ֆադդեն
Պարգևներ Գուգենհայմի կրթաթոշակ Ազգային գիտական մեդալ Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակ[6] honorary doctor of the Autonomous University of Barcelona Distinguished Fellow of the American Economic Association Fellow of the Econometric Society Q60658956? և Fellow of the American Academy of Arts and Sciences
Leonid Hurwicz Վիքիպահեստում

Լեոնիդ Հուրվիչ (անգլ.՝ Leonid Hurwicz, օգոստոսի 21, 1917(1917-08-21)[1][2][3], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[1] - հունիսի 24, 2008(2008-06-24)[4][1][5][2][3], Մինեապոլիս, Մինեսոտա, ԱՄՆ), հրեական ծագմամբ ամերիկացի ականավոր տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր՝ օպտիմալ մեխանիզմների տեսության հիմնման համար (2007)։ Մինեսոտայի համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր։ Աշխատել է Քոուլզի հանձնախմբում։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեոնիդ Հուրվիչը ծնվել է 1917 թ. Մոսկվա քաղաքում՝ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից 2 ամիս առաջ, Լեհաստանից գաղթած հրեա ընտանիքում, որը հեռացավ Մոսկվայից 1919 թ. և վերադարձավ Վարշավա։[7] 1938 թ. Վարշավայի համալսարանում մագիստրոսի աստիճան ստանալուց հետո,[8] ուսումը շարունակեց Լոնդոնի տնտեսագիտական դպրոցում, որտեղ հաճախել է Նիկոլաս Կալդորի և Ֆրիդրիխ Հայեկի դասախոսություններին։

1939 թ. մեկնել է Ժնև, սակայն 1939 թ. սեպտեմբերի 1-ին սկսվում է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը։ Ծնողները և եղբայրը Վարշավայից փախան պատերազմի պատճառով և ընկան խորհրդային ճամբարներ։ Լեոնիդի բախտն ավելի բերեց․ որոշ ժամանակ նա ապրեց Շվեյցարիայում և կրթությունը շարունակեց Ժնևի Միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտում (անգլ.՝ Graduate Institute of International Studies) և Պորտուգալիայում։ Հաճախում էր նաև Լյուդվիգ ֆոն Միզեսի սեմինարները։[9]

Գաղթը ԱՄՆ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1940 թվականին Հուրվիչը մեկնում է ԱՄՆ, որտեղ հասցնում է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտում աշխատել որպես ասիստենտ՝ Պոլ Սամուելսոնի և Օսկար Լանգի մոտ՝ Չիկագոյի համալսարանում։ Պատերազմի տարիներին Լեոնիդը դասավանդում էր Չիկագոյի համալսարանի օդերևութաբանական ինստիտուտում․[9] միաժամանակ վիճակագրություն էր դասավանդում նաև տնտեսագիտական ֆակուլտետում։ Մասնակցում էր նաև Քոուլզի հանձնախմբի աշխատանքներին՝ տնտեսագիտության բնագավառում կատարվող ուսումնասիրություններին (1942 հունվարից մինչև 1946 թվականի հուլիս,[10] ինչպես նաև 1950 թ. հոկտեմբերից մինչև 1951 թ. հունվարը և մինչև 1961 թվականը[11] շարունակում էր մնալ որպես խորհրդատու)։

1944 թ. ամուսնացավ Էվելին Ջենսենի հետ։ Ունի 4 երեխա՝ Սառան (1946), Մայքլը (1949), Ռութը (1951) և Մաքսիման (1953)։

Աշխատանքային գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1945-1946 թթ. Հուրվիչն ստանում է Ջոն Սայմոն Գուգենհայմի կրթաթոշակ, իսկ 1946 թվականին Այովայի պետական քոլեջում դառնում դոցենտ։

