Ջոն Հարշանյի
 | |
| Ծնվել է | մայիսի 29, 1920[1][2][3][…] Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն |
| Մահացել է | օգոստոսի 9, 2000[1][2][3][…] (80 տարեկան) Բերկլի, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ բնական մահով |
| Քաղաքացիություն |  Հունգարիա և  ԱՄՆ |
| Դավանանք | աթեիզմ և չդավանող կաթոլիկ[4] |
| Մասնագիտություն | տնտեսագետ և պրոֆեսոր |
| Հաստատություն(ներ) | Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Ուտյնի պետական համալսարան, Ավստրալիական ազգային համալսարան և Քուինսլենդի համալսարան |
| Գործունեության ոլորտ | խաղերի տեսություն և տնտեսագիտություն |
| Անդամակցություն | Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Սթենֆորդի համալսարան (1958), Բուդապեշտի համալսարան (1942) և Սիդնեյի համալսարան (1953) |
| Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն[1] |
| Գիտական ղեկավար | Քեննեթ Էրրոու |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Hui-wen Koo?[5] և Bernhard Anthony Kitous?[5] |
| Ազդել է | Քեննեթ Բինմոր |
| Պարգևներ | |
 John Harsanyi Վիքիպահեստում | |
Ջոն Հարշանյի (անգլ.՝ John Charles Harsanyi, հունգ.՝ Harsányi János Károly, մայիսի 29, 1920[1][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն - օգոստոսի 9, 2000[1][2][3][…], Բերկլի, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), հունգարական ծագմամբ ամերիկացի ականավոր տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր՝ տնտեսական հարաբերությունների ուսումնասիրման ժամանակ խաղերի տեսության մշակման համար (1994)։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յանոշ Հարշանյին միակ երեխան է եղել կաթոլիկ հրեա ընտանիքում։ Հայրը դեղագործ էր, մայրը՝ տնային տնտեսուհի[9]։ Սովորել է Լյութերական գիմնազիայում, որի շրջանավարտների թվում էր նաև Ջոն ֆոն Նեյմանը։ 1944 թ. Հարշանյին կորցրեց բանակից ուսանողական տարկետման իրավունքը և հրեա ծագում ունենալով հանդերձ ուղարկվեց Հարավսլավիա՝ աշխատանքային բատալիոն։ 7 ամիս անց, երբ բատալիոնն ուղարկվեց համակենտրոնացման ճամբար, Հարշանիին հաջողվեց փախչել՝ պատսպարվելով ճիզվիտական մենաստանում[10]։
Ավարտել է Բուդապեշտի համալսարանը։ Դոկտորի աստիճանն ստացել է Ստենֆորդի համալսարանում։ Դասավանդել է Ավստրալիայի ազգային համալսարանում (Կանբերա), Դեթրոյթի Ուեյնի պետական համալսարանում, Կալիֆորնիայի համալսարանում։
Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Էսսե էթիկայի, սոցիալական վարքի և գիտական բացատրության մասին» (Essays on Ethics, Social Behavior, and Scientific Explanation, 1976),
- «Աշխատանքներ խաղերի տեսության մասին» (Papers in game Theory, 1982)։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ http://www.accessecon.com/pubs/VUECON/vu06-w07.pdf
- ↑ 5,0 5,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1994 // nobelprize.org — Nobel Foundation.
- ↑ http://rajk.eu/en/dijaink/
- ↑ http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/tnull_44386.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.
- ↑ «John Charles Harsanyi»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-07-28-ին։ Վերցված է 2014-09-21
- ↑ Автобиография на сайте Нобелевского комитета
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
- Մայիսի 29 ծնունդներ
- 1920 ծնունդներ
- Բուդապեշտ քաղաքում ծնվածներ
- Օգոստոսի 9 մահեր
- 2000 մահեր
- Կալիֆոռնիայում մահացածներ
- Սթենֆորդի համալսարանի շրջանավարտներ
- Բուդապեշտի համալսարանի շրջանավարտներ
- Սիդնեյի համալսարանի շրջանավարտներ
- Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ամերիկացի տնտեսագետներ
- Հունգարացի տնտեսագետներ
- Ամերիկացի Նոբելյան մրցանակակիրներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Հրեա նոբելյան մրցանակակիրներ
- Ամերիկացի աթեիստներ