Jump to content

Ֆրանկո Մոդիլյանի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆրանկո Մոդիլյանի
իտալ.՝ Franco Modigliani
Ծնվել էհունիսի 18, 1918(1918-06-18)[1][2][3][…]
Հռոմ, Իտալիայի թագավորություն
Մահացել էսեպտեմբերի 25, 2003(2003-09-25)[1][2][3][…] (85 տարեկան)
Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
Բնակության վայր(եր)ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Իտալիա,  ԱՄՆ և  Իտալիայի թագավորություն
Մասնագիտությունտնտեսագետ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, MIT Sloan մենեջմենթի դպրոց և Քարնեգի Մելոն համալսարան
Գործունեության ոլորտտնտեսագիտություն
Պաշտոն(ներ)նախագահ
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Տնտեսաչափական ընկերություն[4]
Ալմա մատերՆոր դպրոց
Տիրապետում է լեզուներինիտալերեն[1][5] և անգլերեն[5]
Գիտական ղեկավարJacob Marschak? և Աբբա Լերներ
Եղել է գիտական ղեկավարԱլբերտ Անդո, Ռոբերտ Շիլլեր, Մարիո Դրագի, Լուկաս Պապադեմոս, Laurence Meyer?, Giampaolo Galli?, Dwight M. Jaffee?, Richard Sutch?, John Muth?[6], John Hayhurst Hand?[6], Charles Steindel?[6], Walter E. Nicholson?[6], Enrico Camillo Perotti?[6], Benjamin William Wurzburger?[6], Barry Lowell Friedman?[6], Donald Pitkin Tucker?[6], Michael Brennan?[6], Warren Ernest Moskowitz?[6], Jerome Phillip Cooper?[6], Sang W. Nam?[6], Watkins Leigh Ribble?[6], Daniel Rie?[6], David Wiley Mullins, Jr.?[6], Daniel Edward O’Neill?[6], Adam Lerrick?[6], Elijah Brewer?[6] և Arlie Graham Sterling?[6]
Ազդվել էՋոն Քեյնս, Ջեյկոբ Մարշակ
Ազդել էԺակ Դրեզ
Ռոբերտ Շիլլեր
Ուիլյամ Բարնետ
Պարգևներ
 Franco Modigliani Վիքիպահեստում

Ֆրանկո Մոդիլյանի (իտալ.՝ Franco Modigliani, հունիսի 18, 1918(1918-06-18)[1][2][3][…], Հռոմ, Իտալիայի թագավորություն - սեպտեմբերի 25, 2003(2003-09-25)[1][2][3][…], Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ), հրեա-իտալական ծագմամբ ամերիկացի ականավոր տնտեսագետ, Ջեյկոբ Մարշալի սանը, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր՝ խնայողությունների տեսության հիմքերի մշակման և կուտակումների ու ֆինանսական շուկաների վերաբերյալ հետազոտությունների համար (1985)։

Կյանք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոդիլյանին ծնվել է 1918 թվականի հունիսի 18-ին Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմում հրեական ընտանիքում։ Հայրը անկաբույժ էր, իսկ մայրը հասարակական աշխատող, կամավորության սկզբունքով[8]։

Նա ընդունվել է Հռոմի Սապիենցա համալսարանի իրավաբանության բաժինը 17 տարեկանում[9]։ Երկրորդ կուրսում Սապիենցայում նրա ներկայացումը տնտեսագիտության պետական մրցույթի կողմից, որը հովանավորում էր պետության պաշտոնական ուսանողական կազմակերպությունը, շահեց առաջին մրցանակը, և Մոդիլյանին մրցանակ ստացավ Բենիտո Մուսոլինիի կողմից[8][10]։ Նա մի քանի շարադրություն է գրել «Պետություն» ֆաշիստական ամսագրի համար, որտեղ ցուցադրել է իր հակումը դեպի ազատականությունը քննադատող ֆաշիստական գաղափարական հոսանքները[11]։ Ֆաշիստական Իտալիայում նրա վաղ շրջանի աշխատությունների մեջ էր հոդվածը սոցիալիզմի տնտեսության մեջ արտադրության կազմակերպման և կառավարման մասին, որը գրվել էր իտալերենով և վիճարկում էր սոցիալիզմի գործը նախկին շուկայական սոցիալիստների կողմից, ինչպիսիք էին Աբբա Լեռները և Օսկար Լանգեն[12]։

Բայց այդ վաղ ոգևորությունը գոլորշիացավ Իտալիայում ռասայական օրենքների ընդունումից անմիջապես հետո։ 1938 թվականին Մոդիլյանին իր ընկերուհու՝ Սերենա Կալաբիի հետ միասին մեկնում է Փարիզ, որպեսզի միանա իր ծնողներին։ Շուտով կարճ ժամանակով վերադառնում է Հռոմ՝ քաղաքի համալսարանում դափնեկրի թեզը քննարկելու համար, և 1939 թվականի հուլիսի 22-ին ստանում է դիպլոմ ու վերադառնում Փարիզ[10]։

