Ինգրիդ Բերգման
Ինգրիդ Բերգման շվեդերեն՝ Ingrid Bergman | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 29, 1915[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Hedvig Eleonora församling, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա[4] |
| Մահացել է | օգոստոսի 29, 1982[1][2][3][…] (67 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն |
| Կրթություն | Dramatens elevskola? |
| Քաղաքացիություն |  Շվեդիա |
| Կրոն | լյութերականություն |
| Մասնագիտություն | ինքնակենսագիր, թատրոնի դերասանուհի, կինոդերասանուհի և դերասանուհի |
| Ծնողներ | հայր՝ Յուստուս Բերգման |
| Ամուսին(ներ) | Ռոբերտո Ռոսսելինի և Lars Schmidt? |
| Համատեղ ապրող(ներ) | John Van Eyssen? |
| Երեխա(ներ) | Pia Lindström?, Isotta Ingrid Rossellini? և Իզաբելլա Ռոսսելլինի |
| Պարգևներ և մրցանակներ | Օսկար երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհու համար Օսկար լավագույն դերասանուհու համար Օսկար լավագույն դերասանուհու համար «Թոնի» մրցանակ կնոջ լավագույն դերակատարման համար պիեսում «Սեզար» մրցանակ կինեմատոգրաֆում ակնառու վաստակի համար Փրայմթայմ Էմի մրցանակ՝ «մինիսերիալներում կամ ֆիլմերում կնոջ լավագույն դեր» անվանակարգում և Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ |
| ingridbergman.com | |
Ինգրիդ Բերգման (շվեդերեն՝ Ingrid Bergman, օգոստոսի 29, 1915[1][2][3][…], Hedvig Eleonora församling, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա[4] - օգոստոսի 29, 1982[1][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), թատրոնի և կինոյի շվեդ հայտնի դերասանուհի, խաղացել է ամերիկյան և եվրոպական ֆիլմերում, Օսկարի եռակի և Ոսկե Գլոբուսի քառակի դափնեկիր։
Կենսագրություն և կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ինգրիդ Բերգմանը ծնվել է 1915 թվականին Շվեդիայի մայրաքաղաք Ստոկհոլմում։ Նա մանուկ հասակից մեծացել է առանց ծնողների։ 3 տարեկանում մահացել է մայրը, իսկ 13 տարեկանում հայրը՝ Յուստուս Սեմուել Բերգմանը, ով մասնագիտությամբ դերասան և լուսանկարիչ էր։ Նրան խնամքի տակ է վերցնում իր հորեղբայր՝ Օտտո Բերգմանը, ով ուներ 5 երեխա։
Արդեն 17 տարեկանում Ինգրիդ Բերգմանին աշխատանքի են վերցնում Ստոկհոլմի թագավորական դրամատիկական թատրոնում[5]։ Բերգմանը թատրոնում երկար չի մնում և տեղափոխվում է կինեմատոգրաֆ։ Կինոյում նա խաղում է նկարահանվելով էպիզոդիկ դերերում։ Առաջին քիչ թե շատ մեծ դերը կինոյում 1934 թ. «Կոմսը Մունկբրուից» ֆիլմն էր։ Շվեդական մոտ մեկ տասնյակ ֆիլմերում խաղալուց հետո պրոդյուսեր Դևիդ Սելեզնիկը նրան հրավիրում է Հոլիվուդ խաղալու «Ինտերմեցցո» ֆիլմում։ ԱՄՆ-ում նա անցնում է դերասանական վարպետության դասեր Միխայիլ Չեխովի դպրոցում։
1942 թվականին Բերգմանը նկարահանվում է իր թերևս ամենանշանավոր ֆիլմում «Կասաբլանկայում», ուր իր խաղընկերն էր Համֆրի Բոգարտը։ Ֆիլմը շատ մեծ հաջողություն է ունենում, իսկ Բերգմանը դառնում է հոլիվուդյան առաջին մեծության աստղ։ Նրա հաջորդ աշխատանքները կինոյում նույնպես շատ հաջողակ էին՝ «Դոկտոր Ջեքիլը և Միստր Հայդը», «Ու՞մ մահն է գուժում զանգը», «Գազային լույս» և այլն։
