Նիզամի (Արարատի մարզ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Նիզամի (այլ կիրառումներ)
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Նիզամի | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Արարատի | |
| Հիմնադրված է | 1831 թ. | |
| Մակերես | 2,76 կմ² | |
| ԲԾՄ | 830 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 1327[1] մարդ (2011) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Նիզամի (նախկին անվանումը` Վերին Նեջրլու), գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Արարատի մարզի Մասիսի տարածաշրջանում, Մասիս քաղաքից մոտ 3 կմ, մարզկենտրոնից` 18 կմ հեռավորության վրա։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղը հիմնադրվել է 1831 թվականին։ Նախկինում ունեցել է Նեջալ Վերին, Նեջելի Վերին, Նեջերլու Վերին, Վերին Նեջերլու, Նետիս անվանումները։ Նետիս անունով հիշատակվում է Ստեփանոս Օրբելյանի մոտ` 13-րդ դարում։ Նիզամի է վերանվանել 1978 թվականին և այդպես է կոչվել միջնադարյան պարսկալեզու բանաստեղծ Նիզամիի անունով։
Գյուղը տեղադրված է Միջին-արաքսյան հովտում, Հրազդան գետի ձախ ափում։ Ծովի մակարդակից ունի 830 մ բարձրություն։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլիման չոր, խիստ ցամաքային է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին, հունվարյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է -3-ից -5°C։ Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 24-ից 26°C, իսկ առավելագույնը՝ 42°C։ Հաճախ լինում են խորշակներ, որոնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300 մմ է։ Բնական լանդշաֆտները կիսաանապատներ են, որոնք ոռոգման ընթացքում վերածվել են կուլտուրոռոգելի լանդշաֆտի։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է բացարձակ ոռոգման գոտում։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ՀՀ 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների` Նիզամիի մշտական բնակչությունը կազմել է 1327, առկա բնակչությունը` 1120 մարդ[1]։ Մինչև 1989 թ. ունեցել է խառը հայ-ադրբեջանական բնակչություն[2][3]։
Նիզամիի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[4].
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 231 | 540[3] | 791 | 368 | 885 | 1340 | 1671 | 1342 | 1790[5] | 1257 | 1327[1] |
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղն ունի առկա 457 տնտեսություն, դպրոց, բուժկետ, կապի հանգույց, համայնքը գազաֆիկացված է։ Համայնքի տնտեսության մասնագիտացման ճյուղը գյուղատնտեսությունն է, համախառն բերքի մեծ մասը տալիս է բուսաբուծությունը։ Գյուղատնտեսական նշանակության հողերը կազմում են շուրջ 193 հա։ Համայնքի հողերի հիմնական մասն օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ զբաղեցնելով մոտ 193 հա։ Ունի պտղատու և խաղողի այգիներ։ Զբաղվում են այգեգործությամբ, խաղողագործությամբ, դաշտավարությամբ, բանջարաբուծությամբ։ Մշակում են ջերմասեր բանջարաբոստանային կուլտուրաներ, ինչպես նաև հացահատիկ։ Զբաղվում են կաթնամսատու անասնապահությամբ, թռչնաբուծությամբ։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 2011 թ ՀՀ մարդահամարի արդյունքները
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 3, էջ 985
- ↑ 3,0 3,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 146»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-09-12-ին։ Վերցված է 2015 Մարտի 27
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 777
Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արարատի մարզպետարան Archived 2012-04-13 at the Wayback Machine.
| ||||||
