«Գուգարք նահանգ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Մեծ Հայքի աշխարհ |
{{Տեղեկաքարտ Մեծ Հայքի աշխարհ |
||
| անվանում= Գուգարք |
|||
| ⚫ | |||
| կարգ= 10 |
|||
| գլ. քաղաք=[[Կապան]] |
|||
| ⚫ | |||
| այլ քաղաք= [[Սիսիան]] |
|||
| ⚫ | |||
| Տարածք= |
|||
| քարտեզի լայնություն1 = 300px |
|||
| տոհմ =[[Սյունիներ]] |
|||
| քարտեզի լայնություն2 = |
|||
| Առավելագույն բարձրություն= |
|||
| ⚫ | |||
| Ամենացածր կետ= |
|||
| սահմանակցում է = |
|||
| Տարածքով= 13 |
|||
| կենտրոն = |
|||
| Կազմում է= |
|||
| խոշոր քաղաքներ = |
|||
| կատեգորիա= |
|||
| տարածք = |
|||
| ներկա= {{դրոշավորում|Վրաստան}}, {{դրոշավորում|Հայաստան}} |
|||
| հիմնական տոհմեր = [[Սյունիներ]], [[Օրբելիներ]], [[Պռոշյաններ]], [[Խաղբակյաններ]] |
|||
| Պատմական ազգային կազմ = [[Հայեր]] |
|||
| ժամանակակից երկրներ = |
|||
| Ներկայիս ազգային կազմ = [[Հայեր]], [[Վրացիներ]] |
|||
| համապատասխանող շրջաններ = |
|||
| Պատմական դավանանք= {{դրոշավորում|ՀԱԵ}} |
|||
| ծանոթագրություններ = |
|||
| Ներկայիս դավանանք= {{դրոշավորում|ՀԱԵ}}, {{դրոշավորում|ՎՈՒԵ}} |
|||
| Վիքիպահեստում = |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
}} |
}} |
||
'''Գուգարք''', [[Մեծ Հայք|Մեծ Հայքի]] տասներեքերորդ նահանգը։ |
'''Գուգարք''', [[Մեծ Հայք|Մեծ Հայքի]] տասներեքերորդ նահանգը։ |
||
13:31, 17 փետրվարի 2012-ի տարբերակ
| Երկիր |  Մեծ Հայք
 |
|---|---|
| Ներառում է | 10 գավառ |
| Գլխավոր քաղաք | Կապան |
| Այլ քաղաքներ | Սիսիան |
| Կառավարող տոհմ(եր) | Սյունիներ |
| Ստեղծվել է | Մ.թ.ա. 189 |
| Վերացել է | Մ.թ. 387 |
| Ներկայիս երկրներ |  Վրաստան,  Հայաստան |
| Ազգային կազմ | |
| Պատմական | Հայեր |
| Ներկա | Հայեր, Վրացիներ |
| Կրոնական կազմ | |
| Պատմական |  Հայ Առաքելական եկեղեցի |
| Ներկա | Հայ Առաքելական եկեղեցի, Կաղապար:Դրոշավորում/ՎՈՒԵ |
 | |
Գուգարք, Մեծ Հայքի տասներեքերորդ նահանգը։ Հույն պատմիչները հիշատակում են Գոգարենե անվանաձևով։ Ունի էթնիկական ծագում։ Արևելքից սահմանակից է եղել Ուտիք, հարավից՝ Այրարատ, արևմուտքից՝ Տայք նահանգներին, հյուսիսից՝ Վիրքին։ Գուգարքը մթա VIII դ մտել է Ուրարտական, մթա IV-II դդ՝ Երվանդունիների հայկական պետության կազմի մեջ։ Արտաշեսյան և Արշակունի թագավորների ժամանակ Գուգարքը Մեծ Հայքի չորս սահմանապահ բդեշխություններից մեկն էր։ 387–ին, Բյուզանդիայի և Իրանի միջև Մեծ Հայքի բաժանմամբ Գուգարքը, բացառությամբ Տաշիր գավառի, միացվեց Վիրքին։ Գուգարքի կազմում էին Ձորոփոր, Կողբոփոր, Ծոբոփոր, Տաշիր, Թռեղք, Կանգարք, Արդահան, Վերին Ջավախք և Կղարջք գավառները։ 652–ի հայ–արաբական համաձայնագրով Թեոդորոս Ռշտունին վերամիավորել է նաև Գուգարքը։ VIII դ Գուգարքի արևմտյան գավառները մտել են Տփղիսի արաբական ամիրայության, IX դ կեսից՝ վրաց Բագրատունիների տիրույթների մեջ, իսկ արևելյան գավառները՝ հայ Բագրատունիների։ 969-970–ին արևելյան Գուգարքում Հայոց թագավոր Աշոտ Գ Ողորմածի որդի Գուրգենը հիմնել է թագավորություն՝ Շամշուլդե կենտրոնով։ 1065–ին այս թագավորության կենտրոնը տեղափոխվել է Լոռե բերդաքաղաքը, որի համար այն կոչվել է նաև Լոռու թագավորություն։ XI դ վերջին և XII դ սկզբին Լոռու թագավորությունը տիրել են սելջուկ նվաճողները։ Իսկ 1118-1123–ին այն սելջուկներից գրավել է Դավիթ Շինարար թագավորը և տվել վրաց Օրբելիներին։ Ճնշելով Օրբելիների խռովությունը 1177–ին՝ վրաց Գեորգի III թագավորը Լոռե բերդաքաղաքը հանձնել է ղփչաղներին, իսկ 1185–ից՝ Զաքարյաններին։ XII-XIII դդ Գուգարքում կալվածներ են ունեցել նաև Մամիկոնյանները և Արծրունիները։ Կյուրիկյանների և Զաքարյանների օրոք արևելյան Գուգարքը եղել է հայ մշակույթի ու գիտության կենտրոն։ Զարգացած էր գորգագործությունը, թայտամշակությունը, մետաղագործությունը։ Արևելյան Գուգարքում ապրել և ստեղծագործել են միջնադարյան ականավոր գիտնականներ Հովհաննես Սարկավագը, Գրիգոր Տուտեորդին և Մխիթար Գոշը։ Մոնղոլների նվաճումներից հետո Զաքարյանների տիրույթ արևելյան Գուգարքը մտել է Գյուրջիստանի վիլայեթի մեջ։
|
Սա Մեծ Հայքի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||