Կաննի կինոփառատոն
| Կաննի կինոփառատոն | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | ֆիլմերի ամենամյան փառատոն, միջոցառում և կազմակերպություն |
| Վայր | Կանն |
| Կայք | festival-cannes.com(ֆր.)(անգլ.) |
 Cannes Film Festival Վիքիպահեստում | |
Կաննի միջազգային կինոփառատոն (ֆր.՝ Festival international du film de Cannes), կինոփառատոն, որը անցկացվում է ամեն տարվա մայիս ամսին Ֆրանսիայի Կանն քաղաքում։ Համարվում է ամենահեղինակավոր կինոփառատոններից մեկը[1][2]։
Առաջին անգամ անցկացվել է 1939 թվականին, իսկ կանոնավոր կերպով սկսել է անցկացվել 1946 թվականից սկսած։
Կինոփառատոնի գլխավոր մրցանակը «Ոսկե արմավենու ճյուղն» է (Palme d’Or ), որը շնորհվում է ժյուրիի կողմից ընտրված տարվա լավագույն ֆիլմին։ Մի քանի անգամ այն շնորհվել է միաժամանակ մեկից ավելի ֆիլմերի։
Մյուս մրցանակներից են Գրան պրիները լավագույն դերասանի, ռեժիսորի և սցենարիստի համար, Ժյուրիի հատուկ մրցանակ, Ոսկե արմավենու ճյուղը լավագույն կարճամետրաժ ֆիլմի համար, «Ոսկե տեսախցիկը» լավագույն դեբյուտային ֆիլմի համար և այլն։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆրանսիայում միջազգային կինոփառատոն անցկացնելու գաղափարի ծագումը կապվում է Վենետիկի կինոփառատոնի ժողովրդականության մեծանալու հետ։ Իտալական կինոփառատոնի ձևաչափը 1930-ական թվականներին սկզբում ու կեսերին եղել է վիճելի։ Ֆրանսիան ու Եվրոպայի՝ կինոաշխարհում առաջատար մյուս երկրները վատ էին ներկայացվում, ի տարբերություն կազմակերպիչ երկրի։ 1938 թվականին անցկացված Վենետիկի 6-րդ կինոփառատոնը, որտեղ գլխավոր մրցանակներից մեկին արժանացավ Լենի Ռիֆենշթայլի «Օլիմպիա» ֆիլմը, ավարտվեց սկանդալով։ Որպես Հիտլերի վարչակարգի՝ կինոփառատոնի ընթացքին միջամտելու դեմ ուղղված բողոքի նշան՝ ամերիկյան ու բրիտանական պատվիրակությունները լքել են ֆորումը։ Արդյունքում ֆրանսիական կողմը որոշել է անցկացնել իր կինոփառատոնը, որ կունենա անկախ ժյուրի, և բոլոր երկրները պատշաճ ներկայացված կլինեն[3]։
Առաջին անգամ կինոփառատոնն անցկացվելու էր 1939 թվականի սեպտեմբերին։ Ֆորումի անցկացման նախաձեռնողը եղել է Ֆրանսիայի կրթության նախարար Ժան Զեյը։ Ժյուրիի պատվավոր նախագահ է նշանակվել Լուի Լյումիերը։ Ծրագրում ներառվել են ամերիկյան «Հրաշագործը Օզ երկրից» (անգլ.՝ The Wizard Of Oz) և խորհրդային «Լենինը 1918 թվականին» ֆիլմերը։ Սակայն կինոփառատոնի բացման արարողության անցկացմանը խանգարել է Եվրոպայում սկիզբ առած Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը[4]։ Կինոփառատոնն առաջին անգամ անցկացվել է 1946 թվականի սեպտեմբերի 20-ից մինչև հոկտեմբերի 5-ը Լազուր ափում գտնվող Կանն առողջարանային քաղաքում։ Կինոփառատոնի ծրագրում ամենաառաջինը ներկայացվել է խորհրդային «Բեռլին» վավերագրական ֆիլմը, որի ռեժիսորն է Յուլի Ռայզմանը։
