Ջոն Հարշանյի
Ծնվել է | մայիսի 29, 1920[1][2][3][…] Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն |
---|---|
Մահացել է | օգոստոսի 9, 2000[1][2][3][…] (80 տարեկան) Բերկլի, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ բնական մահով |
Քաղաքացիություն | Հունգարիա և ԱՄՆ |
Դավանանք | աթեիզմ և չդավանող կաթոլիկ[4] |
Մասնագիտություն | տնտեսագետ, պրոֆեսոր և հետազոտող |
Հաստատություն(ներ) | Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Ուտյնի պետական համալսարան, Ավստրալիական ազգային համալսարան և Քուինսլենդի համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | խաղերի տեսություն և տնտեսագիտություն |
Անդամակցություն | Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Տնտեսաչափական ընկերություն[5] |
Ալմա մատեր | Սթենֆորդի համալսարան (1958), Բուդապեշտի համալսարան (1942), Սիդնեյի համալսարան (1953) և Ֆաշորիի գիմնազիա |
Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն[6] |
Գիտական ղեկավար | Քեննեթ Էրրոու |
Եղել է գիտական ղեկավար | Hui-wen Koo?[7] և Bernhard Anthony Kitous?[7] |
Ազդել է | Քեննեթ Բինմոր |
Պարգևներ | |
John Harsanyi Վիքիպահեստում |
Ջոն Հարշանյի (անգլ.՝ John Charles Harsanyi, հունգ.՝ Harsányi János Károly, մայիսի 29, 1920[1][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն - օգոստոսի 9, 2000[1][2][3][…], Բերկլի, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), հունգարական ծագմամբ ամերիկացի ականավոր տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր՝ տնտեսական հարաբերությունների ուսումնասիրման ժամանակ խաղերի տեսության մշակման համար (1994)։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Յանոշ Հարշանյին միակ երեխան է եղել կաթոլիկ հրեա ընտանիքում։ Հայրը դեղագործ էր, մայրը՝ տնային տնտեսուհի[12]։ Սովորել է Լյութերական գիմնազիայում, որի շրջանավարտների թվում էր նաև Ջոն ֆոն Նեյմանը։ 1944 թ. Հարշանյին կորցրեց բանակից ուսանողական տարկետման իրավունքը և հրեա ծագում ունենալով հանդերձ ուղարկվեց Հարավսլավիա՝ աշխատանքային բատալիոն։ 7 ամիս անց, երբ բատալիոնն ուղարկվեց համակենտրոնացման ճամբար, Հարշանիին հաջողվեց փախչել՝ պատսպարվելով ճիզվիտական մենաստանում[13]։
Ավարտել է Բուդապեշտի համալսարանը։ Դոկտորի աստիճանն ստացել է Ստենֆորդի համալսարանում։ Դասավանդել է Ավստրալիայի ազգային համալսարանում (Կանբերա), Դեթրոյթի Ուեյնի պետական համալսարանում, Կալիֆորնիայի համալսարանում։
Աշխատություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Էսսե էթիկայի, սոցիալական վարքի և գիտական բացատրության մասին» (Essays on Ethics, Social Behavior, and Scientific Explanation, 1976),
- «Աշխատանքներ խաղերի տեսության մասին» (Papers in game Theory, 1982)։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ http://www.accessecon.com/pubs/VUECON/vu06-w07.pdf
- ↑ 5,0 5,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 7,0 7,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1994 // nobelprize.org — Nobel Foundation.
- ↑ http://rajk.eu/en/dijaink/
- ↑ http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/tnull_44386.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.
- ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
- ↑ «John Charles Harsanyi» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
- ↑ Автобиография на сайте Нобелевского комитета
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Հարշանյի» հոդվածին։ |
|
- Մայիսի 29 ծնունդներ
- 1920 ծնունդներ
- Բուդապեշտ քաղաքում ծնվածներ
- Օգոստոսի 9 մահեր
- 2000 մահեր
- Կալիֆոռնիայում մահացածներ
- Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Սթենֆորդի համալսարանի շրջանավարտներ
- Սիդնեյի համալսարանի շրջանավարտներ
- Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ամերիկացի տնտեսագետներ
- Հունգարացի տնտեսագետներ
- Ամերիկացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Բուդապեշտի համալսարանի շրջանավարտներ
- Հրեա նոբելյան մրցանակակիրներ
- Ամերիկացի աթեիստներ
- Ամերիկացի գիտնականներ
- Հրեա տնտեսագետներ