1949 թվականին նա հեռանում է Հոլիվուդից, բաժանվում առաջին ամուսնուց՝ Փեթեր Արոն Լինդստրեմից և ամուսնանում իտալացի նշանավոր ռեժիսոր Ռոբերտո Ռոսսելինիի հետ։ 1950 թվականից մինչև 1964 թվականը Իտալիայում, ամուսնու՝ ռեժիսոր Ռոբերտո Ռոսսելինիի ղեկավարությամբ նկարահանվում է «Ստրոմբոլի» (1950), «Եվրոպա-51» (1952), «Ճանապարհորդություն Իտալիայում (1954) և այլ ֆիլմերում։ Դերասանական մենաշնորհը չսահմանափակելով մի երկրի կինոարվեստում, նա ամենուր արժանանում է մեծ հաջողության, աշխատակցում է համաշխարհային ճանաչման արժանացած այնպիսի ռեժիսորների հետ, ինչպիսիք են Ժան Ռենուարը, Սիդնեյ Լյումենը, Անատոլ Լիտվակը, Ջորջ Կյուքորը և ուրիշներ։ Կանացի լավագույն դերակատարման համար Բերգմանը եռակի արժանացել է ամերիկյան կինոարվեստի և գիտությունների ակադեմիայի «Օսկար» մրցանակին։ Այդ տարիներին նա նկարահանվում է Ռոսսելինիի ֆիլմերում, միաժամանակ նաև խաղալով թատրոնում։ 1974 թվականին Բերգմանը վերադառնում է Շվեդիա։ Իրեն արված առաջարկություններին՝ մասնակցելու սարսափ ֆիլմերում, Բերգմանը պատասխանել է.- «Ավելի լավ է հին ժապավեններս դիտեմ հեռուստատեսությամբ, քան թե նկարահանվեմ այնպիսի կինոժապավեններում, որոնք վնասելու են իմ և աշխարհի միլիոնավոր երեխաներին։ Արդյոք անհեթեթություն է հավատալ, որ վերադառնալու են այն ժամանակները, երբ իշխում էին գեղեցիկ, մաքուր և իսկական բարձրարվեստ կինոնկարները[6]։
Ռոսսելինիից նա ունենում է 3 երեխա, նրա երեխաներից Իզաբելլա Ռոսսինին նույնպես դառնում է դերասանուհի։ 1957 թվականին նա բաժանվում է ամուսնուց։ 1973 թվականին նա դառնում է Կաննի կինոփառատոնի ժյուրիի նախագահ[7]։
1973 թվականին նրա մոտ հայտնաբերում են կրծքի քաղցկեղ, 1982 թվականի օգոստոսի 29-ին՝ իր ծննդյան օրը, նա մահանում է այդ հիվանդությունից։
Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաղացել է մոտ 50 ֆիլմում, դրանցից առավել հայտնիներից են՝
Մրցանակներ և ճանաչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ամերիկյան կինոակադեմիայի կողմից հրապարակված Ամերիկյան բոլոր ժամանակների ֆիլմերի 100 մեծագույն աստղերի ցանկում 4-րդ տեղում է։ Ընդհանուր թվով խաղացել է 50-ից ավելի ֆիլմերում, 3 անգամ ստացել է Օսկար, որոնցից 2-ը հեղինակավոր Օսկար լավագույն դերասանուհու համար անվանակարգում (ներկայացված է եղել 7 անգամ), 4 անգամ Ոսկե Գլոբուս (ներկայացված է եղել նույնպես 7 անգամ), նաև Էմմի, Սեզար, BAFTA և այլ կինոմրցանակների դափնեկիր է։
1960 թվականին Հոլիվուդյան փառքի ծառուղում բացվել է նրա անվան աստղը[8]։ Ինգրիդ Բերգմանի պատվին է կոչվում վարդի մի տեսակ[9]։
Հոնորարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1939 - «Ինտերմեցցո», $ 20 000
- 1941 - «Ցասում երկնքում», $ 34 000
- 1942 - «Կասաբլանկա», $ 25 000
- 1943 - «Ու՞մ մահն է գուժում զանգը», $ 3 177 083
- 1944 - «Գազային լույս», $ 7 515 625
- 1948 - «Հաղթական կամար», $ 175 000
- 1948 - «Ժաննա դ'Աևկ», $ 245 000
- 1950 - «Ստրոմբոլի, Աստծո երկիր», $ 17 500 000
- 1956 - «Անաստասիա», $ 250 000
- 1958 - «Թանկագին սըր», $ 7 500 000
- 1964 - «Դեղին ռոլս-ռոյս», $ 275 000
- 1969 - «Կակտուսի ծաղիկը», $ 800 000
- 1974 - «Սպանություն արևելյան ճեպընթացում», $ 100 000
- 1976 - «Ժամանակի գործը», $ 250 000
Նկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բերգմանը 14 տարեկանում
1944 թ. ամերիկյան թերթերից մեկի լուսանկար
Ռոբերտո Ռոսսելինիի հետ
«Կասաբլանկա» ֆիլմում Համֆրի Բոգարտի հետ
«Դոկտոր Ջեքիլը և Միստր Հայդը» ֆիլմում
«Վատ համբավ» ֆիլմում
«Սուրբ Մարիի զանգերը» ֆիլմում
«Ում մահն է գուժում զանգը» ֆիլմում Գերի Կուպերի հետ
«Գազային լույս» ֆիլմում
Ինգրիդ Բերգմանի գերեզմանը
Ինգրիդ Բերգմանի արձանը Շվեդիայում
Ինգրիդ Բերգմանի վարդ
.jpg)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Hedvig Eleonora kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/SSA/0006/C I/43 (1913-1916), bildid: 00012320_00128 — P. 141.