Նույն թվականին նրանք բոլորը արտագաղթում են Միացյալ Նահանգներ, և Մոդիլյանին ընդունվում է հասարակական հետազոտությունների նոր դպրոցի ավարտական ֆակուլտետ։ Ասպիրանտուրայի ատենախոսությունը՝ Ջոն Հիքսի IS – LM մոդելի մշակումը և ընդլայնումը, գրվել է Ջեյքոբ Մարշակի և Աբբա Լեռների հսկողության տակ 1944 թ.[note 1] և համարվում է «հզոր գործ»[12]։

Կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1942-1944 թթ․ Մոդիլյանին դասավանդում է Կոլումբիայի համալսարանում և Բարդի քոլեջում տնտեսագիտություն և վիճակագրություն։ 1946թ․ նա դառնում է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների լիարժեք քաղաքացի։ 1948 թվականին միանում է Ուրբանայում-Շամպանիայում Իլինոյսի համալսարանին։ 1952-1962 թթ․ դառնում է Քարնեգի Մելոնի համալսարանի ֆակուլտետայիան անդամ[13]։

Ներդրումներ տնտեսական տեսության մեջ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1950-ականներին Մոդիլյանին կյանքի ցիկլի վարկածն է առաջ բերում[14]։ Այն փորձում է բացատրել տնտեսության խնայողությունների մակարդակը[15]։ Սա վարկած է այն մասին, որ սպառողները նպատակ ունեն սպառման կայուն մակարդակ ունենալ իրենց ողջ կյանքի ընթացքում (օրինակ՝ իրենց աշխատանքային տարիների ընթացքում խնայելով և կենսաթոշակի ընթացքում ծախսելով)։

Տնտեսագետների կարծիքով[16], ռացիոնալ ակնկալիքների վարկածը ծագում է 1954 թվականին Մոդիլյանիի և Էմիլ Գրունբերգի կողմից գրված[17] հոդվածում[18][19]։

Երբ նա Քարնեգի Մելլոնի համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմի անդամ էր, 1958 թ. Մորտիլան Միլլերի հետ ձևավորում է Մոդիլյանի-Միլլեր կորպորատիվ ֆինանսների տեսությունը[20][21]։ Ըստ դրա, որոշակի ենթադրություններ հաշվի առնելով, [2] ընկերության արժեքի վրա չի ազդում այն, թե արդյոք այն ֆինանսավորվում է սեփական կապիտալով (բաժնետոմսերի վաճառքով) կամ պարտքով (փող վերցնելով), ինչը նշանակում է, որ պարտք-սեփականություն կապիտալ հարաբերակցությունը մասնավոր ընկերության համար անկարևոր է[20][21]։

1975 թ. Մոդիլյանին մի հոդվածում[22], որի համահեղինակն էր իր նախկին ուսանող Լուկաս Պապադիմոսը[note 2], ներկայացնում է «NIRU» հասկացությունը՝ գործազրկության ոչ գնաճային մակարդակը[note 3]՝ իբր «գործազրկության բնական մակարդակ» հասկացության թարմացում[23]։ Տերմինները վերաբերում են գործազրկության մակարդակին, որից ներքև մեծանում է գնաճը[note 4]։

1997 թ. Մոդիլյանին և նրա թոռնուհին՝ Լեա Մոդիլյանին, մշակում են այն, ինչն այժմ անվանում են «Մոդիլյանի ռիսկի ճշգրտված կատարում»՝ ներդրումային պորտֆելի ռիսկի ճշգրտված եկամտաբերության չափիչ, որը ստացվել է Sharpe-ի գործակիցից՝ պորտֆոլիոյի ռիսկին հարմարեցված՝ համեմատած հենանիշի տվյալների հետ, օրինակ «շուկան»[24]։

Մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1985 թ․ հոկտեմբերին Մոդիլյանին արժանացել է Նոբելյան մրցանակի տնտեսագիտության բնագավառում «Խնայողությունների և ֆինանսական շուկաների առաջատար վերլուծությունների համար»[25]։

1985 թ. Մոդիլիանին ստացել է MIT-ի James R. Killian ֆակուլտետի նվաճումների մրցանակ[26]։ 1997 թ. նա Նեապոլի Ֆեդերիկո Երկրորդի Համալսարանից ստացել է honorais causa աստիճան կառավարման ճարտարագիտության ոլորտում։