1951 թ. Լեոնիդ Հուրվիցը Մինեսոտայի համալսարանին կից գործող Բիզնեսի և կառավարման դպրոցում դառնում է տնտեսագիտության և մաթեմատիկայի պրոֆեսոր, որտեղ աշխատում է մինչև մահ։ 1961 թ. նշանակվում է վիճակագրության ֆակուլտետի դեկան, իսկ 1969 թ.՝ տնտեսագիտության անվանի պրոֆեսոր։ 1988 թ. Հուրվիչը թոշակի է անցնում, սակայն 1989 թվականից համարվում էր Կուրտիս Կարլսոնի՝ տնտեսագիտության պատվավոր պրոֆեսոր և շարունակում էր դասախոսություններ կարդալ տնտեսագիտության ասպիրանտներին։[12]

2008 թ. հունիսի կեսերին հոսպիտալացվեց երիկամների անբավարարություն ախտորոշմամբ և հունիսի 24-ին մահացավ։

Պատվավոր դասախոսություններ և պրակտիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հասարակական աշխատանք գիտական միությունում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1969 թվականից Էկոնոմետրիկ միության նախագահն է։ 1965 թվականից ԱՄՆ գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի, իսկ 1974 թվականից՝ ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի նախագահը։

Գիտական ձեռքբերումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հուրվիչին և իր ընկերներին հաջողվեց ստեղծել մի տեսություն, որն օգնում էր ի հայտ բերել տնտեսագիտությունը կարգավորող շուկայական էֆեկտիվ մեխանիզմներ և սխեմաներ, ինչպես նաև որոշել՝ այս կամ այն իրավիճակում պետության միջամտելու անհրաժեշտության աստիճանը։ Գիտնականները դրեցին օպտիմալ մեխանիզմների հիմքերը և բացատրեցին ռեսուրսների օպտիմալ տեղաբաշխման գործընթացը։

Գիտնականի անունով է կոչվում իր կողմից՝ որոշումների կայացման տեսության համար առաջարկված Հուրվիցի գործակիցը (ց տառով)։

Մրցանակներ և պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007 թ. ապրիլի 14-ին Մինեսոտայի համալսարանում կայացավ «Perspectives on Leo Hurwicz» անվամբ կոնֆերանս՝ նվիրված Լեոնիդ Հուրվիչին։ Կոնֆերանսին մասնակցում էին նոբելյան մրցանակակիրներ Քեննեթ Էրրոուն և Դենիել Մակ-Ֆադդենը։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Stochastic Models of Economic Fluctuations (1944)
  • Optimality and Informational Efficiency in Resource Allocation (1960) in Arrow, Karlin and Suppes (eds.), Mathematical Methods in the Social Sciences, Stanford University Press
  • On Informationally Decentralized Systems 1972 in Radner and McGuire, Decision and Organization, North-Holland
  • On Allocations Attainable through Nash Equilibria (1979)
  • Designing Economic Mechanisms (2006) (Ս․ Ռեյտերի հետ համատեղ)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #133491641 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 SNAC — 2010.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.nytimes.com/2008/06/26/business/26hurwicz.html
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/2007/
  7. ↑ Биография на сайте Нобелевского комитета (на англ.яз.)
  8. ↑ Информация о Леониде Гурвиче на сайте Университета Миннесоты. - 27.06.2008.
  9. ↑ 9,0 9,1 Grimes W. Leonid Hurwicz, Nobel Economist, Dies at 90 // The New York Times. - 2008. - June 26
  10. ↑ Биографии и библиография сотрудников Комиссии (на англ.яз.).
  11. ↑ Список сотрудников Комиссии с 1955 года (на англ.яз.).
  12. ↑ U economics prof awarded Nobel Prize. - 27.06.2008.
  13. ↑ Пресс-релиз Шведской Академии наук о вручении премии по экономике (на англ.).

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիտել այս կաղապարը
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
BIBSYS: 90092227 · BNF: 12280777z · GND: 133491641 · ISNI: 0000 0001 1493 0610 · LCCN: n84199768 · NKC: vse2007423259 · NTA: 067915116 · NUKAT: n95002439 · SUDOC: 031629016 · VIAF: 68990779 · FAST: 145474
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լեոնիդ_Հուրվիչ&oldid=5283077» էջից