Կյանքի որակի ցուցանիշ
Արտաքին տեսք
Կյանքի որակի ցուցանիշ (անգլ.՝ quality-of-life index, where-to-be-born index, QLI), մշակվել է Economist Intelligence Unit կազմակերպության կողմից։ Դրանում փորձ է արվում պարզել, թե որ երկիրն է առաջիկա տարիներին ապահովելու լավագույն հնարավորություններն առողջ, անվտանգ և բարեկեցիկ կյանքի համար։ Այն հիմնվում է այնպիսի մեթոդաբանության վրա, որը երկրներում կյանքի սուբյեկտիվ գնահատման վերաբերյալ հարցումների արդյունքները այդ երկրներում կյանքի որակի օբյեկտիվ դետերմինանտների հետ։
Մեթոդաբանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Երկրի գնահատականը որոշելու համար հաշվի է առնվել կյանքի որակի գործոնները. [1].
- Առողջություն – կյանքի սպասվող միջին տևողությունը (տարիներով), աղբյուր` US Census Bureau,
- Ընտանեկան կյանք – ամուսնալուծությունների թիվը (1000 մարդու հաշվով), գնահատվում է 1-ից (քիչ ամուսնալուծություններ) մինչև 5 (շատ ամուսնալուծություններ), աղբյուր՝ ՄԱԿ, Euromonitor),
- Հասարակական կյանք – գնահատվում է 1, եթե տվյալ երկրում բարձր է եկեղեցի հաճախելիությունը կամ պրոֆմիության անդամակցումը, աղբյուր՝ World Values Survey),
- Նյութական ապահովվածություն, աղբյուր՝ Economist Intelligence Unit,
- 'Քաղաքական կայունություն ու անվտանգություն, աղբյուր՝ Economist Intelligence Unit,
- Կլիմա ու աշխարհագրություն, աղբյուր՝ CIA World Factbook,
- Աշխատանք ունենալու գրավականներ – հաշվի է առնվում գործազրկության մակարդակը (տոկոսներով), աղբյուր՝ Economist Intelligence Unit,
- Քաղաքական ազատություն – հաշվի է առնվում քաղաքական ու քաղաքացիական ազատության մակարդակը, գնահատվում է 1-ից (լրիվ ազատ) մինչև 7 (ոչ ազատ), աղբյուր՝ Freedom House,
- Գենդերային հավասարություն – հավասար է տղամարդկանց և կանանց ստացած միջին աշխատավարձերի քանորդին, աղբյուր՝ UNDP Human Development Report,
- Կառավարում – հաշվի է առնվում կաշառակերության մակարդակը։
2019
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նախնական միավոր ընդունվում է հարյուրը, որին գումարվում կամ որից հանվում են որոշակի միավորներ[2][3]։
№ | Երկիր | Ցուցանիշ |
---|---|---|
1 | Դանիա | 198,57 |
2 | Շվեյցարիա | 195,93 |
3 | Ֆինլանդիա | 194,01 |
4 | Ավստրալիա | 191,13 |
5 | Ավստրիա | 191,05 |
6 | Նիդերլանդներ | 188,91 |
7 | Իսլանդիա | 187,79 |
8 | Գերմանիա | 187,05 |
9 | Նոր Զելանդիա | 185,58 |
10 | Նորվեգիա | 181,86 |
11 | Էստոնիա | 180,88 |
12 | Ճապոնիա | 180,50 |
13 | ԱՄՆ | 179,20 |
14 | Շվեդիա | 178,67 |
15 | Սլովենիա | 175,98 |
16 | Իսպանիա | 174,16 |