Իր ներկայիս մասշտաբն ու ժողովրդականությունը կինոփառատոնը ձեռք է բերել 1951 թվականից հետո, երբ մի քանի տարի ժյուրիի նախագահ է եղել Ժան Կոկտոն[3]։ 1952 թվականից կինոփառատոնն անցկացվում է ամեն տարվա մայիսին[5] Փառատոնների ու վեհաժողովների պալատում (1968 թվականին ուսանողական խռովությունների պատճառով կինոփառատոնն ընդհատվել է, և մրցանակների հանձնման արարողություն տեղի չի ունեցել)։
Կինոփառատոնը մշտապես գտնվում է զանգվածային լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոնում։ Փառատոնին մասնակցում են համաշխարհային կինոյի տարբեր գործիչներ։ Այն ժողովրդականություն է վայելում նաև պրոդյուսերների շրջանում, որոնք այնտեղ նախապատրաստում են նոր նախագծեր կամ վաճառում արդեն եղածները։
Գենեզիս և առաջին հրատարակությունը չեղյալ հայտարարվեց (1939)
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1937 թվականի Համաշխարհային ցուցահանդեսից ի վեր Ֆրանսիան ցանկություն է ունեցել ամրապնդել իր մշակութային հեղինակությունը՝ կազմակերպելով միջազգային կինոմրցույթ: 1930-ականների վերջին, ցնցված լինելով նացիստական գերմանական և ֆաշիստական Իտալիայի կառավարությունների միջամտությամբ Վենետիկի կինոփառատոնի համար, որը բացվել է 1938 թվականի օգոստոսին՝ Ռեյխի քարոզչության նախարար Ֆիլիպ Էրլանգերի, «Ֆրանսիական գեղարվեստական գործողություն» և «Ջեմիլ» երեք միջազգային կինոփառատոնի անդամների կողմից Փառատոնի ժյուրին Ազգային կրթության և կերպարվեստի նախարար Ժան Զային (ով պահպանել էր իր նոր կառավարությունում Ժողովրդական ճակատի պորտֆելը) և ներքին գործերի նախարար[6], Ալբեր Սարրոյին ներկայացրել է Ֆրանսիայում քաղաքականապես անկախ միջազգային կինոփառատոնի գաղափարը։[7][8]Ժան Զեյը, ով հետաքրքրված էր առաջարկով, դրական պատասխան տվեց 1938 թվականի դեկտեմբերի 26-ին և խրախուսվեց Վենետիկի կինոփառատոնը բոյկոտած ամերիկացիների և բրիտանացիների կողմից ամենամեծ համաշխարհային կինոշուկան: Հյուրանոցային տեղավորման հնարավորություն ունեցող ֆրանսիական մի քանի առողջարանային քաղաքների թեկնածու են՝ Էքս-լե-Բենը[9], Բիարիցը[10], Կաննը[10],որտեղ Անրի-Ժորժ Կլուզոն գնահատում է հաճելիությունն ու արևը, Լե Տուկեն[10], և Վիշին[10], ինչպես նաև այլ քաղաքներ, որոնք դուրս են մետրոպոլիտենից Ֆրանսիայից, Ալժիրից, Լյուցեռնից և Օստենդից: Վերջապես, նախագծի ղեկավար Ֆիլիպ Էրլանգերը, ով 1938 թվականին[11] Վենետիկի կինոփառատոնից վերադառնալիս գնացքում հղացավ փառատոնի գաղափարը, ընտրեց երկու քաղաք՝ Բիարիցը և Կաննը, քանի որ մյուսները չկարողացան կառուցել և տեղավորել ցուցադրությունների սենյակ, որը կարող էր մի քանի ամսում տեղավորել հազար հանդիսատես[10]: Այնուհետև երկու քաղաքների զբոսաշրջության կոմիտեները և պալատների ղեկավարները պայքարի մեջ մտան փառատոնը ձեռք բերելու համար:[10] Կաննի երկու անձնավորություններ՝ պալատի տնօրեններ Անրի Ժենդրեն՝ Grand Hôtel-ի սեփականատերը, և Ժան Ֆիլիուն՝ Palm Beach-ի սեփականատերը, առանձնացնում են իրենց սենյակները, իրենց հարմարությունները, ինչպես նաև Կաննի մունիցիպալ կազինոյի ցուցադրությունների սենյակը, որը կարող է տեղավորել հազար հանդիսատես: Այնուհետև կառավարությունը որոշեց ստեղծել համակարգող հանձնաժողով՝ կազմված փառատոնին[10] առնչվող տարբեր նախարարությունների ներկայացուցիչներից, որը կուսումնասիրի յուրաքանչյուր քաղաքի ուժեղ կողմերը, այնտեղ ուղարկի իր ներկայացուցիչներին և որոշի նրանց միջև: Թեև լուրեր էին պտտվում, որ Կաննը հաղթող է, բայց 1939 թվականի մայիսի 9-ին ընտրվեց Բիարիցը ֆինանսական պատճառներով, քանի որ քաղաքը որոշել էր սուբսիդիա վճարել:[10] Բայց Կանն քաղաքը հակագրոհում է[10]: Պալատների տնօրենները կրկին կապ են հաստատել նախարարությունների հետ, և հանձնաժողովը որոշել է վերանայել գործը[10]։ Կանն քաղաքը համաձայնեց ավելացնել իր ֆինանսական[10] մասնակցությունը մինչև 600000 ֆրանկ, ընդունելության սենյակները տրամադրել կոմիտեին և խոստացավ պալատ կառուցել հատուկ փառատոնի 3-րդ նոտայի համար[note 1]։ Փառատոնը պաշտոնապես շնորհվել է Կաննին՝ 1939 թվականի մայիսի 31-ին այս քաղաքի և պետության միջև պայմանագրի ստորագրմամբ[10]։
Փառատոնի մեկնարկը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Փառատոնի առաջին թողարկումը տեղի ունեցավ 1946 թվականի[12], սեպտեմբերի 20-ից հոկտեմբերի 5-ը, 1946 թվականի սեպտեմբերի 20-ից հոկտեմբերի 5-ը աշնանը, Կաննի մունիցիպալ կազինոյի սրահներում, արտաքին գործերի նախարարության գեղարվեստական փոխանակումների բաժնի ղեկավար Ֆիլիպ Էրլանգերի և Աշխատանքի գլխավոր կոնֆեդերացիայի[13] (CGT) տնօրեն, որը հանդիսանում էր Louisqui-ի տնօրենը:
Բանակի կինոծառայությունը (SCA) և Ֆրանսիական կինոյի ազատագրման կոմիտեն (CLCF) առաջին պրոդյուսերներից էին հենց պատերազմից հետո կամ նույնիսկ դրա վերջին դրվագների ընթացքում: CLCF-ը հատկապես նկարահանել է Դիմադրության մարտիկների իրական գործողությունները: «Առաջին անվճար ֆիլմերը» այսպիսով ներշնչեցին ֆրանսիական ներքին Դիմադրության պատկերը կինոյում։
Ֆինանսավորման համար պատասխանատու են արտաքին գործերի նախարարությունը և Կանն[note 2][14][15] քաղաքը։
Խոսվում էր Կաննի կինոփառատոնի և Վենետիկի կինոփառատոնի մասին, որոնք ամեն տարի իրար հաջորդում էին[16]: Ֆրանսիան և կինոյի մասնագետները անտեսում են այս համաձայնագիրը[17]։ 1946 թվականին փառատոնը հաջողությամբ պսակվեց, և կինոգործիչները ակնկալում էին նոր թողարկում 1947 թվականին[17]: Երբ համաձայնագիրը բացահայտվեց, այն խիստ քննադատության արժանացավ. ոմանք խոսում էին «Ֆրանսիայի կապիտուլյացիայի մասին»[17], ըստ «Ֆրանսիական տեխնիկա» ամսագրի:
Կառավարությունը հրաժարվեց ֆինանսավորել ամենամյա փառատոնը, և «Փառատոնների պալատ»-ը հապճեպ կառուցվեց միության կողմից՝ հյուրընկալելու 1947 թվականի[18] թողարկումը: Այս տարի փառատոնի[19] կազմակերպիչները որոշել են, որ յուրաքանչյուր երկրի ժյուրին բաղկացած կլինի մեկ ներկայացուցչից[20]:
Փառատոնների պալատը (նաև կոչվում է Կրուազետ պալատ), որը կառուցվել է Կաննի քաղաքապետ, բժիշկ Ռայմոնդ Պիկոյի (բժիշկ Անդրե Պիկոյի և Մարթե Պաբո դյու Շատելարի որդին) շնորհիվ 1947 թվականի սեպտեմբերի 11-ի երեկոյան (փառատոնը տևեց 12-ից 25-ը)[note 3]: Տանիքը, անավարտ, թռավ Փառատոնի վերջում փոթորկի ժամանակ: Փակման գնդակը և մրցանակաբաշխությունը տեղի են ունենում «Քաղաքային» կազինոյում[21]:
Ռոբերտ Ֆլաերթի միացավ փառատոնի ղեկավարությանը 1947 թվականին և սահմանեց ընտրող հանձնաժողովի սկզբունքը. Կինեմատոգրաֆիայի ազգային կենտրոնը պետք է ընտրող հանձնաժողովին ներկայացնի այլ միջազգային փառատոնների ժամկետներն ու կանոնակարգերը՝ նշելով ֆիլմերի ուղարկման վերջնաժամկետները։ Այնուհետև պրոդյուսերները տեղեկացվում են և կարող են ուղարկել իրենց ֆիլմերը Հանձնաժողովին, որն էլ ընտրություն է կատարում: Այդ ֆիլմերը պետք է համապատասխանեն ժամանակի գրաքննության կանոններին: Սառը պատերազմի տարիներին ցուցակը վավերացվել է Կինեմատոգրաֆիայի և Արտաքին գործերի նախարարության կողմից[22]: Այսպիսով, 1947 թվականի ընթացքում փառատոնը դարձավ ինստիտուցիոնալ և իր տեղը գտավ Եվրոպայում, որտեղ կինոփառատոնները բազմապատկվում էին։ Փառատոնը չի կայացել 1948 կամ 1950 թվականներին՝ պաշտոնապես բյուջետային խնդիրների պատճառով[23], և միգուցե Վենետիկի կինոփառատոնի հետ կնքված պայմանագրի պատճառով, որը ստիպել է դրանք անցկացնել հերթափոխով յուրաքանչյուր տարին մեկ[16] ։
1951 թվականից ի վեր փառատոնը տեղի է ունենում գարնանը՝ հրաժարվելով Վենետիկի կինոփառատոնին և Լոկառնոյի փառատոնին մոտ օրերից։ «Ոսկե արմավենու ճյուղը» ստեղծվել է 1955 թվականին Ռոբերտ Ֆավր Լե Բրետի նախաձեռնությամբ՝ փոխարինելու «Միջազգային կինոփառատոնի գլխավոր մրցանակին», որը շնորհվում է մրցույթի լավագույն ֆիլմի ռեժիսորին։ Գլխավոր պատվիրակը հրավիրում է տնօրենների խորհուրդը և հրավիրում ոսկերիչների ամբողջ Եվրոպայից՝ հանձնելու Ոսկե արմավենու գավաթը[24]: Խորհուրդը ընտրում է Լյուսիեն Լազոնի դիզայնը: Առաջին Ոսկե արմավենու ճյուղը նույն տարի շնորհվեց Դելբերտ Մաննին՝ Մարթիի համար։ Գրան պրին վերսկսեց իր տեղը 1964-ից 1974 թվականներին, այնուհետև ընդմիշտ անհետացավ հօգուտ Ոսկե արմավենու:
1950-ականներից Կաննը դարձավ համաշխարհային կինոյի ամենամեծ իրադարձությունը4: Քննադատ Անդրե Բազինը կամաց-կամաց, ինչպես հույս ուներ քննադատ Անդրե Բազինը, փառատոնը սկսեց ավելի շատ զբաղվել կինոյով և ավելի քիչ՝ սոցիալական իրադարձություններով, հայրենասիրությամբ և դիվանագիտությամբ (մինչև 1970-ական թվականները դեսպանատները ներկայացնում էին իրենց կառավարության ընտրած ֆիլմերը): Խոշոր կինոգործիչներն այնտեղ ներկայացնում են խոշոր գործեր՝ Ռոբերտո Ռոսելին, Ֆեդերիկո Ֆելինին, Ինգմար Բերգմանը, Էլիա Կազանը, Ջոզեֆ Լ.:
Նոր հավակնություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1959 թվականին լավագույն ռեժիսուրայի համար մրցանակը շնորհվեց Ֆրանսուա Տրյուֆոյին Չորս հարյուր հարվածների համար, ով մի քանի տարի առաջ դատապարտել էր գովազդային և քաղաքական թատերական փառատոնը, որը դատապարտված էր անհետացման: Ալեն Ռենեսը նաև ներկայացնում է Հիրոսիմա իմ սեր-ը, որը ցնցում է համակենտրոնացման ճամբարների մասին իր վավերագրական ֆիլմի սկանդալից երեք տարի անց: Նոր ալիքը մեկնարկել է:
Այդ նույն տարում տեղի ունեցավ առաջին կինոշուկան, որը հեշտացնում է փոխանակումները վաճառողների և գնորդների միջև կինոարդյունաբերության մեջ և դարձել համաշխարհային կինոյի միջազգային առևտրի առաջատար հարթակը: 2007 թվականին այն ընդունել է ավելի քան 10000 մասնակիցների 91 երկրներից[25]:
1960-ականներին քննարկվում էր «փառատոնային ֆիլմ» հասկացությունը, սակայն մենք հայտնաբերեցինք ռեժիսորների, որոնց տաղանդը անմիջապես ճանաչվեց և նրանց աշխատանքը մեծ պարգևատրվեց Անդրեյ Տարկովսկի, Միկլոշ Յանչո, Իսթվան Սաբո և Գլաուբեր Ռոշա:
1962 թվականին տեղի ունեցավ առաջին Միջազգային Քննադատների շաբաթը[26], որը ստեղծվել էր «աշխարհից ժամանած կինոգործիչների առաջին և երկրորդ գործերը հարգելու համար»։ Քննադատների միջազգային շաբաթում ցուցադրվում են այլ ֆիլմեր, բացի մրցութային յոթ կարճամետրաժ և յոթ գեղարվեստական ֆիլմերից[27]: Այնտեղ հայտնաբերվել են Ֆրանսուա Օզոնը, Ալեխանդրո Գոնսալես Ինյարիտուն, Ժուլի Բերտուչելին և Էլեոնորե Ֆաշերը34: 1965 թվականին Փառատոնը հարգանքի տուրք մատուցեց Ժան Կոկտոյին, ով մահացավ 1963 թվականի հոկտեմբերի 11-ին՝ նրան անվանելով փառատոնի ցմահ պատվավոր նախագահ։ Հաջորդ տարի Օլիվիա դե Հևիլենդը դարձավ առաջին կինը, որը նախագահում էր ժյուրին[28]։
1968 թվականի Կաննի կինոփառատոնն ընդհատվեց մայիսի 19-ին։ Փառատոնի պաշտոնական ցուցադրությունները չեղարկվում են ուսանողական ցուցարարների պատճառով[29]: Մայիսի 13-ից ուսանողները ներխուժեցին Փառատոնների պալատ։ Մայիսի 18-ին Ֆրանսուա Տրյուֆոն, Ժան-Լյուկ Գոդարը, Կլոդ Լելուշը, Կլոդ Բերին, Ռոման Պոլանսկին, Լուի Մալը և Ժան-Պիեռ Լոն միացան Կաննը ցնցող ուսանողական շարժմանը[26]։ Նրանք ապստամբեցին նաև մշակույթի նախարար Անդրե Մալրոյի դեմ, որն այնուհետ Անրի Լանգլուային ազատեց Ֆրանսիայի կինոյի տնօրենի պաշտոնից[29]։ Այս հայտնիներին օգնելու համար Ալեն Ռենեսը, Կառլոս Սաուրան և Միլոշ Ֆորմանը հանեցին իրենց ֆիլմերը մրցույթից։ Փառատոնը փոթորկվեց և դարձավ քաղաքական բախումների թատերաբեմ։ Մայիսի 19-ին կազմակերպիչները չեղարկել են փառատոնը[29]։
Հիմնական փոփոխություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1969 թվականին Անրի-Պիեռ Դանլուն ստեղծեց Ռեժիսորների երկշաբաթը, որը նա ղեկավարեց երեսուն տարի։ Այս միջոցառումը ստեղծված է ներկայացնելու արտասահմանյան ֆիլմեր, որոնք նկարահանվել են քիչ հայտնի կինոգործիչների կողմից[30], որոնք ընտրանու մաս չեն կազմում: Տասնօրյակի կարգախոսն է «Կինոն ազատության մեջ»: Իր առաջին թողարկման համար միջոցառումը կազմակերպվել է ընդամենը երկու ամսում, սակայն ժամանակը չի բավականացրել ֆիլմերն ընտրելու համար. 62 գեղարվեստական և 26 կարճամետրաժ ֆիլմեր ցուցադրվել են անվճար[31], բոլորին հասանելի: Կուբացի Մանուել Գոմես-Մորենոի «Առաջին մեղադրանքը», որը բացում է «Երկու շաբաթ»-ի առաջին հրատարակությունը, ցուցադրությունից հետո անմիջապես արժանացավ լրատվամիջոցների ուշադրությանը:
1977 թվականին Ռեժիսորների երկշաբաթը փառատոնի պաստառի առաջին շարքում դրեց Անրի Լանգլուին, ով մահացավ 1977 թվականի հունվարի 13-ին: 1981-ից 1983 թվականներին «Երկու շաբաթ»-ը գործարկեց Սուպեր 8 բաժինը, առանց մեծ հաջողության:
1972 թվականին նախագահ նշանակվեց Ռոբերտ Ֆլաերթի, իսկ գլխավոր պատվիրակ՝ Մորիս Բեսսին։ Մինչև այս ամսաթիվը Փառատոնին ներկայացված ֆիլմերն ընտրվում են պետությունների կողմից[32]: Մորիս Բեսսին ստեղծում է ընտրական հանձնաժողով Ֆրանսիայի համար, իսկ մեկը՝ միջազգային կինոյի համար: Այս համակարգը խնդիր դրեց 1972 թվականի[32] Կաննի կինոփառատոնի ընտրության համար Հաջորդ տարի բացվեց «Ֆրանսիական կինոյի հեռանկարները» բաժինը, որն այլևս գոյություն չունի։ Ամենամեծ փոփոխությունները տեղի են ունեցել 1978թ[33]:
Ժիլ Ջեյկոբն ստանձնեց փառատոնի գլխավոր պատվիրակի պաշտոնը և ստեղծեց «Ոսկե տեսախցիկը», որը պարգևատրում է բոլոր բաժինների լավագույն առաջին ֆիլմը անկախ ժյուրիի միջոցով: Այնուհետև հաղթողին առաջարկվում է գովազդային ցուցադրման ցանց՝ փառատոնի պաշտոնական գործընկեր Ժակ Դոֆին ցուցադրությունների հետ հաստատված համագործակցության շնորհիվ[34]:Նա նաև ստեղծում է պաշտոնական ընտրության նոր բաժին՝ Որոշակի նկատառումը, որն օգնում է տարածման եզրին գտնվող ֆիլմերին: Ընտրված 20 ֆիլմերից հաղթող է ճանաչվել մեկ ֆիլմ։ Ժանրային կինոն հաճախ ներկայացված է այս բաժնում: Բացի այդ, Ջիլ Ջաքոբը կրճատեց փառատոնի տևողությունը 15-ից մինչև 13 օր (հետագայում այն դարձավ տասնմեկ օր) և նվազեցրեց ընտրված ֆիլմերի թիվը[33]։Նա նաև հանդես է գալիս գրաքննության և միջազգային ճնշման դեմ։Իրականում, ռեժիսորներ Կառլոս Սաուրան, Լուիս Գարսիա Բերլանգան և Խուան Անտոնիո Սամարանչ ավելի լավ են պայքարում Ֆրանկոյի բռնապետության դեղատոմսերի դեմ, իսկ վրացի Օթար Իոսելիանին, որը լավ ընդունվել է փառատոնի մասնակիցների կողմից, խուսափում է Մոսկովյան զայրույթից: Մալիական Սուլեյման Սիսսե-ի նման զարգացող երկրների կինոգործիչները կարող են հեշտացնել և ֆինանսավորել իրենց ստեղծագործությունները:
Փառատոնը դառնում է ինքնագործ իրադարձություն: Այլ փոփոխություններ տեղի ունեցան հատկապես երդվյալ ատենակալների սահմանադրությունում։ Երդվյալ ատենակալները հիմնականում կազմված են «Ֆրանսիական ակադեմիա» -ի անդամներից փառատոնի սկզբում։ Ներկայումս ջոկատը հիմնականում կազմված է կինոյի բնագավառի հայտնի մարդկանցից։ Այս կողմնորոշումը ընդունվել է 1960 - ական թթ.Վրթանես Սիմենոնից հետո Կաննի կինոփառատոնի ժյուրիի նախագահ, Լա դոլչե վիտա Ֆեդերիկո Ֆելինիի թագադրումից հետո, որպեսզի բուռն արձագանքի հանդիսատեսի կողմից: Ֆրից Լանգը առաջին մեծ կինոդերասանն էր, ով նախագահեց ժյուրիին 1964 Կաննի կինոփառատոնում եւԺակ Դեմիի կողմից պարգեւատրվեց Չերբուրգի ումբրելներով: Նույնիսկ եթե իրավաբանները երբեմն արվեստագետներ են, որոնք չեն պատկանում մտավորականներին (լրագրողներ, գրողներ, քննադատներ, կինոպատմագիրներ...), ժյուրիի նախագահն այժմ անպայմանորեն կինոյի միջազգայնորեն ճանաչված անձնավորություն է: Վերջին ոչ պրոֆեսիոնալը, ով նախագահել է ժյուրիին, եղել է ամերիկացի գրող Վիլյամ Սթայրոնը:
Հեռուստատեսային տուդիա Մարտինես հյուրանոցի լողափում Կաննի կինոփառատոնի ժամանակ:
1993 թվականից բացման և փակման արարողությունները, որոնց ընթացքում արարողության վարպետը (կամ տիրուհին) բեմ է կանչում մրցանակները հանձնող ժյուրիներին և հայտնիներին,որը հեռարձակվում է ուղիղ եթերում[35]: 1983 -ին Փառատոնների պալատին փոխարինեց այն, ինչ փառատոնի այցելուներն անվանում էին 10000 մ2 «Բունկեր»[36], ավելի հարմարավետ և ընդարձակ էր, ինչը քննադատության էր ենթարկվում: Շատ ուշ ձեռնարկված աշխատանքը գրեթե հանգեցրեց փառատոնի[36] փակմանը: 1983 թվականի հրատարակության մրցանակները կրկին դրված են փոշու մեջ: Պիեռ Վիոն ընտրվել է փառատոնի նախագահ 1984 թվականին՝ փոխարինելով Ռոբերտ Ֆավր Լե Բրետին։ Այնուհետև Ժիլ Յակոբը փոխարինեց նրան 2001 թվականին և նշանակեց Թիերի Ֆրեմոյին իր նախկին պաշտոնում որպես գլխավոր պատվիրակ: 2014 թվականին Պիեռ Լեսքյուրը դարձավ փառատոնի նախագահ՝ 67-րդ հրատարակություն[37]ից հետո Ժիլ Ժակոբի թոշակի անցնելուց հետո։
Մրցութային ծրագիր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ցուցադրությանը մասնակցող ու հաղթող ֆիլմերի ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլով։ Պաշտոնական և ոչ պաշտոնական ցուցադրությունների թեկնածու կարող է դառնալ ցանկացած ֆիլմ, որ բավարարում է նախնական պայմաններին։ Ընտրության ներկայացված ֆիլմերը պետք է նկարահանված լինեն Կաննի կինոփառատոնին նախորդող տասներկու ամիսների ընթացքում և մասնակցած չլինեն կինեմատոգրաֆիական այլ ֆորումների մրցութային ծրագրերին։
Ֆիլմերի տևողությունը՝
- Կարճամետրաժ ֆիլմ – մինչև 15 րոպե՝ ներառյալ տիտրերը,
- Լիամետրաժ ֆիլմ՝ 60 րոպեից ավելի[Ն. 1]։
Մինչև 1970-ական թվականների վերջը երկրներն իրենք են ֆիլմերը ներկայացրել փառատոնին մասնակցելու համար, սակայն ներկայում դրանք ընտրում են փառատոնի ներկայացուցիչները[38]։
Հատուկ հանձնաժողովը մրցութային ծրագրի պահանջներին համապատասխան թեկնածուների շարքից ընտրում է նրանք, որոնք պետք է մասնակցեն[Ն. 2].
- Կինոփառատոնի հիմնական մրցութային ծրագրին։ Այդ ծրագրից ժյուրին ընտրում է «Ոսկե արմավենու ճյուղի» դափնեկրին,
- «Հատուկ հայացք» ծրագրին,
- Կարճամետրաժ ֆիլմերի ծրագրին,
- Սինեֆոնդասյոն (Cinefondation) ծրագրին (ուսանողական կինոնկարների ծրագիր),
ինչպես նաև կինոփառատոնի մրցութային, պատվավոր ու ոչ մրցութային այլ ծրագրերի։
Խաղարկային ֆիլմերից բացի գլխավոր մրցանակին արժանացել են նաև վավերագրական ֆիլմեր («Ֆարենհայթ 9/11», «Լռության աշխարհում», ֆր.՝ Le Monde du silence):
2008 թվականին Կաննի կինոփառատոնի բյուջեն կազմել է շուրջ 20 մլն եվրո։
Նշումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Плахов А. С. Глава 1. Страсти под пальмами — Каннский кинофестиваль // Под знаком F. Кинофестивали: художественная публицистика. — М.: Д Графикс, 2006. — С. 9—113. — ISBN 5-9900507-1-2
- ↑ Forbes., Jill; Street, Sarah (2001). European Cinema: An Introduction. London: Palgrave Macmillan. ISBN 0-333-75210-4.