Իր կյանքի վերջին տարիներին Մոդիլյանին դարձել է «Էկոնոմիստները հանուն խաղաղության և անվտանգության» կազմակերպության հոգաբարձու, նախկինում «Տնտեսագետները դաշնակից էին զենքի կրճատման համար»[27] և համարվում էին «ազդեցիկ խորհրդատու». 1960-ականների վերջին, Դաշնային պահուստային համակարգի հետ պայմանագրով նա նախագծել է «MIT- Պենսիլվանիա-Հասարակական գիտությունների հետազոտական խորհուրդ» մոդելը՝ գործիք, որը «առաջնորդում էր դրամավարկային քաղաքականությունը Վաշինգտոնում շատ տասնամյակներ»[13]։

Մոդիլյանիի աշխատությունների հավաքածուն տեղավորված է Դյուկի համալսարանի Ռուբենշտեյնի գրադարանում[28]։

Քննադատություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոդիլյանիի հարկաբյուջետային քաղաքականության վերաբերյալ աշխատանքը քննադատության է ենթարկվել Պոստ-Քեյնսյան տնտեսագիտության հետևորդների կողմից, որոնք վիճարկում էին նրա տեսակետների «Կեյնեզականությունը»՝ մատնանշելով նրա ներդրումը NAIRU հայեցակարգում[29], ինչպես նաև ընդհանուր դիրքորոշումը հարկաբյուջետային դեֆիցիտի վերաբերյալ[30]։ Մոդիլյանի-Միլլեր տեսությունը ենթադրում է, որ փակ տնտեսության համար պետական փոխառությունը պարզապես հետաձգված հարկումն է, քանի որ պետական ծախսերը կարող են ֆինանսավորվել միայն «փող տպելով», հարկմամբ կամ փոխառությամբ, և հետևաբար պետական ծախսերի դրամական ֆինանսավորումը ենթադրում է հետագա պարտադրում, այսպես կոչված «գնաճային հարկ», որը, կարծես, նույն ազդեցությունն ունի մշտական եկամտի վրա, ինչ բացահայտ հարկումը[note 5][31]։

Այնուամենայնիվ, նրանք ընդունում էին նրա այլընտրանքային տեսակետը գործազրկություն խնդրի վերաբերյալ, որում Մոդիլյանին[32] վաղ համաձայնել էր հետերոդոքս տնտեսագետների հետ՝ պնդելով, որ 20-րդ դարի վերջին եվրոպական մակարդակի գործազրկությունը պայմանավորված էր խնայողական քաղաքականության պատճառով պահանջարկի բացակայությամբ[33][note 6]։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1939 թ. Մոդիլյանին Փարիզում ամուսնացավ Սերենա Կալաբիի հետ։ Նրանք ունեցան երկու երեխա՝ Անդրեն և Սերխիո Մոդիլյանին։

Մոդիլյանին մահացավ Մասաչուսեթս նահանգի Քեմբրիջ քաղաքում 2003 թ.։ Մինչ այդ նա դեռ աշխատում էր MIT-ում և դասավանդում էր մինչև կյանքի վերջին ամիսները։ Նա 85 տարեկան էր[34]։ Սերենա Մոդիլյանի-Կալաբին, որը մինչև վերջ ակտիվ էր առաջադեմ քաղաքականության մեջ, մասնավորապես «Ընտրող կանանց լիգայի» կազմում, և մասնակցային ժողովրդավարության բացահայտ հավատացյալ[35], մահացավ 2008 թ․[36]։

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • National Incomes and International Trade (1953)
  • The Reform of the International Payments System (1971)
  • The Collected Papers (1980)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Блауг М. Модильяни, Франко // Великие экономисты после Кейнса = Great Economists since Keynes: An introduction to the lives & works of one handred great economists of the past. — СПб.: Экономикус, 2009. — С. 203-206. — 384 с. — (Библиотека «Экономической школы», вып. 42). — 1 500 экз. — ISBN 978-5-903816-03-3