- ↑ Chandler, Charlotte (2007)։ Ingrid: Ingrid Bergman, A Personal Biography։ New York: Simon & Schuster։ էջեր 30–31։ ISBN 0-7432-9421-1
- ↑ Կինոռեժիսորներ, դերասաններ։ Հակոբ Թահմիզյան, «Սովետական գրող» հրատարակչություն, Երևան-1978։ Հ. 1, Էջ 52-53։
- ↑ «Ingrid Bergman PRESIDENT OF THE JURY Ingrid BERGMAN»։ Cannes Film Festival։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-04-ին։ Վերցված է 01 ապրիլ 2014
- ↑ Ինգրիդ Բերգմանի աստղը Հոլիվուդյան փառքի ծառուղում
- ↑ Ingrid Bergman վարդի տեսակի նկարագրություն HelpMeFind.com կայքում
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անգլերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Bergman, Ingrid and Burgess, Alan (1980). Ingrid Bergman: My Story. New York: Delacorte Press. ISBN 0-440-03299-7.
- Chandler, Charlotte (2007). Ingrid: Ingrid Bergman, A Personal Biography. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-7432-9421-1.
- Leamer, Laurence (1986). As Time Goes By: The Life of Ingrid Bergman. New York: Harper & Row. ISBN 0-06-015485-3.
- Dagrada, Elena (2008). Le Varianti Trasparenti. I Film con Ingrid Bergman di Roberto Rossellini. Milano: LED Edizioni Universitarie. ISBN 978-88-7916-410-8.
Ռուսերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Бергман, Ингрид; [ Бёрджесс, Алан ]. Моя жизнь / Послесловие В. С. Соловьёва. М.: Радуга, 1988. - 493 с.: илл. - ISBN 0-440-14085-4, ISBN 5-05-002299-1
- Спото, Дональд. Ингрид Бергман. Смоленск: Русич, 1998. - 512 с. - ISBN 5-88590-884-2, ISBN 0-06-018702-6 («Женщина-миф»)
- Краснова Г. Ингрид Бергман: От интермеццо до сонаты // Видео-Асс Премьер - Premiere. 1995. № 28. С.40 - 43.
- Мышкина, Анна. Ингрид Бергман, святая грешница // Караван историй. 1999. Декабрь. С. 26 - 40.
- Иванова, Александра. Ингрид Бегрман: Любовь по правилам и без // Имена. 2007. С.82 - 94.
- Ингрид Бергман: Девушка с севера: Фотобиография // Gala Биография. 2008. № 8, август. С.132 - 145.
- Вахрамов, Владимир. Лучезарная Ингрид // Новый взгляд : газета. - Москва, 2008. - № 09 (419). - С. 01.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||||||||||||||
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ինգրիդ Բերգման կատեգորիայում։ |
 |
Այս հոդվածն ընտրվել է Հայերեն Վիքիպեդիայի օրվա հոդված: |
- Օգոստոսի 29 ծնունդներ
- 1915 ծնունդներ
- Շվեդիայում ծնվածներ
- Օգոստոսի 29 մահեր
- 1982 մահեր
- Լոնդոն քաղաքում մահացածներ
- Երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի Օսկարի մրցանակակիրներ
- Լավագույն դերասանուհի Օսկարի մրցանակակիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Դերասաններ այբբենական կարգով
- Հոլիվուդյան դերասաններ
- Շվեդ դերասանուհիներ
- Ամերիկացի դերասանուհիներ
- Օսկարակիրներ
- Ամերիկացի կինոդերասանուհիներ
- Հոլիվուդյան փառքի ծառուղի
- «Ոսկե գլոբուս» մրցանակի դափնեկիրներ
- «Սեզար» մրցանակի դափնեկիրներ
- Կին ինքնակենսագիրներ
- 20-րդ դարի կին գրողներ
- BAFTA մրցանակի դափնեկիրներ
- «Թոնի» մրցանակի դափնեկիրներ
- 20-րդ դարի ամերիկացի կին գրողներ
- 20-րդ դարի ամերիկացի դերասանուհիներ
- «Էմմի» մրցանակի դափնեկիրներ