- ↑ 3,0 3,1 The Classic French Cinema, 1930-1960 By C. G. Crisp / p223
- ↑ В условиях беспрецедентных мер безопасности открывается 59-й Каннский кинофестиваль // newsru.com, 17 мая 2006 , ссылка проверена 30 ноября 2008
- ↑ Ըստ պաշտոնական կայքի տվյալների
- ↑ «Le Festival de Cannes, soixante-dix années dans les coulisses du cinéma». Le Monde. 16 mai 2017.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Chroniques, ed. (1938). Chronique du Cinéma (ֆրանսերեն). Paris.
{{cite book}}: Unknown parameter|pages totales=ignored (օգնություն)CS1 սպաս․ location missing publisher (link). - ↑ {{{վերնագիր}}}..
- ↑ {{{վերնագիր}}}..
- ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 {{{վերնագիր}}}..
- ↑ «1946 : "First Cannes Film Festival"». History.com (անգլերեն).
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Céline Keller. «Parcours thématique 1938-1951 : Naissance du Festival». ina..
- ↑ Mariano Saiu (Conférence d'avril 2004). page 4 (ed.). «Historique du syndicat HCR-CGT» (PDF).
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն)CS1 սպաս․ թվային անուններ: editors list (link). - ↑ [http//www.cannes-fest.com/an1946.htm «Festival 1946»]. Écran Noir. 1997.
{{cite web}}: Check|url=value (օգնություն); Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն) - ↑ «Le Festival en Chiffre». Infos jeunes. 2007.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն) - ↑ 16,0 16,1 Chapitre : Cannes et Venise en concurrence (ed.). «Entretien de Philippe Erlanger et du dirigeant de la Mostra de Venise». Commune de Cannes.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ 17,0 17,1 17,2 Se Divertir. «Retrospective du Festival de Cannes».
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Institut national de l'audiovisuel. Voir l'année 1947 (ed.). «Fresque interactive du Festival de Cannes».
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն)CS1 սպաս․ թվային անուններ: editors list (link). - ↑ Thierry Marck (14 mai 2004). CCASfr (ed.). «Ouverture de "Visions sociales" à Cannes».
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Chapitre : Un concours équitable (ed.). «Rétrospective du Festival de Cannes». cannes-on-line.com.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Chapitre : L'Ambiance made in Cannes (ed.). «Rétrospective du Festival de Cannes». cannes-on-line.com.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Chapitre : Robert Favre Le Bret et la Commission de sélection entrent en scène (ed.). «Rétrospective du Festival de Cannes». Commune de Cannes.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ «Histoire du Festival». Festival de Cannes.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ «Petite histoire de la Palme d'or». Festival de Cannes.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Jérôme Paillard. AFP (ed.). «Le marché du film de Cannes, le premier au monde, invente le speed dating». actualite.aol.fr.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ 26,0 26,1 Commune de Cannes. «Histoire du Festival de Cannes».
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ «La Semaine internationale de la critique». DVDRama.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Anne Audigier (15 mai 2014). «Elles, présidentes du jury». franceinter.fr..
- ↑ 29,0 29,1 29,2 Site du Festival de Cannes. «Festival de Cannes 1968».
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Jean-Luc Douin. «A la Quinzaine des réalisateurs, la ligne ténue entre reportage et fiction». Le Monde.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Chapitre : Édition 1969 (ed.). «La Quinzaine des réalisateurs, site officiel».
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն)CS1 սպաս․ թվային անուններ: editors list (link). - ↑ 32,0 32,1 Chapitre : Contexte (ed.). «Festival de Cannes 1972». Festival de Cannes.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ 33,0 33,1 «Festival de Cannes 1978». Festival de Cannes.
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ Affichages Dauphin Cannes 1988. «Cannes 1988».
{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link). - ↑ «Festival de Cannes en direct». myCANAL (ֆրանսերեն)..
- ↑ 36,0 36,1 Festival de Cannes. «Édition 1983».
{{cite web}}: Unknown parameter|consulté le=ignored (|access-date=suggested) (օգնություն). - ↑ {{{վերնագիր}}}..
- ↑ «Александру Сокурову нашли пару» № 67(3643) от 20.04.2007 Андрей Ъ-Плахов. Газета «Коммерсантъ»
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Կաննի կինոփառատոնի պաշտոնական կայքը(ֆր.)(անգլ.)
- Կաննի կինոփառատոն(անգլ.) Internet Movie Database կայքում
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կաննի կինոփառատոն» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||||||||
Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "note", but no corresponding <references group="note"/> tag was found