17 | Միացյալ Թագավորություն | 170,81 |
18 | Կանադա | 170,32 |
19 | Կատար | 167,84 |
20 | ԱՄԷ | 167,81 |
21 | Խորվաթիա | 165,31 |
22 | Պորտուգալիա | 163,50 |
23 | Բելգիա | 162,09 |
24 | Իռլանդիա | 160,82 |
25 | Չեխիա | 158,79 |
26 | Ֆրանսիա | 157,83 |
27 | Կիպրոս | 157,57 |
28 | Սինգապուր | 156,91 |
29 | Լիտվա | 156,36 |
30 | Իսրայել | 153,82 |
31 | Սլովակիա | 153,10 |
32 | Սաուդյան Արաբիա | 152,72 |
33 | Հարավային Կորեա | 149,53 |
34 | Լատվիա | 149,15 |
35 | Լեհաստան | 147,98 |
36 | Իտալիա | 145,69 |
37 | Բելառուս | 141,47 |
38 | Ռումինիա | 140,31 |
39 | Հունաստան | 137,82 |
40 | Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն | 135,31 |
41 | Հունգարիա | 134,47 |
42 | Թայվան | 133,82 |
43 | Բուլղարիա | 130,59 |
44 | Թուրքիա | 125,51 |
45 | Բոսնիա և Հերցեգովինա | 124,51 |
46 | Չիլի | 124,14 |
47 | Մեքսիկա | 123,48 |
48 | Արգենտինա | 122,49 |
49 | Մալայզիա | 122,11 |
50 | Վրաստան | 120,90 |
51 | Սերբիա | 119,83 |
52 | Հնդկաստան | 117,51 |
53 | Պանամա | 113,12 |
54 | Հորդանան | 112,94 |
55 | Լիբանան | 111,21 |
56 | Հյուսիսային Մակեդոնիա | 110,64 |
57 | Կոլումբիա | 108,36 |
58 | Ինդոնեզիա | 107,20 |
59 | Ռուսաստան | 104,94 |
60 | Պակիստան | 104,63 |
61 | Թաիլանդ | 103,26 |
62 | Ուկրաինա | 102,34 |
63 | Հոնկոնգ | 100,90 |
64 | Բրազիլիա | 100,33 |
65 | Չինաստան | 97,92 |
66 | Շրի Լանկա | 95,30 |
67 | Ֆիլիպիններ | 90,73 |
68 | Վիետնամ | 88,82 |
69 | Ղազախստան | 87,17 |
70 | Իրան | 87,02 |
71 | Եգիպտոս | 83,98 |
2005
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]№ | Երկիր կամ տարածք | Ցուցանիշ |
---|---|---|
1 | Իռլանդիա | 8,333 |
2 | Շվեյցարիա | 8,068 |
3 | Նորվեգիա | 8,051 |
4 | Լյուքսեմբուրգ | 8,015 |
5 | Շվեդիա | 7,937 |
6 | Ավստրալիա | 7,925 |
7 | Իսլանդիա | 7,911 |
8 | Իտալիա | 7,810 |
9 | Դանիա | 7,797 |
10 | Իսպանիա | 7,727 |
11 | Սինգապուր | 7,719 |
12 | Ֆինլանդիա | 7,618 |
13 | ԱՄՆ | 7,615 |
14 | Կանադա | 7,599 |
15 | Նոր Զելանդիա | 7,436 |
16 | Նիդերլանդներ | 7,433 |
17 | Ճապոնիա | 7,392 |
18 | Հոնկոնգ | 7,347 |
19 | Պորտուգալիա | 7,307 |
20 | Ավստրիա | 7,268 |
21 | Թայվան | 7,259 |
22 | Հունաստան | 7,163 |
23 | Կիպրոս | 7,097 |
24 | Բելգիա | 7,095 |
25 | Ֆրանսիա | 7,084 |
26 | Գերմանիա | 7,048 |
27 | Սլովենիա | 6,986 |
28 | Մալթա | 6,934 |
29 | Միացյալ Թագավորություն | 6,917 |
30 | Հարավային Կորեա | 6,877 |
31 | Չիլի | 6,789 |
32 | Մեքսիկա | 6,766 |
33 | Բարբադոս | 6,702 |
