Սայմոն Կուզնեց
Սայմոն (Սեմյոն) Սմիթ Կուզնեց (անգլ.՝ Simon Smith Kuznets, ծննդյան անունը՝ ռուս.՝ Семён Абрамович Кузнец, ապրիլի 30, 1901[1][2][3][…], Պինսկ, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 8, 1985[1][4], Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ), ամերիկյան տնտեսագետ, տնտեսագիտության գծով Նոբելյան մրցանակակիր (1971 թվական)։
Ծնվել է Պինսկում (այժմ՝ Բելառուս), առևտրական Աբրամ Կուզնեցի ընտանիքում։ Հայրը լքել է ընտանիքը և 1907 թվականին բնակություն հաստատել ԱՄՆ-ում՝ թողնելով որդուն և կնոջը՝ Պոլինա Կուզնեցին (ծնունդով՝ Ֆրիդման)։
Սեմյոնն ավարտելով ռեալական ուսումնարանը, ընդունվել է Խարկովի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը, միաժամանակ դասընթացներ անցնելով նաև տնտեսագիտությունից։ Համալսարանում սովորելու տարիներին նյութական պայմաններից դրդված նա աշխատել է արհմիութենական կազմակերպություններում։ Առաջին գիտական աշխատանքը լույս է տեսել 1921 թվականին, Խարկովում։
Արտասահման գնալու նպատակով եղբոր՝ Սոլոմոնի հետ նախ գնում է Լեհաստան, որտեղից էլ 1922 թվականին՝ Նյու Յորք։ Այստեղ եղբայրները ընդունվում են Կոլումբիայի համալսարան։ 1921 թվականին Սեմյոնը, արդեն՝ Սայմոնը, ստանում է բակալավրի, իսկ 1926 թվականին՝ դոկտորի գիտական կոչում։ Երիտասարդ գիտնականի հայացքների ձևավորմանը զգալիորեն նպաստել է անվանի գիտնական Ու. Մետչելլը։
Նա շուրջ 35 տարի աշխատել է այդ մեծ գիտնականի հետ՝ տնտեսագիտական հետազոտությունների Ազգային բյուրոյում (1927-1961 թվականներ), միաժամանակ աշխատելով Փենսիլվանիայի համալսարանում (1930-1954 թվականներ)։
Սայմոնն հռչակվում է իր ժամանակի խոշոր տնտեսագետներից։ Մեկը մյուսին հետևում են նրա աշխատությունները տնտեսագիտության զարգացման խնդիրների վերաբերյալ, որոնցից գլխավորը նա համարում էր ազգային եկամտի աճը և օգտագործված հնարավորությունները։
Սայմոնն ամուսնանում է իր աշխատակցուհի Էդիթ Հանդլերի հետ, ունենում է երկու զավակ։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին՝ 1942-1944 թվականներին, նա գլխավորել է ԱՄՆ-ի սպառազինությունների ծրագրավորման և վիճակագրության Կոմիտեի բյուրոն։
1949 թվականին ընտրվում է Ամերիկյան վիճակագրական ասոցացիայի նախագահ, 1954 թվականին՝ Ամերիկյան տնտեսագիտական ասոցացիայի նախագահ։ 1954 թվականից դասավանդել է Բալթիմորի Ջոն Հոֆինս անվան համալսարանում։
Նա ոչ միայն մեծ տնտեսագետ էր, այլ նաև բազմակողմանի զարգացած մանկավարժ։ Գիտնականը լուրջ հետազոտություններ է նվիրել նաև Իսրայելի տնտեսության վերելքին։
1971 թվականին արժանացել է Նոբելյան մրցանակի՝ տնտեսագիտության գծով։
Վախճանվել է Քեմբրիջում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Nobelprize.org — Nobel Foundation.
- ↑ 5,0 5,1 Notable Names Database — 2002.
- ↑ 6,0 6,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
- ↑ Українська Вікіпедія (укр.) — 2004.
- ↑ 8,0 8,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ 9,0 9,1 https://www.google.com/books/edition/Strength_in_Numbers_The_Rising_of_Academ/kPGJUiUCJZkC?hl=en&gbpv=1&pg=PA476
- ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1971 — Nobel Foundation.
- ↑ Fellows of the American Statistical Association database
- ↑ https://www.aeaweb.org/about-aea/honors-awards/walker-medalists
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը] |
Վիքիպեդիայում կա պորտալ
Տնտեսագիտություն |
- Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ. 1901-2000, գիրք Ա, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ» հրատարակչություն, 2007, էջ 80-81։
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սայմոն Կուզնեց» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
- Ապրիլի 30 ծնունդներ
- 1901 ծնունդներ
- Պինսկ քաղաքում ծնվածներ
- Հուլիսի 8 մահեր
- 1985 մահեր
- ԱՄՆ-ում մահացածներ
- Հարվարդի համալսարանի դասախոսներ
- Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկյան փիլիսոփայական ընկերության անդամներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Կոլումբիայի համալսարանի շրջանավարտներ
- Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ամերիկացի տնտեսագետներ
- Քեմբրիջ քաղաքում մահացածներ
- Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ
- Ամերիկացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- 20-րդ դարի ամերիկացի տնտեսագետներ
- Խարկովի համալսարանի շրջանավարտներ
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Հրեա նոբելյան մրցանակակիրներ
- Բրիտանական ակադեմիայի թղթակից-անդամներ