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 BeWeB
  4. ↑ 4,0 4,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
  5. ↑ 5,0 5,1 CONOR.Sl
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1985 — Nobel Foundation.
  8. ↑ 8,0 8,1 "Franco Modigliani" by Daniel B. Klein and Ryan Daza, in "The Ideological Migration of the Economics Laureates", Econ Journal Watch, 10(3), September 2013, pp. 472-293
  9. ↑ Parisi, Daniela (2005) "Five Italian Articles Written by the Young Franco Modigliani (1937–1938)", Rivista Internazional di Scienze Sociali, 113(4), pp. 555–557 (in language)
  10. ↑ 10,0 10,1 Franco Modigliani, autobiographical notes, Nobel Prize organization website, 1985
  11. ↑ Luca Michelini, Il nazional-fascismo economico del giovane Franco Modigliani, Firenze, Firenze University Press, 2019
  12. ↑ 12,0 12,1 Mongiovi, Gary (2015) "Franco Modigliani and the Socialist State Արխիվացված 2020-11-28 Wayback Machine", Economics & Finance Department, St. John's, May 2015
  13. ↑ 13,0 13,1 Professor Franco Modigliani, obituary, The Independent, 28 September 2003
  14. ↑ Modigliani, Franco & Richard H. Brumberg (1954) "Utility analysis and the Consumption Function: An Interpretation of Cross-Section Data", Kenneth K. Kurihara (editor) Post-Keynesian Economics, New Brunswick: Rutgers University Press, 1954, pp. 388–436
  15. ↑ Modigliani, Franco (1966). «The Life Cycle Hypothesis of Saving, the Demand for Wealth and the Supply of Capital». Social Research. 33 (2): 160–217. JSTOR 40969831.
  16. ↑ Wade-Hands, Douglas (1986) Modigliani And Grunberg : A Precursor To Rational Expectations?, University of Puget Sound
  17. ↑ Visco, Ignazio (1984) "Price expectations in rising inflation", Contributions to economic analysis, Volume 152, North-Holland, 1984, 0444868364, 9780444868367
  18. ↑ Grunberg, E. & Franco Modigliani (1954) "The Predictability of Social Events," Journal of Political Economy, 62, pp. 465-478,December, 1954
  19. ↑ Breit, William; Spencer, Roger W. (1990). Lives of the Laureates: Ten Nobel Economists. Massachusetts: MIT Press. ISBN 978-0262023085.
  20. ↑ 20,0 20,1 Miller, Merton H. & Franco Modigliani (1958) "The cost of capital, corporate finance and the theory of investment", The American Economic Review, Vol. XLVIII, June 1958, #3, pp. 261–297. The article was a revised version of a paper delivered at the annual meeting of the Econometric Society in December 1956.
  21. ↑ 21,0 21,1 Miller, Merton H. & Franco Modigliani (1963) "Corporate Income Taxes and the Cost of Capital: A Correction", The American Economic Review, Vol. 53, No. 3, June 1963, pp. 433–443
  22. ↑ Modigliani, Franco; Papademos, Lucas (1975). «Targets for Monetary Policy in the Coming Year» (PDF). Brookings Papers on Economic Activity. 1975 (1): 141–165. doi:10.2307/2534063. JSTOR 2534063.
  23. ↑ Coe, David T. «Nominal Wages. The NAIRU and Wage Flexibility» (PDF). Organisation for Economic Co-operation and Development.
  24. ↑ Modigliani, Franco & Leah Modigliani (1997) "Risk-Adjusted Performance", The Journal of Portfolio Management, Winter 1997, 23 (2), pp. 45–54
  25. ↑ Press Release, Nobel Prize Organisation, 15 October 1985
  26. ↑ Fabozzi, Frank J.; Frank J. Jones; Franco Modigliani (2010). Foundations of Financial Markets and Institutions. Pearson Education, Inc. էջեր Dedication. ISBN 978-0-13-613531-9.
  27. ↑ The Newsletter for Economists Allied for Arms Reduction Արխիվացված 2016-04-09 Wayback Machine, Vol. 12, 1, April 2000
  28. ↑ «Franco Modigliani Papers, 1936–2005 and undated, bulk 1970s–2003». Rubenstein Library, Duke University.
  29. ↑ Mitchell, William (2016) "The Modigliani controversy: The break with Keynesian thinking", 21 January 2016
  30. ↑ E.g. Modigliani Andre & Franco Modigliani (1987) "The Growth of the Federal Deficit and the pole of public attitudes", Public Opinion Quarterly, Volume 51, University of Chicago Press, pp. :459-480
  31. ↑ Blejer, Mario I.Adrienne Cheasty (1993) "How to measure the fiscal deficit : analytical and methodological issues", Washington, DC : International Monetary Fund
  32. ↑ Modigliani, Franco (2000) "Europe’s Economic Problems", Carpe Oeconomiam Papers in Economics, 3rd Monetary and Finance Lecture, Freiburg, 6 April 2000
  33. ↑ Mitchell, William (2011) "Lies, damned lies, and statistics", 13 July 2011
  34. ↑ "In March 2003, only few months before his demise, I was at MIT and witnessed Franco [Modigliani] still teaching with the same enthusiasm another class at the Sloan School of Management" : from Pagano, Marco (2005) "The Modigliani-Miller Theorems: A Cornerstone of Finance", Center for Studies in Economics and Finance, May 2005
  35. ↑ "Chilmarker Serena Modigliani, 91, Escaped Fascism", Vineyard Gazette, 9 October 2008
  36. ↑ Serena Calabi obituary, The Boston Globe, 24 September 2008

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրանկո Մոդիլյանի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ


Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "note", but no corresponding <references group="note"/> tag was found

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆրանկո_Մոդիլյանի&oldid=9550055» էջից