34 | Չեխիա | 6,629 |
35 | Կոստա Ռիկա | 6,624 |
36 | Մալայզիա | 6,608 |
37 | Հունգարիա | 6,534 |
38 | Իսրայել | 6,488 |
39 | Բրազիլիա | 6,470 |
40 | Արգենտինա | 6,469 |
41 | Կատար | 6,462 |
42 | Թաիլանդ | 6,436 |
43 | Շրի Լանկա | 6,417 |
44 | Ֆիլիպիններ | 6,403 |
45 | Սլովակիա | 6,381 |
46 | Ուրուգվայ | 6,368 |
47 | Պանամա | 6,361 |
48 | Լեհաստան | 6,309 |
49 | Խորվաթիա | 6,301 |
50 | Թուրքիա | 6,286 |
51 | Տրինիդադ և Տոբագո | 6,278 |
52 | Էկվադոր | 6,272 |
53 | Պերու | 6,216 |
54 | Կոլումբիա | 6,176 |
55 | Քուվեյթ | 6,171 |
56 | Սալվադոր | 6,164 |
57 | Բուլղարիա | 6,162 |
58 | Ռումինիա | 6,105 |
59 | Վենեսուելա | 6,089 |
60 | Հյուսիսային Կորեա | 6,083 |
61 | Վիետնամ | 6,080 |
62 | Բահրեյն | 6,035 |
63 | Լիտվա | 6,033 |
64 | Ճամայկա | 6,022 |
65 | Մարոկկո | 6,018 |
66 | Լատվիա | 6,008 |
67 | Օման | 5,916 |
68 | Էստոնիա | 5,905 |
69 | ԱՄԷ | 5,899 |
70 | Լիբանան | 5,849 |
71 | Ինդոնեզիա | 5,814 |
72 | Սաուդյան Արաբիա | 5,767 |
73 | Հնդկաստան | 5,759 |
74 | Պարագվայ | 5,756 |
75 | Հորդանան | 5,675 |
76 | Նիկարագուա | 5,663 |
77 | Բանգլադեշ | 5,646 |
78 | Ալբանիա | 5,634 |
79 | Դոմինիկյան Հանրապետություն | 5,630 |
80 | Եգիպտոս | 5,605 |
81 | Ալժիր | 5,571 |
82 | Բոլիվիա | 5,492 |
83 | Թունիս | 5,472 |
84 | Սերբիա | 5,428 |
85 | Հայաստան | 5,422 |
86 | Ադրբեջան | 5,377 |
87 | Վրաստան | 5,365 |
88 | Իրան | 5,343 |
89 | Հյուսիսային Մակեդոնիա | 5,337 |
90 | Գվատեմալա | 5,321 |
91 | Հոնդուրաս | 5,250 |
92 | Հարավային Աֆրիկա | 5,245 |
93 | Պակիստան | 5,229 |
94 | Բոսնիա և Հերցեգովինա | 5,218 |
95 | Գանա | 5,174 |
96 | Ղազախստան | 5,082 |
97 | Սիրիա | 5,052 |
98 | Ուկրաինա | 5,032 |
99 | Մոլդովա | 5,009 |
100 | Բելառուս | 4,978 |
101 | Ուգանդա | 4,879 |
102 | Թուրքմենստան | 4,870 |
103 | Ղրղզստան | 4,846 |
104 | Բոտսվանա | 4,810 |
105 | Ռուսաստան | 4,796 |
106 | Ուզբեկստան | 4,767 |
107 | Տաջիկստան | 4,754 |
108 | Նիգերիա | 4,505 |
109 | Տանզանիա | 4,495 |
110 | Հայիթի | 4,090 |
111 | Զիմբաբվե | 3,892 |
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «The Economist Intelligence Unit's Quality-of-Life Index» (PDF). The Economist. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
- ↑ «Quality of Life Index by Country 2019». Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 28-ին.
- ↑ «Countries With The Best Quality of Life, 2019». 2019 թ․ ապրիլի 11. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 28-ին.